Analisti amerikan, Janusz Bugajski është shprehur kundër idesë së bashkimit doganor, të propozuar nga presidenti serb Aleksandër Vuçiç.
Përderisa kryeministri Edi Rama kishte simpatizuar këtë ide, kurse ai i Kosovës Isa Mustafa e kishtë kundërshtuar kategorisht, njohësi amerikan i Ballkanit ka hedhur dyshime të forta për qëllimin e vërtetë të këtij projekti, shkruan Konica.al.
Sipas tij, Moska po përpiqet të fundosë projektin e integrimit në BE, përmes përkrahjes së çfarëdo strukture zëvendësuese.
Ai ka nënvizuar se “çfarëdo strukture afatgjate ekonomike në Evropën Juglindore nuk i ndihmon shteteve aspiruese në BE, por i ndihmon Moskës”.
Në vijim po e sjellim të plotë shkrimin e plotë të analistit amerikan:
Përderisa Moska po mundohet ta fundosë të gjithë projektin e integrimit të BE-së, Beogradi ka propozuar një hapësirë regjionale për tregti të lirë dhe union doganor, e cila do të shfrytëzohej nga kundërshtarët e zgjerimit të BE-së. Propozimet e presidentit serb Aleksandër Vuçiq për një bllok të tregtisë së lirë, kanë ringjallur dyshimet që Serbia po mundohet ta rikthejë hegjemoninë regjionale përmes integrimit ekonomik.
Vendet e lidhura me fqinjët e tyre përmes një hapësire të përbashkët ekonomike, priren të varen nga progresi i njëra-tjetrës në plotësimin e standardeve të BE-së.
Krijimi i një tregu tjetër të përbashkët në regjion është i panevojshëm, pasi shumica e vendeve kanë qenë pjesë e marrëveshjes së Evropës Qendrore për tregti të lirë (CEFTA) që nga viti 2007. CEFTA u themelua në vitin 1992, për t’u ndihmuar anëtarëve për anëtarësim në BE, e jo për të shërbyer si zëvendësim.
Në të vërtetë, secili vend që i është bashkuar BE-së, ka dalë nga CEFTA dhe nuk është përfshirë në çfarëdo unioni alternativ doganor.
Çfarëdo strukture afatgjate ekonomike në Evropën Juglindore nuk i ndihmon shteteve aspiruese në BE, por i ndihmon Moskës. Propozimi i Vuçiqit për një hapësirë të integruar ekonomike do ta intensifikonte ndërhyrjen ekonomike dhe politike të Rusisë. Serbia ka marrëveshje të tregtisë së lirë me Rusinë dhe krijimi i një marrëveshjeje të re regjionale do ta dëmtonte CEFTA-n dhe do ta lidhte secilin shtet në një orbitë më të afërt me Rusinë.
Kremlini mbështet çfarëdo zëvendësimi të BE-së që do ta dobësonte projektin evropian. Në fakt, Moska e sheh BE-në si një kërcënim afatgjatë më të rrezikshëm për ambiciet e saj sesa NATO-n. Standardet e BE-së për ligjshmëri, transparencë dhe konkurrencë sfidojnë modelin e biznesit rus, derisa dispozitat për të drejtat politike dhe të njeriut minojnë modelin autokratik të qeverisjes në Rusi.
Në kërkimet për t`i diskualifikuar vendet nga anëtarësimi në BE, Moska promovon nacionalizma lokalë, korrupton politikanët për t`i favorizuar interesat e biznesit rus dhe mirëmban varshmërinë energjetike në kryeqytetet e Ballkanit. Duke sabotuar progresin në drejtim të BE-së, presidenti Putin kërkon ta mirëmbajë një numër të vendeve të ngrira ose të ndara në regjion. Me mbajtjen e Ballkanit Perëndimor jashtë BE-së dhe me nxitjen e konflikteve lokale minon unitetin evropian dhe besueshmërinë e vet BE-së.
Edhe nëse ka qëllime konstruktive politike dhe ekonomike, fokusi i Beogradit për një zonë regjionale të tregtisë së lirë dhe union doganor, padyshim i shkon për shtati Moskës, si dhe nacionalistëve dhe popullistëve evropianë. I jep municion atyre që kërkojnë zëvendësimin për anëtarësim në BE, duke i bërë vendet më të kualifikuara, të varura nga fqinjët më të dobët, si dhe pengon progresin e tyre në rrjedhën evropiane.
