Bota Kush ishte “koka bërthamore” e Iranit që u ekzekutua dhe a rrezikohet...

Kush ishte “koka bërthamore” e Iranit që u ekzekutua dhe a rrezikohet një luftë Iran-Izrael?

Një shkencëtar iranian që dyshohet të jetë organizatori i një programi sekret bërthamor u vra në një pritë pranë Teheranit, një akt që aludohet se mund të rrisë tensionet midis Iranit dhe armiqve të tij në javët e fundit të qeverisjes së Donald Trump, raporton Reuters.

Ministria e Mbrojtjes së Iranit tha të premten se “terroristët e armatosur sulmuan një automjet në të cilin ishte Mohsen Fakrizadeh, kreu i Ministrisë së Kërkimit dhe Inovacionit”.

“Pas përplasjes midis terroristëve dhe rojeve të tij, Fakrizadeh u plagos rëndë dhe u dërgua në spital,” shtoi deklarata.

“Për fat të keq, mjekët nuk ishin në gjendje të shpëtonin Fakrizadeh, kështu që menaxheri dhe shkencëtari arriti një status të lartë të martirizimit, pas viteve të luftimeve,” thanë forcat e armatosura iraniane.

Agjensia e lajmeve iraniane Tasnim raportoi më parë se “terroristët shpërthyen një makinë tjetër” përpara se të qëllonin mbi automjetin ku ndodhej Fakrizadeh dhe truprojat e tij.

Ministri i Jashtëm iranian Javad Zarif tha se Izraeli mbase qëndronte pas vrasjes, por ai nuk dha prova për këtë pretendim.

“Ky akt frikacak, me indikacione serioze se Izraeli qëndron pas saj, është një tregues i nxitjes së dëshpëruar të autorëve të luftës,” shkroi Zarif në Twitter.

“Irani i bën thirrje komunitetit ndërkombëtar, dhe në veçanti Bashkimit Evropian, të ndalojnë të kenë standarde të dyfishta të turpshme dhe të dënojnë këtë akt të terrorizmit shtetëror.”

Zyra e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu nuk pranoi të komentojë mbi sulmin, as Pentagoni.

Një këshilltar ushtarak i udhëheqësit suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, ka premtuar hakmarrje ndaj vrasësve të Fakrizadeh.

“Si një bubullimë, ne do të godasim vrasësit e këtij dëshmori dhe ata do të pendohen që e bënë këtë,” shkroi Hozein Deghan në Twitter.

Sulmi vjen këtë javë, sipas radios publike izraelite, ku Princi i Kurorës Mohamed bin Salman, Sekretari i Shtetit i SHBA Mike Pompeo dhe kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, u takuan në Arabinë Saudite.

Kush ishte Fakrizadeh?

Shtetet perëndimore e kanë konsideruar prej kohësh Fakrizadeh të jetë udhëheqësi i një programi sekret të zhvillimit të armëve bërthamore, i cili u ndalua në 2003.

Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara pretendojnë se Teherani po përpiqet fshehurazi të rifillojë projektin, ndonëse Irani ka mohuar për vite me radhë se synon armë bërthamore.

Fakrizadeh ishte ndër të paktët shkencëtarë të përmendur në “vlerësimin përfundimtar” të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) 2015 nëse Lindja e Mesme po zhvillonte një bombë atomike.

Raporti i IAEA thotë se iraniani i vrarë mbikëqyri aktivitetet e “dimensionit të mundshëm ushtarak të programit bërthamor” brenda të ashtuquajturit plan AMAD.

Në fjalimin e tij të vitit 2018, në të cilin ai akuzoi Iranin për vazhdimin e zhvillimit të armëve bërthamore, Netanyahu akuzoi Fakrizadeh për vazhdimin e punës në Ministrinë iraniane të Mbrojtjes në “projekte speciale”.

“Mos harroni atë mbiemër – Fakrizadeh,” tha udhëheqësi izraelit në atë kohë.

Kushdo që është pas sulmit, është i sigurt se do të rrisë tensionet midis Iranit, SHBA dhe aleatëve të SHBA në rajon në javët e fundit të mandatit të Presidentit Trump.

Ai ka akuzuar vazhdimisht Iranin se fshehtazi punon për një bombë atomike dhe tërhoqi Shtetet e Bashkuara nga marrëveshja JCPOA midis Teheranit dhe fuqive botërore, e cila hoqi disa sanksione ekonomike ndaj Iranit gjatë mandatit të Barak Obamës në këmbim të kufizimit të programit të tij bërthamor.

Presidenti i ri i SHBA Joe Biden, ish-zëvëndësi i Obamas, ka njoftuar se do t’i kthejë SHBA në marrëveshje.

Reuters shkruan se një zyrtar anonim amerikan konfirmoi në fillim të këtij muaji se Trump u kërkoi këshilltarëve ushtarakë një plan për një sulm të mundshëm ndaj Iranit, por që ai më vonë hoqi dorë.