Nga Aurenc Bebja*, Francë
“Excelsior” ka botuar, të mërkurën e 5 korrikut 1939, në ballinë, intervistën ekskluzive të gazetarit André Guerber me motrat e mbretit Zog, Ruhijen, Myzejenin dhe Maxhiden, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar:
Në Marsejë, tri princesha të reja ecnin në natën e mjegullt…
… Ato ishin motrat e mbretit të Shqipërisë në kërkim të një toke strehimi.
Marsejë, 4 korrik. — Nata sapo ka rënë në Portin e Vjetër dhe, tashmë, Notre Dame-de-la-Garde është zhytur në errësirë. Ura kaluese e trageteve, aq e lëvizshme ditën, duket e vdekur, interte.
Por nga larg duket silueta e “Cairo City”, që vjen nga Athina, me, në bord, tri princeshat në mërgim: motrat e ish mbretit Zog të Shqipërisë.
Pak nga pak, anija u afrua në bregun e errët dhe të trazuar. Udhëtarët fillojnë të zbresin, për të shkelur tokën franceze. Në zbarkim, pak njerëz në pritje të udhëtarëve. Duket se ne e kemi harruar tashmë ditën kur Shqipëria u fshi nga harta e kombeve të pavarura.
Tri gra sapo arritën në dalje, tri brune me sy të zjarrtë, të veshura me pallto prej gëzofi. Të zbehta, pak të brengosura, ato i japin njëra-tjetrës krahun e tyre, dhe shikojnë, të magjepsura, qytetin e madh, Marsejën ! Tirana gjendet larg me sheshin e madh dhe xhaminë e saj!
Sot, është një tokë miqësore, por gjithsesi një vend strehimi, i cili i mirëpret.
Ato që ishin tri amazonat e Evropës nuk janë më veçse gra si të tjerat.
Ato hezitonin të largoheshin. U afrova dhe pashë në sytë e tyre një trishtim të pafund.
Më e madhja nga të tri motrat, Myzejeni, më pak melankolike, ndoshta se dy motrat e saj, e kishte vënë re lojën time. Ajo buzëqeshi dhe pastaj foli ngadalë, duke kërkuar fjalët e saj:
— “Në emër të vëllait tonë, mbretit Zog,” tha ajo, “dhe në emrin tonë, ne e falënderojmë Francën për pritjen e saj të përzemërt për të mërguarit e shkretë që po kërkojnë një vend azili. Që nga pushtimi i vendit tonë nga italianët, ne vazhdojmë të udhëtojmë nëpër vende të huaja në kërkim të harresës.”
Tani fola me princeshën Maxhide, më e bukura nga tri motrat, e cila dukej e tronditur.
— A keni ndërmend të qëndroni në Francë?
— Jo, jo për momentin; ne do të largohemi pas disa orësh për në Angli, ku qeveria e Madhërisë së Saj na ka ofruar me mirësi një mikpritje bujare.
Princeshat e tretë shqiptare që do të përgjigjet, Ruhija, fillon, gjithashtu, duke buzëqeshur.
— “A keni menduar,” e pyeta, “të qëndroni përgjithmonë në Angli”?
Me këtë pyetje, buzëqeshja e saj simpatike u zhduk për t’u zëvendësuar me një shprehje urrejtjeje të ashpër. E preka në një pikë të dobët…
— “Ndoshta imagjinojnë,” vazhdoi ajo, “se vendi ynë është pushtuar përfundimisht dhe i nënshtruar ndaj italianëve. Çfarë gabimi! Asnjëherë, shikoni, se ne nuk e kemi humbur shpresën në popullin tonë. Ai, ashtu si ne, ishte i befasuar dhe nuk mund t’i rezistonte të gjithë këtij dislokimi të forcave luftarake. Por sot, ai po zgjohet nga gjendja e tij letargjike dhe ka filluar të reagojë, kështu pushtuesit mund të fillojnë ta marrin vesh.”
— Kur mbreti Zog, vëllai juaj, do të bashkohet me gruan dhe fëmijën e tij pranë jush?
Pyetja ime mbeti pa përgjigje. Por, para ardhjes së princeshave të Shqipërisë, kisha dëgjuar një bisedë mes dy burrave që duhej të ishin shumë të informuar. Njëri foli anglisht, ndërsa tjetri serbisht; nëpërmjet një përkthyesi, kuptova se mbreti së shpejti do të bashkohej me motrat e tij në Angli.
Por tashmë të tri princeshat ishin larguar, nisur drejt një vendi azili, që ato do ta braktisin një ditë, nëse fati dëshiron…
André Guerber
*Burimi: Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania