Kulturë Pandemia përmes syve të artit

Pandemia përmes syve të artit

23 histori të ndryshme, histori me të panjohura, në kohën e frikës dhe të izolimit ku duket se bota ndali për të luftuar një armik të pazakontë si Sars-CoV2. Emocionet janë derdhur në ngjyra e simbolika në planet e punës e agjenda e institucioneve shëndetësore që patën detyra dhe përgjegjësi më të mëdha se zakonisht.

Dr.Ardian Xinxo në zyrat e OBSH, në mbledhjet e tejzgjatura për politikat shëndetësore për të reduktuar përhapjen e virusit, hodhi në formate të zakonshme A4, 23 piktura. Secila prej tyre është një histori covidiane dhe tashmë janë të ekspozuara për publikun.

Dr.Xinxo këto janë kohë të vështira për miliona njerëz në të gjithë botën, ku jeta dhe shëndeti vazhdojnë të kërcënohen nga një virus ende me të panjohura. Si është përjetuar kjo kohë pandemia tek ju?

Menaxhimi i emergjencave është specialiteti im dhe një nga “shtyllat” e ËHO. Pandemia pritej të vinte në Shqipëri. Ishte një kohë pune intensive për të mbështetur Ministrinë e Shëndetësisë të forconte dhe krijonte kapacitetet që shumë shpejt do t’i duheshin Sektorit Shendetësor, vendit.

Pastaj ajo erdhi dhe infektoj e ndryshoj gjithçka ditë më ditë.

Krijimtaria në pikturë vjen si moment artistik apo profesional?

“Krijimtaria si “art”, ka lindur me mua dhe si Sars-CoV-2, “infekton” çdo gjë që unë bëj. Tani u “lidhen” bashkë, COVID-19 dhe arti brenda meje dhe pasi zhgaravitën dhe ngjyrosën letra pune, hapën ekspozitën. E di që nuk është korrekte t’i thuash “faleminderit” Sars-CoV-2, por kjo ekspozite lidhet me të. Mirë apo keq, kështu ndodh, arti, ushqehet me të gjitha ndjenjat e tua dhe te njerëzve, ankthet e tyre, dhimbjen qe të rëndon dhe të merr frymën, mortin ne heshtjen e vetmisë, revoltën ndaj abuzimit, mirësinë e njerëzve dhe solidaritetin njerëzor.

Si ka ndikuar pandemia në aspektin e shëndetit mendor?

Shëndetin mendor! Mendoj se ai ka prekur së pari mendjet, të gjitha mendjet, apo thuajse të gjitha, dhe shumë më pak mushkëritë.

Si është pasqyruar në 23 veprat e tuaja momentet e tilla si pasiguria, stresi, depresioni dhe përballja me sëmundjen?

Është prezente tek te gjitha pikturat, si vuajtje, apo shpresë drite. Pandemia i bëri ato më shumë të dukshme dhe ekstreme, sepse shoqëria vuante prej tyre, vuante pa nisur pandemia.

A ka një përvojë personale në këtë krijimtari?

E gjitha është personale, nga britma, revolta, arratia, paqja, respekti i thellë, andrra.

Cili është qëllimi i kësaj ekspozite?

Në një plan filozofik, “të jetosh me dritën kur të ka zaptuar muzgu”. Në një plan praktik, të shpreh shqetësimet e kohës, me shpresën se do kuptohesh e përcjellësh kurajo.

Ekspozita organizohet në bashkëpunim me OBSH-në. Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur në ambjentet e COD, salla “Tako Artistin deri më 30 shtator 2021.

1- Zonja me maskë – The lady with the mask

U krijua gjatë një takimi rajonal në distancë të OBSH-së, teksa diskutohej mbi përdorimin e maskave dhe gjëndjen e SARS-CoV-2.

It was created during a WHO regional distance meeting, while discussing the use of masks and the situation of SARS-CoV-2.

2- Pandemia e medias – Media pandemic

“Motorri mediatik”, që me përhapjen e lajmit të rremë u shfaq si virus paralel i kësaj pandemie, duke shkaktuar pasiguri e frikë, depresion.

By spreading false news and causing insecurity and fear,the “media engine” became the second virus of this pandemic.

3- Amulli – Stagnation

Nëmenaxhimin e një emergjence si pandemia e COVID-19, çdo frikë, protagonizëm egoist, konflikt, pasiguri, pesimizëm, vendim i vetmuar, ka pasoja fatale mbi të tjerët.

When coordinating an emergency like the COVID-19 pandemic, every fear, selfish protagonism, conflict, insecurity, pessimism, lonely decision, has fatal consequences on others.

4- Kohë kovidiane – Covidian times

Personazhe anonime, me mendje të infektuar nga COVID-19, të mbyllur në kornizat e tyre, lëvizin, shtohen dhe përhapin trishtim,duke refuzuar të vështrojnë shenjat optimiste rreth tyre.

Anonymous characters with infected minds,confined within their frames, move about, multiply and spread sadness around, refusing to look at the optimistic side of reality.

5- Turjela – The drill

Një mendje e vetë-izoluar që riciklon brenda vetesmërzi, pesimizëm e shqetësim. Këto ndjenja nuk e lejojnë të perceptojë se jeta jashtë saj vazhdon, është magjike.

An isolated mind within itself, that recycles boredom, pessimism and anxiety. These feelings do not allow the occupied mind to perceive that life outside continues.

6- Behot

Origjina e kësaj fjale vjen nga Berati dhe përdoret për të shprehur një gjendje lodhjeje, depresive,mungesën e dëshirës për ndërveprim. I tillë është personazhi kryesor i kësaj pikture, i gjendur në ditët e mbylljes së plotë të pandemisë, ditë të ngadalta e të lodhshme, të cilat sillnin në përditshmërinë e tyre vetëm shifra të sëmurësh e të vdekurish.

The origin of this word comes from Berat and is used to express a state of fatigue, depression, lack of desire for interaction. Like the main character of this painting during the days of lockdown, which were slow and tedious, with the monotonous regularity ofthe reporting on the numbers of the confirmed cases and the lost lives.

7- Raul, lamtumirë – Goodbye Raul

Kur në Shqipëri pandemia sapo kishte nisur, Rauli, shefi i zyrës së WHO Albania, duhet të largohej për në Spanjë, ku shifrat fatale të COVID-19 kishin dalë jashtë kontrollit. Rauli ishte mjek dhe duhej t’i shërbente vendit të tij. Në distancë me kolegët ngritëm një gotë verë për ta përshëndetur.

When the pandemic had just begun in Albania, Raul, the head of the WHO office in Albania, had to depart for Spain, where the fatality figures of COVID-19 had gotten out of hand. Raul was a doctor and had to serve his country. With our colleagues we raised a glass of wine, to greet him in distance.

8- Femrat – Women

Në këtë pikturë paraqiten gjendjet e femrës, që nga puberteti e deri në erotizmin e saj.

This painting depicts the different states of a woman, from puberty to eroticism.

9- Qilimi magjik – Magic carpet

Mbi këtë pikturë janë derdhur figuratë fantazisë, të çuditshme dhe surreale, që të bëjnë të kërkosh me imtësi për t’i zbuluar, jo vetëm krijesat por edhe gjendjen që ato përcjellin.

Fantasy figures, strange and surreal, have cascaded onto this painting. One needs to search through to discover them and to find out the mood of their spirits.

10- Bota – The world

Është e nevojshme që kjo pikturë të vështrohet 360 gradë, ashtu si vetë bota që rrotullohet. Personazhet e pikturës, koloriti i tyre dhe elementët simbolikë janë ndërthurje të vetë jetës.

It is necessary for this painting to be viewed by going round it, just as the earth rotates around its axe.The characters of the painting, their colours and the symbolic elements in it are the intertwinings of life itself.

11- Mbrëmje në Tiranë – Evening in Tirana

Heshtje pandemie. Në errësirë, në dritën e pakët që reflekton shiu, shquan hijet e ndërtesave dhe njerëzve.

Pandemic silence. In the darkness, the dim light that is mirrored by the rain drops distinguishes the silhouettes of the buildings and people.

12- Njeriu automat – The automaton man

Mendjehapur apo mendjekyçur? Mes arsyes dhe kapriçove, lind pyetja nëse vërtetë e shohim botën me gjykimin tonë të pavarur apo nën influencën e opinionit shoqëror.

Open-minded or narrow-minded? Between reasoning and whims, the question arises whether we see the world based on our independent judgment or under the influence of the society’s opinions.

13- Britma – The scream

Dhimbja e një lajmi të hidhur në të gjithë proçesin që individi përjeton, shfaqet përmes simbolikave në pikturë, me mesazhin se jeta rinis nga hiri i saj.

The pain that the individual experiences when receiving sad news is manifested here through symbolism, conveying the message that life resumes from its ashes.

14- Ikona – The icon

Ashtu si në vizatimet e shpellave dikur, ku njerëzit strukeshin në ngrohtësinë e besimit të tyre, edhe në epokën tonë njerëzit bashkohen nga dhimbja e përkushtimi për jetën e cënuar.

Justas once depicted in the cave drawings, people used to huddleand cuddle in consolation and faith,in this painting people are united by the painforthedisrupted life and the pledge to be together in these difficult moments..

15- Lidhje–Liaison

Një lidhje midis dy njerëzve, varësia merr forma të ndryshme, me fije të padukshme e të komplikuara, që askush tjetër veç tyre mund t’i kuptojë.

A relationship between two people takes different forms of dependency, with invisible and complexstrings that no outsider can understand.

16- Portrete – Portraits

Portrete ku mendjet vuajnë pandeminë, përgjatë njëepoke me njerëz pa drejtim.

Portraits where minds suffer the pandemic,in an era of clueless people.

17- Hapësirë – Space

Fantazia është rrugëdalja më e mirë për t’u larguar nga realiteti i hidhur.Edhe pse ky realitet mbetet përherë i pranishëm, përmes krijimit lind shpresa.

Fantasy is the best way out of a bitter reality. Although this reality remains ever present, hope arises through creativity.

18- Metamorfoza – Metamorphoses

Ilustrim i metamorfozës së krijimit të mendjes dhe të “shpërthimit të madh”.

The illustration of the metamorphosis that occurs in one’s mind creation and of the metamorphosis of the Big Bang.

19- Filli i jetës – The thread of life

Një paralelizim midis fatalitetit të Sars-CoV-2 dhe të kundërtës së tij: fillimi i jetës.

A parallelism between the fatality that Sars-CoV-2 caused and its opposite: the beginning of life.