Lëvizja “Black Lives Matter” është nominuar për Çmimin Nobel për Paqe për ndikimin që pati në ngritjen e vetëdijes për racizmin në të gjithë botën.
Përkundër një vere të trazuar në Shtetet e Bashkuara pas vdekjes së George Floyd, që u shoqërua me protesta të BLM duke u përshkallëzuar në konfrontim të dhunshëm, grupi u vlerësua për detyrimin rreth bisedave të rëndësishme.
Petter Eide, parlamentari norvegjez që propozoi “Black Lives Matter” hodhi poshtë pyetjet në lidhje me dhunën e kryer në emër të lëvizjes.
“Sigurisht që ka pasur incidente, por shumica e tyre janë shkaktuar nga aktivitetet e policisë ose kundër-protestuesve”, tha ai.
Më shumë se 90 përqind e protestave të kësaj lëvizjeje nuk shkaktuan dëm serioz për njerëzit ose pronën, sipas të dhënave të mbledhura nga projekti i Vendndodhjes së Konfliktit të Armatosur dhe të Dhënave të Ngjarjeve në Shtator 2020.
Skena të shëmtuara shpërthyen këtë verë pas vrasjes së Floyd në 25 maj, ndërsa protestuesit e “Black Lives Matter” dolën në rrugë.
Nga Portland në Minneapolis në Kenosha, Washington DC dhe New York, demonstruesit përplaseshin me policinë sapo perëndonte dielli, ndërkohë që marshimet kryesore ishin shpërndarë.
Grupe kriminelësh përfituan nga trazirat për të plaçkitur dyqanet dhe për të djegur bizneset e ndërtesat, në akte të cilat u dënuan nga shumë njerëz brenda lëvizjes.
BLM u themelua në vitin 2013, në përgjigje të shfajësimit të vrasësit të Trayvon Martin, George Zimmerman. Që nga ajo kohë është rritur në një lëvizje ndërkombëtare të strukturuar lirshëm.
Eide tha se udhëheqësit e BLM duhet të vlerësohen për punën e tyre në ngritjen e vetëdijes për racizmin.
“Unë konstatoj se një nga sfidat kryesore që kemi parë në Amerikë, por edhe në Evropë dhe Azi, është lloji i konfliktit në rritje bazuar në pabarazi”, tha Eide.
“Black Lives Matter” është bërë një lëvizje shumë e rëndësishme në të gjithë botën për të luftuar padrejtësinë racore. Ata kanë pasur një arritje të jashtëzakonshme në ngritjen e vetëdijes globale dhe vetëdijes për padrejtësinë racore”.
61-vjeçari Eide, i cili më parë ka nominuar aktivistë të të drejtave të njeriut nga Rusia dhe Kina për çmimin, tha se ai vlerëson që BLM ka mundur të mobilizojnë njerëz nga të gjitha grupet e shoqërisë, jo vetëm afro-amerikanë, jo vetëm njerëz të shtypur.
“Ajo ka qenë një lëvizje e gjerë, në një mënyrë që ka qenë e ndryshme nga paraardhësit e tyre. Dhënia e çmimit për paqe Black Lives Matter, si forca më e fortë globale kundër padrejtësisë racore, do të dërgojë një mesazh të fuqishëm se paqja themelohet mbi barazinë, solidaritetin dhe të drejtat e njeriut dhe se të gjitha vendet duhet t’i respektojnë ato parime themelore”, tha ai.
Ka disa pengesa për t’u nominuar për një Çmim Nobel për Paqen, ndërsa për ta fituar atë është një sfidë shumë më e vështirë.
Çdo anëtar i parlamentit të qeverisë ose profesor universiteti, plus drejtorët e instituteve të politikës së jashtme, marrësit e kaluar të një Çmimi Nobel dhe anëtarët e Komitetit Norvegjez të Nobelit mund të emërojnë një person ose organizatë.
Nominimet nuk kërkojnë asnjë ftesë dhe për sa kohë që futen para 1 shkurtit të vitit kualifikues, ato do të pranohen.
Vitin e kaluar u bënë 318 nominime dhe çmimi u fitua nga Programi Botëror i Ushqimit.
Fituesit më të njohur të këtij çmimit janë: Martin Luther King Jr, Nelson Mandela dhe Nënë Tereza, por kriteret e gjera për nominimet do të thonë që të nominuarit e kaluar kanë përfshirë disa zgjedhje të diskutueshme.
Edhe Adolf Hitler u emërua për çmimin e paqes në vitin 1939 nga një anëtar i parlamentit suedez, por u raportua si një satirë dhe nominimi u tërhoq menjëherë.
Disa vjet më vonë, lideri sovjetik Josef Stalin u emërua për të njëjtin çmim, dy herë: një herë në 1945, për përpjekjet e tij duke i dhënë fund Luftës së Dytë Botërore dhe në 1948.
Pasi të paraqiten nominimet, fituesi zgjidhet nga një Komitet Nobel me pesë persona, i cili emërohet nga Parlamenti Norvegjez. Por fituesi i çmimit 2021 nuk do të shpallet deri në tetor.
