Qindra qytetarë janë arrestuar pasi morën pjesë në protesta të dhunshme. Teori konspiracioni dhe simpatizantë të së djathtës ekstreme, çfarë po ndodh në Holandë.
Giovana Fleck – Al Jazeera
“Fishekzjarre, dinamit, benzinë, tulla”, lexohej në një thirrje për trazirat që shpërthyen në Molukkenstraat në Amsterdam. “Sillni gjithçka”.
Ftesat shpërndahen në rrjetet sociale, në postimet në Snapchat, në Instagram dhe në grupet Telegram dhe WhatsApp.
Gjatë tre ditëve të dhunës që tronditën Hollandën, ku qindra protestues në disa qytete u përplasën me policinë. Në disa nga skenat më të shëmtuara, një qendër testi për COVID-19 u sulmua dhe pjesëmarrësit në trazira sulmuan policinë me thika.
Protestuesit janë të zemëruar në lidhje me masat e rrepta të distancës sociale të futura për të frenuar përhapjen e koronavirusit, por autoritetet thonë se masat e reja – të cilat përfshijnë shtetrrethimin – janë thelbësore për uljen e infeksioneve dhe vdekjeve.
Fiona Hoogveld, një punëtore humanitare që jeton me burrin e saj në katin e tretë në Molukkenstraat, dëgjoi për trazirat nga një fqinj që e paralajmëroi atë të qëndronte e sigurt.
“Ftesat ishin alarmante dhe shumë agresive. Isha nervoze gjithë pasditen”, tha ajo.
Rreth orës 19:00 me kohën lokale, Fiona dhe burri i saj panë policinë duke pritur që protestuesit të mbërrinin nga dritarja.
Shumë shpejt, rreth 150 oficerë policie me jelekë të verdhë reflektues u përleshën me një turmë njerëzish të veshur me kapuça dhe pallto të zeza.
Pjesëmarrësit në trazira ishin kryesisht të rinj që qëlluan me fishekzjarre në rrugë.
Ata u përpoqën të bllokonin rrugën duke ulëritur “Judenj, Hebrenj!”, sipas një raporti në të përditshmen e Amsterdamit Het Parool.
Policia u përpoq të frenonte pjesëmarrësit e trazirave të cilët hodhën gurë që arritën në dritaret e afërta dhe furgonët e policisë.
Një gur goditi një fotograf i cili u largua nga vendi i ngjarjes me frikë.
Trazirat në Molukkenstraat, krahasuar me protestat e tjera, nuk ishin ndër më të këqijat. Nëntë persona u arrestuan.
Në të njëjtën kohë, trazira shpërthyen në qytete të tjera, duke përfshirë Eindhoven, Urk, Roermond dhe Apeldoorn.
Trazirat filluan në përgjigje të një mase ndalimi të futur nga qeveria hollandeze, e cila hyri në fuqi në 23 janar.
Rrethimi i natës, i pari në vend që nga Lufta e Dytë Botërore, kufizon lëvizjen e banorëve nga ora 21:00 deri në 4:30 të mëngjesit, me disa përjashtime.
Masa u vendos pasi i ashtuquajturi lloji britanik i koronavirusit u regjistrua në Hollandë, i cili rriti numrin e shtrimeve në spital dhe bëri që Instituti Kombëtare i Shëndetit (RIVM) të paralajmëronin për një valë të re infeksioni.
Holanda tashmë ka qenë nën masa të rrepta mbylljeje, ku baret dhe restorantet janë mbyllur që nga tetori. Që nga dhjetori, shkollat dhe dyqanet jo thelbësore janë mbyllur gjithashtu.
Ndërkohë, një vendim i masave të tjera kufizuese pasoi një krizë politike pasi kryeministri Mark Rutte dha dorëheqjen për shkak të një skandali korrupsioni. Kabineti i tij do të vazhdojë të funksionojë deri në zgjedhjet e ardhshme, 17 mars, të cilat tashmë kanë marrë rëndësi pas trazirave.
Luke, i cili kishte humbur besimin te qeveria, filloi të merrte pjesë aktive në organizimin e trazirave në mediat sociale.
“Policia po synon të rinjtë për të mbushur xhepat e tyre (me para),” tha ai.
Luke beson se mbylljet e fundit janë pjesë e një “reboot”-i – një teori konspiracioni bazuar në supozimin se elitat politike do të përdorin pandeminë për të riorganizuar shoqëritë dhe ekonomitë globale në avantazhin e tyre, në dëm të njerëzve të zakonshëm.
“Ata janë duke mbyllur restorantet dhe kafenetë, ndërsa supermarketet janë hapur megjithëse njerëzit janë shumë afër njëri-tjetrit. E gjitha është pjesë e planit të tyre”, tha ai. “Ata e kufizojnë lirinë tonë, kështu që ne duhet të luftojmë përsëri.”
Gati 500 njerëz në të gjithë vendin u arrestuan gjatë protestave tre-ditore.
Hoogveld, e cila ishte dëshmitare e trazirave nga dritarja e saj në kryeqytetin holandez, thotë: “Unë mendoj se është një kombinim i zhgënjimit për shtetrrethimin dhe mënyrës së tyre të argëtimit”.
Ajo beson se të rinjtë që kanë shprehur zemërim për mbylljen kanë gjetur një kënaqësi emocionale në të.
Bertjan Doosje, një profesor në Universitetin e Amsterdamit, thotë se zgjatja e mbylljes e kombinuar me shtetrrethimin është një shkaktar i drejtpërdrejtë i trazirave.
“Duke folur në përgjithësi, njerëzit kanë tre nevoja: nevoja për t’u identifikuar, nevoja për të strukturuar (në jetën e tyre dhe në botë) dhe nevoja për të kontrolluar jetën e tyre. Kur kjo nevojë vihet në dyshim, njerëzit mund të marrin reagojnë për të rimarrë (një ndjenjë kontrolli)”, argumentoi ai.
