Prona prestigjioze në Paris, Londër dhe Gjenevë dhe 3,000 prona në Romë – Vatikani ka zbuluar detaje të reja në lidhje me perandorinë e saj të pasurive të patundshme, burimet e saj të të ardhurave dhe skandalet.
Nunzio Galantino, i cili ishte përgjegjës për centralizimin e pronës së Vatikanit nga Papa Françesku dy vjet më parë, thotë se ai është lodhur nga historitë “bujshme” të pasurisë papnore.
“Thjesht nuk është e vërtetë kur njerëzit thonë se shumica e pasurive të patundshme në Romë i përkasin Kishës Katolike dhe Vatikanit,” i tha AFP peshkopi, i cili kryeson Administratën e Pronave të Selisë Apostolike (APSA).
Shkalla e pasurive të Vatikanit është marramendëse, megjithatë, dhe menaxhimi i një ndërtese në Londër ka shkaktuar një skandal të madh në zemër të Kishës Katolike.
Një shekull investimesh
Investimet filluan në 1929, kur Traktati Lateran i Mbretërisë së Italisë dhe Selia e Shenjtë themeluan shtetin e pavarur të Qytetit të Vatikanit. Marrëveshja me Italinë përfshinte kompensimin për pasuritë e marra nga ish-Shteti Papal.
Midis pasurisë së konfiskuar të kishës ishte Pallati i madh Quirinal. Dikur ishte shtëpia e tridhjetë papëve dhe sot është rezidenca e presidentit italian.
Papa i atëhershëm Pius XI vendosi të investojë paratë në pasuri të paluajtshme, përfshirë jashtë vendit, “për të siguruar lirinë dhe pavarësinë e Kishës”, tha Galantino.
APSA ka menaxhuar për vite me radhë 737 prona në zemër të Parisit përreth Bulevardit Saint-Michel, rrethit Odeon të qytetit dhe Champs Elysees, duke mbuluar një sipërfaqe prej gati 56,000 metrash katrorë me vlerë rreth 595.5 milion euro.
Ka 27 prona në Londër – afër Sheshit St. James, në rrethin Kensington dhe Bond Street, me një sipërfaqe prej rreth 4600 metra katrorë, të cilat vlerësohen në rreth 108.5 milion euro.
Në Zvicër, veçanërisht në Gjenevë dhe Lozanë, Kisha zotëron 140 prona që mbulojnë 16,000 metra katrorë dhe me vlerë më shumë se 91 milion euro.
Pronë e paçmuar në Itali
Vatikani ka ndërtuar ndërtesa të tëra në Romë, kryesisht në dy rrugët kryesore që lidhin në Sheshin e Shën Pjetrit, duke përfshirë “rrugën e pajtimit” të famshme Via della Conciliazione.
Sot, APSA ka dhënë me qira 2,400 apartamente dhe 600 zyra dhe dyqane në Itali, gjë që i solli asaj 99 milion euro në 2019.
Gati 15 përqind e tyre janë në treg të hapur, 30 përqind janë me qira të subvencionuara, veçanërisht për stafin dhe pensionistët, dhe pjesa tjetër janë ndërtesa që strehojnë institucione të Vatikanit ose huazim falas për shkolla dhe universitete.
Qëllimi, sipas Galantinos, është të përmirësohet “përfitimi” nga prona Vatikanit, duke vërejtur se disa apartamente janë bosh dhe të tjera janë të rrënuara.
Ai deklaron se është e vështirë të përcaktohet vlera e pronës në Itali, jo vetëm sepse ndërtesat si Bazilika e Shën Pjetrit janë të paçmueshme, por vlera e tyre mund të shtrihet në disa miliardë euro vetëm për pasuri të paluajtshme në tregun e qirasë.
Përveç kësaj, ka qindra apartamente të administruara nga ministria që mbikëqyr veprimtaritë misionare të Kishës, duke fituar edhe tre deri në katër miliardë euro, sipas gazetës ekonomike Il Sole 24 Ore.
APSA është ende duke bërë një inventar të aseteve të saj në Itali dhe Galantino shpreson që ai të përfundojë deri në pranverë.
Punët e diskutueshme
Papa Françesku kohët e fundit vendosi pronën e Londrës nën kontrollin e APSA, të cilën sekretariati i fuqishëm shtetëror, administrata qendrore e Vatikanit, e fitoi përmes biznesit indirekt përmes ndërmjetësve italianë.
Midis tyre është një ndërtesë në Sloane Avenue 60, në zemër të rrethit ekskluziv të Londrës – Chelsea, e cila është blerë në dy faza që nga viti 2014.
Një financues italian i cili veproi si ndërmjetësues i Vatikanit në atë biznes u arrestua vitin e kaluar me akuza korrupsioni, por është liruar ndërkohë.
Një vit më parë, policia e Vatikanit bastisi zyrat e Sekretariatit të Shtetit dhe vitin e kaluar Kardinali Angelo Becciu, i cili ishte një zyrtar i lartë në kohën e marrëveshjes, u pushua nga puna.
Reputacioni i kishës gjithashtu është prishur pasi një fond investimesh me bazë në Maltë, i cili administron një tjetër prej portofoleve të saj me pesë apartamente në Londër, përdori paratë për të investuar në filmin “Rocketman” për yllin e muzikës Elton John, një homoseksual.
Papa tha se donte të tërhiqej nga të gjitha këto investime sa më shpejt të ishte e mundur për të zvogëluar çdo rrezik të dëmtimit të reputacionit të Kishës.
Skandalet e pronave nuk janë asgjë e re. Gjykatat e Vatikanit muajin e kaluar dënuan ish-kreun e Bankës së Vatikanit (IOR) me nëntë vjet burg për përvetësim dhe pastrim parash lidhur me marrëveshje korruptive të pasurive të patundshme.
