Një gur i sapo zbuluar i Epokës së Bronzit mund të jetë harta më e vjetër tre-dimensionale në Europë, thonë studiuesit.
Pllaka 2m me 1.5m e zbuluar për herë të parë në vitin 1900, u gjet përsëri në një bodrum në një kështjellë në Brittany në Francë në 2014.
Arkeologët që studiuan modelet e gdhendura në gurin 4,000-vjeçar thonë se besojnë se shënimet janë një hartë e një zone në Britaninë perëndimore.
Ata thonë se kjo e bën pllakën hartën më të vjetër 3D të një zone të njohur në Europë.
Pjesa e shkëmbit, e njohur si Pllaka Saint-Bélec, besohet se daton nga epoka e hershme e bronzit, midis 1900 pes dhe 1650 pes.
Ajo u zbulua për herë të parë në vitin 1900, gjatë gërmimeve në një vendvarrim prehistorik në Finistère në Britaninë perëndimore, nga arkeologu lokal Paul du Chatellier.
Pllaka me sa duket u harrua për më shumë se një shekull, e ruajtur për dekada në shtëpinë e Z. du Chatellier, në Château de Kernuz. Por studiuesit e gjetën atë në një bodrum në 2014.
Pasi analizuan shenjat dhe gdhendjet në gur, studiuesit dyshuan se mund të ishte një hartë.
“Prania e motiveve të përsëritura të bashkuara me vija në sipërfaqen e saj tregoi se ajo përshkruante një zonë të Finistere”, tha një studim në Buletinin e Shoqërisë Prehistorike Franceze.
Studiuesit thonë se dhëmbëzimet janë një paraqitje 3D e luginës së lumit Odet, ndërsa disa vija duket se përshkruajnë rrjetin lumor të zonës.
Gjeo-lokacioni zbuloi që territori i përfaqësuar në pllakë mbart një saktësi prej 80% në një zonë rreth një shtrirje të lumit 18 milje të gjatë.
“Kjo është ndoshta harta më e vjetër e një territori që është identifikuar”, i tha BBC Clément Nicolas nga Universiteti Bournemouth, një nga autorët e studimit.
“Ka disa harta të tilla të gdhendura në gur në të gjithë botën. Në përgjithësi, ato janë vetëm interpretime. Por kjo është hera e parë që një hartë përshkruan një zonë në një shkallë specifike.”
Dr Nicolas tha se harta mund të jetë përdorur për të shënuar një zonë të veçantë.
“Ishte ndoshta një mënyrë për të afirmuar pronësinë e territorit nga një princ ose mbret në atë kohë. Kjo pllakë është e rëndësishme pasi thekson këtë njohuri hartografike”, tha ai.
