Reshjet e mëdha të shiut që kanë shkaktuar përmbytje vdekjeprurëse në të gjithë Gjermaninë Perëndimore dhe një pjesë të Europës, kanë ngritur alarmin dhe shumë po pyesin nëse është përgjegjëse ndryshimi i klimës.
Shkencëtarët kanë thënë prej kohësh se ndryshimi i klimës do të çojë në shira të mëdha dhe përmbytje si pasojë.
Sidoqoftë, për të përcaktuar rolin e ndryshimit të klimës në përmbytjet, do të duhen të paktën disa javë, thonë shkencëtarët.
“Përmbytjet gjithmonë ndodhin. Ato janë ngjarje të rastësishme, si hedhja e një zari. Sidoqoftë, ne kemi ndryshuar kushtet”, thotë Ralf Toumi, një ekspert i klimës në Imperial College.
Të paktën 183 njerëz kanë humbur jetën deri më tani në përmbytjet që kanë goditur Gjermaninë dhe Belgjikën, si dhe disa vende të tjera, dhe qindra të tjerë janë ende në kërkim. Kancelarja gjermane Angela Merkel, e cila vizitoi zonat e përmbytura të dielën, tha se ishte një katastrofë dhe u zotua të mbështesë të prekurit në këto “kohë të vështira dhe të tmerrshme”.
Në përgjithësi, një rritje globale e temperaturës mesatare prej rreth 1.2 gradë Celsius, krahasuar me mesataret para-industriale, i bën shirat dhe stuhitë më të mundshme, thonë shkencëtarët.
Ajri më i ngrohtë ruan më shumë lagështi, që do të thotë se përfundimisht do të lëshojë më shumë ujë.
“Kur kemi këto shira të mëdha, atmosfera është pothuajse si një sfungjer – ju e shtrydhni atë dhe uji mbaron”, tha Johannes Quaas, një profesor i meteorologjisë teorike në Universitetin e Leipzig.
Një rritje në temperaturën mesatare globale me një shkallë rrit aftësinë e atmosferës për të mbajtur ujin me 7 përqind, thanë shkencëtarët e klimës.
Faktorë të tjerë, të tillë si gjeografia dhe presioni atmosferik, gjithashtu ndikojnë në sasinë e shiut në një zonë të veçantë.
Geert Jan van Oldenborgh i World Weather Attribution, një rrjet ndërkombëtar shkencor që analizon se si ndryshimi i klimës mund të ndikojë në mot, tha që ai pret që do të duhen disa javë për të vendosur një lidhje midis këtyre shirave dhe ndryshimit të klimës.
“Ne jemi të shpejtë, por jo aq shpejt”, tha Oldenborgh, një shkencëtar në Institutin Meteorologjik Hollandez.
Vëzhgimet e hershme sugjerojnë që shiu mund të jetë shkaktuar nga sistemi i presionit të ulët të ajrit në Evropën Perëndimore.
Përmbytjet erdhën vetëm disa javë pasi një valë rekord e nxehtësisë vrau qindra njerëz në Kanada dhe Shtetet e Bashkuara. Shkencëtarët, ndërkohë, thanë se nxehtësia ekstreme do të kishte qenë “pothuajse e pamundur” pa ndryshimin e klimës, gjë që e bëri një ngjarje të tillë të paktën 150 herë më të mundshme.
Është gjithashtu jashtëzakonisht nxehtë në Evropë. Qershori më i ngrohtë që nga viti 1844 u regjistrua në kryeqytetin finlandez Helsinki. Dhe, për shkak të shirave të kësaj jave, nivelet e ujit të lumenjve janë në nivele rekord në shumë zona të Evropës Perëndimore.
Megjithëse studiuesit kanë parashikuar një ndërprerje të motit për shkak të ndryshimit të klimës për dekada, disa thonë se ishin të befasuar nga ritmi i ndryshimit.
“Duket se po ndodh kaq shpejt, gjë që më frikëson”, tha Hayley Fowler, një hidroklimatolog në Universitetin e Newcastle, i cili vëren se “ngjarje serioze rekord janë regjistruar në të gjithë botën, brenda disa javësh”.
