Një nga misteret e mëdha të historisë së mesjetës së vonë ka të bëjë me arsyen pse vikingët, të cilët ishin vendosur përgjatë brigjeve të Groenlandës jugore që nga viti 985, i braktisën tokat e tyre në shekullin e 15-të. Deri më tani, hipoteza e ndarë nga studiuesit, argumenton se popullatat u detyruan të iknin për shkak të temperaturave gjithnjë e më të ftohta, për shkak të Epokës së Vogël të Akullit. I ftohti do t’i kishte penguar kolonitë të merrnin të korra të mjaftueshme për ushqim.
Por një studim i tanishëm, i udhëhequr nga Universiteti i Massachusetts Amherst SHBA dhe i botuar në Science Advances, e përmbys plotësisht këtë hipotezë të vjetër, duke theksuar se vikingët norvegjezë u larguan për shkak të thatësirës.
Kur vikingët u vendosën në Groenlandë, ata pastruan tokën nga shkurret duke rritur zhvillimin e kullotave të mëdha për bagëtinë e tyre. Kështu ata arritën të gjenin një ekuilibër me mjedisin, aq sa në zonën lindore të ishullit u vendosën përgjithmonë. Megjithatë, 400 vjet më vonë, pati një varfërim të popullsisë dhe një kolaps demografik.
Studiuesi Raymond Bradley shpjegon se “para studimit tonë, të dhënat e bërthamës së akullit të përdorura për të rindërtuar temperaturat në Groenlandë ishin marrë nga zona mbi 1000 kilometra në veri dhe mbi 2000 metra mbi nivelin e detit. Prandaj, ata nuk ishin në gjendje për të studiuar atë që po ndodhte në brigje”.
Kolegu i Bradley, Boyang Zhao shton gjithashtu: “Studimi ynë, i cili zgjati tre vjet, u zhvillua në Lake 578, i cili ishte ngjitur me një ish-fermë norvegjeze dhe të dhënat e mbledhura na lejuan të rindërtonim historinë e klimës së 2000 viteve të fundit“.
Me materialin në dispozicion, studiuesit amerikanë përqendruan vëmendjen e tyre në dy elementë: një lipid që lejon temperaturën të rindërtohet me kalimin e kohës dhe veshja e dyllit që mund të jetë një tregues i reshjeve në një rajon, që gjendet në gjethet e bimëve dhe përcakton shpejtësinë me të cilën rriten shkurret në lidhje me avullimin e ujit nga vetë gjethet.
“Ajo që ne zbuluam është se temperatura, në atë kohë, nuk ndryshoi veçanërisht në Groenlandën jugore, por u bë vazhdimisht më e thatë”, – përfundon Zhao.
Duhet thënë, në fakt, se vikingët duhej t’i dimëronin bagëtitë e tyre me foragjeret e ruajtura gjatë verës dhe se, edhe gjatë një viti mjaftueshëm me shi, ata mbërritën me aq pak sanë në fund të dimrit sa kafshët ishin jashtëzakonisht të mëdha, të dobëta dhe i sollën në fusha kur bora po shkrihej. Prandaj, thatësirat e zgjatura do të prishnin ekuilibrin aq sa për ta bërë vendbanimin viking të paqëndrueshëm. Dhe sipas autorëve të studimit, këto të dhëna jo vetëm që rishkruajnë një faqe të historisë njerëzore, por edhe trendin e klimës së asaj periudhe.
