“Për momentin nuk ka marrëveshje, por janë ndërmarrë hapa në drejtimin e duhur”.
Ishte pak pas mesnate kur Presidenti i Këshillit Europian, Charles Michel, bëri një konferencë të shpejtë për shtyp për të komunikuar rezultatin e darkës joformale midis liderëve të BE-së, e cila kishte përfunduar pak më parë. “Është detyra jonë të marrim një vendim për emërimet deri në fund të qershorit”. Michel i referohet Këshillit Europian të “javës së ardhshme”, të planifikuar për 27 dhe 28 qershor.
Nuk ka telefona celularë apo këshilltarë. Top sekret. Dhe kryetarja e Komisionit Ursula von der Leyen, për të cilën po flitet për rikonfirmim, nuk është në sallë.
Darka jozyrtare mes liderëve të BE-së për postet e larta të institucioneve europiane – punët kryesore siç i quan Brukseli – filloi rreth orës 21:15 të së hënës pas fjalimit të zakonshëm të Presidentes së Parlamentit, Roberta Metsola, drejtuar krerëve të shteteve dhe qeverive.
Para diskutimit për postet kryesore pati një diskutim mes negociatorëve të dy grupeve kryesore politike: kryeministrit polak Tusk dhe kryeministrit grek Mitsotakis për Partinë Popullore, kancelarit gjerman Scholz dhe kryeministrit spanjoll Sánchez për Social-Demokratët. Më pas u shtuan negociatorët liberalë: presidenti francez Macron dhe kryeministri holandez (në largim) Rutte. Negociatorë deri dje u treguan kryeministri belg De Croo dhe estonezja Kaja Kallas, e cila megjithatë është kandidate për drejtimin e diplomacisë së BE-së.
Ka një pikë të përbashkët që gjashtë negociatorët kanë: askush nuk dëshiron një aleancë të shtrirë me konservatorët e ECR-së së Giorgia Melonit. Scholz ishte veçanërisht i drejtpërdrejtë: Është e qartë se në Parlament nuk duhet të ketë mbështetje për Presidentin e Komisionit që bazohet në partitë e djathta dhe populistët e djathtë. Tusk zgjodhi një formulë më komplekse. “Nuk është detyra ime të bind Melonin, ne tashmë kemi një shumicë me EPP-në, liberalët, socialistët dhe grupet e tjera të vogla, ndjenja ime është se tashmë është më se e mjaftueshme”.
Ka katër kuti për të mbushur në tryezë: presidenti i Komisionit, i Këshillit Europian dhe i Parlamentit, roli i Përfaqësuesit të Lartë për Punët e Jashtme. Darka përkufizohet si “joformale” sepse nuk përfshinte vendime. Dje “ishte një mundësi për një shkëmbim të thellë dhe transparent, për të ndarë prioritetet, pritshmëritë, shpresat”, tha Michel.
Megjithatë, Meloni kontestoi llojin e qasjes në diskutim, që sipas saj nisi nga emrat dhe jo nga “sinjalet e zgjedhjeve europiane”. Partia Popullore erdhi në tryezë me një kërkesë shtesë, e cila doli në parasamitin e EPP-së, ku kryeministri kroat Plenkoviç dhe liderë të tjerë kërkuan njohje më të madhe për Partinë Popullore, duke marrë parasysh rezultatin zgjedhor që u dha atyre 190 eurodeputetë kundër 136 të S&D dhe 80 të Renew Europe. Kështu ata duan presidencën e Këshillit Europian për dy vjet e gjysmë, që deri më tani ishte e destinuar për socialistët. Ka qenë zakon që Presidenti i Këshillit Europian, mandati i të cilit sipas traktateve zgjat dy vjet e gjysmë, të konfirmohet për dy vjet e gjysmë në vijim.
Tani EPP po synon një stafetë të ngjashme me atë të Parlamentit të BE-së, por socialistët nuk janë dakord dhe kërkojnë që kandidati i tyre, ish-kryeministri portugez António Costa, të mund të mbulojë të dyja periudhat. Kryeministri aktual i Lisbonës, Luis Montenegro (EPP), tha se “është e rëndësishme” që Europa “të mos hyjë në një ngërç për emërimin e liderëve të BE-së”. Synimi është të veprohet shpejt. Por ka logjikën e paketës: marrëveshja duhet të jetë për të katër emrat. Jo-ja e Viktor Orban për von der Leyen mbetet, por nuk është e detyrueshme. Kryeministri hungarez shkroi në X se “sot në Bruksel u shpërfill vullneti i popullit europian”./ Corriere della Sera
