32 vendet e NATO-s emëruan sot kryeministrin holandez, Mark Rutte si sekretarin e përgjithshëm të tyre të ardhshëm, në një kohë vendimtare për aleancën, ndërsa Rusia vazhdon luftën e saj në Ukrainë.
Mark Rutte, 57 vjeç, do të marrë detyrën më 1 tetor, duke zëvendësuar norvegjezin Jens Stoltenberg, i cili ka qenë në detyrë për 10 vjet.
”E di që NATO-n do ta lë në duar të mira”, ka reaguar ky i fundit në rrjetin social X.
”Marku është një mbrojtës i vërtetë i marrëdhënieve transatlantike, një lider i fortë dhe një ndërtues konsensusi”, shtoi ai.
Emërimi i tij u mirëprit menjëherë edhe nga presidenca ukrainase.
”Udhëheqja dhe përkushtimi juaj ndaj parimeve demokratike janë vendimtare për të ardhmen tonë të përbashkët”, shkroi kreu i administratës presidenciale të Ukrainës, Andriy Yermak.
”Udhëheqja dhe përvoja juaj do të jenë vendimtare për Aleancën gjatë kësaj periudhe të vështirë”, u përgjigj presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, duke bërë thirrje për forcimin e partneritetit midis BE-së dhe NATO-s.
Pasi u bë kryeministër në vitin 2010, Rutte pritet të largohet nga detyra më 2 korrik, pasi qeveria e re holandeze të bëjë betimin e planifikuar për atë datë.
Pasi filloi një karrierë në menaxhim biznesi duke punuar për ”Unilever”, Rutte hyri në politikën kombëtare në 2002 si anëtar i kabineteve të Jan Peter Balkenende.
Rutte fitoi zgjedhjet e udhëheqjes së VVD në 2006 dhe e udhëhoqi partinë drejt fitores në zgjedhjet e përgjithshme të 2010.
Pas negociatave të gjata të koalicionit, ai u bë kryeministër i Holandës.
Ai ishte liberali i parë që u emërua kryeministër në 92 vjet
Një veteran i politikës evropiane, Mark Rutte mori shumë shpejt mbështetjen e vendeve më të rëndësishme të aleancës, duke filluar nga SHBA.
Emërimi i tij nuk ishte gjë tjetër veçse një formalitet pas tërheqjes së kandidaturës së presidentit rumun, Klaus Iohannis javën e kaluar.
Vendi i fundit që e mbrojti, Hungaria, njoftoi se tashmë do të mbështeste kryeministrin holandez, pasi kishte marrë garancinë e këtij të fundit se Budapesti do të vazhdojë të jetë i përjashtuar nga çdo ndihmë ushtarake për Ukrainën.
Hungaria, anëtare e NATO-s dhe BE-së, është vendi më i afërt në Evropë me Rusinë e Vladimir Putinit.
“Aftësi politike”
Përveç kërcënimit rus, liderit holandez do t’i duhet të merret me rezultatin e zgjedhjeve amerikane në nëntor. Vetëm SHBA përfaqëson gjysmën e peshës ushtarake të aleancës.
Perspektiva e kthimit të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë ndjek korridoret e NATO-s në Bruksel.
Tejet mosbesues ndaj aleancës, të cilën ai e cilësoi si të vjetruar, miliarderi amerikan ka shtuar kritikat e tij ndaj aleatëve evropianë, të akuzuar se nuk kanë shpenzuar mjaftueshëm për mbrojtjen e tyre.
Ndarja më e mirë e barrës është një kërkesë e vazhdueshme amerikane dhe Rutte ka theksuar vazhdimisht se zoti Trump kishte të drejtë që kritikoi inercinë evropiane në këtë fushë.
Këto komente i dhanë atij titullin sufleri i Trumpit.
Kjo aftësi e supozuar për të bindur ish-presidentin amerikan padyshim funksionoi në favor të tij, në perspektivën e një rikthimi të mundshëm të miliarderit amerikan në Shtëpinë e Bardhë.
Holanda e Mark Rutte, megjithatë, ka treguar pak nxitim për të respektuar angazhimin e bërë në vitin 2014 nga vendet e NATO-s për t’i kushtuar të paktën 2% të PBB-së për shpenzimet ushtarake. Ky synim u arrit vetëm këtë vit.
Rutte, nga ana tjetër, është një mbrojtës i flaktë i Ukrainës.
Haga nënshkroi një marrëveshje këtë vit për dy miliardë euro ndihmë ushtarake për 10 vjet, duke shtuar më vonë një miliardë të tjerë.
Holanda ka udhëhequr gjithashtu përpjekjet për t’i siguruar Kievit avionë luftarakë F-16, një lëvizje e përshkruar si “historike” nga Zelensky.
”Falë viteve të përvojës së tij në politikën holandeze dhe në skenën ndërkombëtare, Rutte ka zhvilluar një aftësi reale për të gjetur ekuilibra”, shpjegon Philippe Dickinson, i Këshillit Atlantik.
“Kjo aftësi politike do të testohet në një nivel të paprecedentë në vitet në vijim”, theksoi ai.
