Nga Aldo Cazzullo – Corriere della Sera
Ajo që arriti në gjysmëfinale, megjithëse me disa shqetësime, nuk është një skuadër afrikane e pranuar me dashamirësi në kampionatet evropiane të futbollit. Është pikërisht Franca. Kur Antoine Griezmann doli nga fusha në çerekfinale kundër Portugalisë – i cili gjithashtu ka një baba gjerman, një nënë portugeze dhe një grua spanjolle – mbetën në fushë dhjetë francezë me lëkurë të zezë (të quajtur në Francë black) dhe kryesisht me origjinë afrikane apo nga Lindja e Mesme, si William Saliba, babai nga Libani dhe nëna nga Kameruni. I vetmi person i bardhë ishte kapiteni i Milanit, Theo Hernández, nga një familje katalane nga Girona, italian nga Verona.
Është e gabuar të gjykosh njerëzit nga ngjyra e lëkurës dhe nga vijnë. Edhe Marine Le Pen e thotë këtë. Por është gjithashtu e gabuar të mendosh se Lepenizmi është e ardhmja e Francës dhe Evropës.
Kur njerëzit votojnë më shumë, si në zgjedhjet e djeshme – një pjesëmarrje e paparë që nga fitorja e parë e Mitterrand – Lepenizmi është i mposhtur plotësisht.
Duke i përshkruar fëmijët e emigrantëve si një bandë barbarësh që nuk dinë frëngjisht, i urrejnë të gjithë, që do të jetojnë me përfitime publike derisa të dalin në pension dhe ndërkohë i kalojnë ditët duke gatuar ushqime të çuditshme me erë të neveritshme dhe netët duke luajtur bongos ose duke rrahur policët, është një karikaturë e dobishme për t’u ftuar në talk show dhe për të marrë vota, por nuk pasqyron Francën e sotme dhe nuk bashkon shumicën.
Thjesht analizoni votën e djeshme. Dhe thjesht bëni një turne në Saint-Denis, lagjen e emigrantëve që do të jetë vendi i Olimpiadës së ardhshme, e ndërtuar rreth katedrales ku janë varrosur mbretërit e Francës. Sigurisht, nuk është një lagje model. Por nuk është geto, laborator krimi apo inkubator i terrorizmit. Është një lagje me njerëz që punojnë shumë për t’u dhënë fëmijëve të tyre një perspektivë më të mirë. Kështu u përpoq të thoshte Kylian Mbappé, me bujarinë e njeriut me fat që nuk ka frikë të ekspozohet në emër të të tjerëve: vëreni veten në vendin tonë; Si do të ndiheshit nëse një e treta ose më shumë nga bashkatdhetarët tuaj do të votonin kundër jush?
Pa emigracionin, Franca do të ndalej. Nuk do të ishte kjo që është. Pa Evropën ama, ajo nuk do të ishte në gjendje të përballonte tre trilion euro borxh publik; që jo i gjithi ka përfunduar në periferi. Dhe, le të jemi të qartë, lepenizmi lindi dhe lulëzoi për dy arsye: armiqësi ndaj emigrantëve; dhe nacionalizmi anti-evropian. Ndoshta kjo është edhe arsyeja pse francezët duan të flasin për “kthesë”, thyerje, “ndryshim”. Por pastaj kur mbërrijnë atje, si dje, në fshehtësi të kutisë së votimit, mazhorancës i dridhet pak dora. Ose ndoshta janë më të mençur nga sa mendojmë ne.
Tani e majta do ta paraqesë si një fitore të madhe për la Gauche dhe frontin republikan. Në realitet ishte para së gjithash një kthim prapa për Lepenizmin, i cili mbetet i fortë, por ende nuk e ka bindur atë 50% plus një, pa të cilin nuk mund të fitohet shumica në Parlament. Dhe as Elysee-në.
Në fund, Macron dëshmoi se ai nuk është budallai i paditur që ishte menduar se ishte. Sigurisht, figura e tij tani është zvogëluar; si dhe roli i presidentit. Asnjëherë që nga viti 1958 Parlamenti nuk ka qenë kaq i rëndësishëm; pra pjesëmarrja rekord.
Shumica e francezëve nuk e duan më Macronin. Por ata nuk duan as Marine Le Pen. E cila nuk shkoi aq keq. Nëse Jordan Bardella do të kishte dalë mirë si kryeministër, ai do të ishte kandidati natyral për presidencën e Republikës dhe jo mentorja e tij, e cila tashmë është mundur tre herë.
Nëse në vend të kësaj – siç ishte shumë, shumë më e mundshme – do të kishte dalë keq, do ta digjte edhe atë. Rassemblement National i tij humbi shumë zona elektorale edhe sepse emëroi personazhe të paparaqitshëm, haptazi racistë – “brebis galeuses”, dele të zeza, i quante Bardella -, që në Francë ende përfaqëson një tabu.
Megjithatë një pjesë e strukturës ekonomike dhe financiare tani e konsideron Marine Le Pen një të keqe më të vogël. Thënë kështu, Marine ka vetëm një mënyrë për t’u bërë presidente në tre vjet: të shkojë në balotazh me Jean-Luc Mélenchon.
Fronti i Ri Popullor ka pasur disa suksese, por nuk është i destinuar të zgjasë. Jo vetëm pro-evropianët e Raphaël Glucksmann, madje edhe socialistët e François Hollande kanë pak të përbashkëta me populizmin e Melenchon dhe gabimet e tij të politikës së jashtme.
Tani në Parlament do të kërkohet një mazhorancë që pasqyron koalicionin disi të panatyrshëm që u krijua në votime: e majta reformiste, e djathta jo-antievropiane, qendra makroniste.
Një shumicë që ka tre vjet për të identifikuar një kandidat të aftë jo vetëm për të mposhtur të djathtën ekstreme, por për të përfaqësuar të gjithë shpirtrat e Francës dhe për të ribashkuar vendin.
Një rol të rëndësishëm mund të ketë luajtur Hollande, ish-presidenti, i cili u rikthye në garë në momentin e duhur.
Sepse, përveç emigracionit dhe Evropës, ka edhe një arsye të tretë pas suksesit të populizmit anti-sistem.
Është varfërimi i shtresës së mesme. 30 vjet më parë, kur Jean-Marie Le Pen arriti sukseset e para, problemi ishte papunësia, fundi i punës. Sot ka punë. Por paguhet shumë pak për t’i dhënë punëtorit një perspektivë për jetën.
Edhe në Francë, të pasurit në të vërtetë arrijnë të shmangin taksat: ata nuk mund të marrin rezidencën tatimore në Monte Carlo, por ata kanë Zvicrën vetëm një hedhje guri larg, madje edhe Belgjika ia vuri syrin kapitalit të madh. Klasa e mesme e gjen veten duke mbajtur peshën e barrës më të madhe tatimore në Evropën kontinentale, në këmbim të shërbimeve që janë më të mira se ato në Itali, por që ende po përkeqësohen me shpejtësi.
Çmimi i emigracionit, i cili ul pagat dhe të drejtat, ka filluar të paguhet jo vetëm nga klasa punëtore, por edhe nga shtresa e mesme. Pa marrë parasysh që qytetet provinciale në Francë nuk kanë të njëjtin vitalitet si në Itali, janë të mbushura me tabela “à vendre”, “à louer” – në shitje, me qira – kanë parë pika takimi historike të mbyllura, janë të banuara nga njerëz që plaken pa perspektivë dhe kanë frikë se fëmijët dhe nipërit e tyre do të jenë më keq se ata.
Nëse qeveria e re dhe lideri i ri që do të dalë do të mbeten të bllokuar në redoubtin e Parisit (as një zonë elektorale në Rassemblement National) dhe nuk janë në gjendje të qetësojnë Francën e thellë dhe t’i rikthejnë asaj, nëse jo humorin e mirë, atëherë besimin, atëherë vullneti i djeshëm kanë qenë prova e fundit e madhe e frontit republikan.
Dhe Macron me të vërtetë do të jetë në gjendje të thotë, si Louis XV, “pas meje, përmbytja”.
