Fredi Beleri doli nga burgu në Shqipëri të hënën më 2 shtator dhe të hënën më 9 shtator pritet në Bruksel, ku do të shërbejë si deputet i Parlamentit Europian nën siglën e Demokracisë së Re, partia në pushtet në Greqi.
Në një intervistë për Kathimerini, Beleri flet për përplasjen mes tij dhe kryeministrit shqiptar Edi Rama, si dhe për nismat që planifikon të marrë në Parlamentin Europian.
Beleri thotë se për kandidimin e tij në zgjedhjet lokale në Shqipëri, Mitsotakis mori aprovimin e kryeministrit shqiptar Edi Rama.
“Gjashtë muaj para zgjedhjeve i thashë Mitsotakisit: “Kryetar, nuk ka për të funksionuar që ju të keni Ramën si mik dhe ai mua si rival. Nuk do të ishte më mirë që të gjendej një kandidaturë më e pranueshme për këdo? Mitsotakis e diskutoi me Ramën dhe Rama tha: Nuk ka problem, le të kandidojë Beleri. Ai ishte i sigurtë se do të më mundte, ndaj nuk donte dikë tjetër”, është shprehur Beleri.
Si ishte burgu? Si u trajtuat nga punonjësit e burgut?
Beleri: Më trajtuan mirë; shumë mirë, në fakt. Më trajtuan me respekt dhe më dhanë disa privilegje të veçanta, si pesë vizita në muaj në vend të katër. Nuk e di nëse e kanë bërë këtë me dëshirën e tyre apo kanë pasur urdhër nga lart.
Pra, nuk keni ankesa për autoritetet shqiptare, të paktën në këtë fushë?
Beleri: Për këtë gjë jo, por natyrisht, ata nuk më dhanë kurrë leje që të betohesha si kryetar bashkie dhe më vonuan raportin për lirim pasi kisha vuajtur dy të tretat e dënimit me një muaj e gjysmë. Nuk më donin të dilja para zgjedhjeve të fundit bashkiake në Himarë.
Pse nuk ishin të suksesshme përpjekjet e Athinës për të siguruar lirimin tuaj të parakohshëm?
Beleri: Unë besoj se Rama ka investuar në të gjithë këtë aferë për t’u treguar nacionalistëve shqiptarë se ka mbajtur një linjë të vendosur me Greqinë dhe nuk i frikësohej askujt. Nacionalizmi “shitet” mirë në Shqipëri. Ky ishte në fakt qëllimi i udhëtimit të tij në Athinë [në maj]: t’i tregonte qeverisë greke se ka pushtet, se mund të instrumentalizojë emigrantët shqiptarë në Greqi dhe të shkaktojë probleme. Ai nuk e arriti këtë, por ky ishte qëllimi i tij.
A është e vërtetë që i keni thënë kryeministrit grek Kyriakos Mitsotakis në vitin 2022 se nuk duhet të kandidoni si kryebashkiak i Himarës dhe se në vend të kësaj duhet të paraqitet një kandidat i pranuar më gjerësisht?
Beleri: Po, gjashtë muaj para zgjedhjeve të majit 2023, i thashë Mitsotakis: Kryeministër, nuk do të të funksionojë të kesh Ramën mik dhe unë ta kem atë si rival. A nuk do të ishte më mirë të gjendej një kandidat për kryetar bashkie i pranueshëm nga të gjithë?. Unë isha i përgatitur të tërhiqesha [nga gara].
Por Mitsotakis refuzoi?
Beleri: Mitsotakis e diskutoi me Ramën dhe Rama tha: Unë jam dakord; le të garojë Beleri. Ai ishte i sigurt se kandidati i tij do të më mundte, kështu që nuk donte që dikush të shkaktonte probleme.
Ju keni shprehur qëllimin tuaj për t’iu drejtuar Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut për vendimet e autoriteteve shqiptare në lidhje me burgosjen tuaj. Çfarë shpresoni të arrini?
Beleri: Nuk mund ta lë të harrohet; kërkoj drejtësi, qoftë edhe me vonesë. Siç e dini, Gjykatës Evropiane i duhet shumë kohë për të dëgjuar një çështje dhe për të nxjerrë një vendim. Ekzistojnë dy nivele shtesë në sistemin e drejtësisë shqiptare, Gjykata e Lartë dhe Gjykata Kushtetuese. Unë do të shkoj në Strasburg pasi të përfundojë procesi. Ajo që unë dua është që ata të mos guxojnë kurrë të bëjnë të njëjtën gjë me një person tjetër.
Çfarë kishin për t’ju thënë eurodeputetët e tjerë kur shkuat për herë të parë në Strasburg si “i ri”? Çfarë tha kolegu juaj eurodeputet i Demokracisë së Re, Vangelis Meimarakis?
Beleri: Meimarakis ishte më i ngrohtë me mua, por të gjithë eurodeputetët grekë, nga të gjitha partitë, ishin shumë mikpritës dhe të etur për të më ndihmuar dhe për të ofruar këshilla.
Do të hapni një zyrë në Himarë?
Beleri: Unë jam eurodeputet për Greqinë, kështu që zyrat e mia do të jenë në Athinë, Janinë dhe Bruksel.
Cila është axhenda juaj?
Beleri: Unë nuk kam një axhendë timen. Unë jam një eurodeputet për Republikën Helenike, për Demokracinë e Re dhe për Partinë Popullore Evropiane (EPP) – ky është kuadri im i referencës. Unë jam pjesë e katër komisioneve të Parlamentit Evropian dhe do të bëj gjithçka që mundem, së bashku me bashkëpunëtorët e mi, për të mbrojtur interesat kombëtare.
A nuk janë çështjet kryesore të pakicave në dosjen tuaj?
Beleri: Si anëtar i Komisionit për Çështjet Ligjore dhe të Drejtat e Njeriut do të jem i përfshirë në çështjen e shkeljeve të të drejtave të pakicës etnike greke në Shqipëri, në mënyrë që të mund t’i ndihmoj shqiptarët të bëhen anëtarë të plotë të familjes evropiane. Një Shqipëri evropiane duhet të sigurojë që ne do të trajtohemi si të barabartë në vendet ku kemi lindur dhe jemi rritur. Me gjasë do të jem edhe unë pjesë e delegacionit që merret me duon Bashkimi Evropian-Shqipëri.
A jeni gati të keni kontakte me qeverinë në Tiranë?
Beleri: Sigurisht! Unë nuk do të veproj sipas tekave të mia. Unë kam folur gjithmonë me të gjithë. Unë kurrë nuk kam pasur problem me askënd. Ajo që më bëhej ishte një padrejtësi dhe çnderim i madh. Ata më penguan të bëja betimin tim dhe të merrja detyrën. Por kjo nuk do të më pengojë të jem sa më objektiv dhe të promovoj marrëdhënie të mira.
Megjithatë, shumë në Shqipëri ju akuzojnë se jeni nacionalist, se përfaqësoni palën ekstreme greke, pjesërisht si pasojë e arrestimit tuaj në vitin 1995 në Greqi, pranë kufirit me Shqipërinë, me armë në makinë. Mendon se mund t’i bindësh këta njerëz se je i moderuar?
Beleri: Unë isha 22 vjeç në atë kohë; ishte 30 vjet më parë. Çështja ka kaluar nëpër të gjitha nivelet e sistemit të drejtësisë greke dhe është gjykuar tre herë të tjera në Shqipëri, dhe unë jam shfajësuar në secilin prej këtyre proceseve. Nuk e di se çfarë lloj kulture juridike na lejon të vazhdojmë t’i referohemi një incidenti të vitit 1995.
A planifikoni të ngrini çështjen e të drejtave pronësore në Himarë gjatë kohës që shërbeni në Bruksel?
Beleri: Sigurisht. Pronësia është një e drejtë themelore e njeriut, ajo është në thelb të të drejtave të njeriut. Pa pronë nuk mund të ketë rritje, asgjë.
Keni në zotërim të një studimi të vitit 2011 të financuar nga Asambleja Parlamentare e Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE), e cila paraqet më shumë se 2000 tituj pronësie në Himarë. Pse nuk e keni bërë publike? A planifikoni t’i dorëzoheni Parlamentit Evropian?
Beleri: Nuk është një raport sekret. OSBE-ja e dërgoi në ambasadat e huaja, në shtetin grek dhe në bashkinë e Himarës. Në fakt e mora nga bashkia. Është një dokument publik. Dhe sigurisht që do ta dorëzoj në Parlamentin Evropian. Gjithashtu po mendoj ta dorëzoj në prokurorin e posaçëm të korrupsionit të Shqipërisë, SPAK, ku thuhet se ka një përpjekje të vërtetë për të luftuar korrupsionin. Pra, ky raport tregon qartë se pjesa më e madhe e titujve të tokës janë të falsifikuara.
A thua se raporti paraqet një hartë të vlefshme se kush zotëron çfarë, me prova, ndërkohë që aktualisht është duke u hartuar një hartë tjetër bazuar në falsifikime?
Beleri: Pikërisht. Ky është sekreti i përbashkët: se falsifikimi ka ndodhur.
Ka zëra se në Himarë po vijojnë investimet, se ndërtesa të reja vijojnë të shfaqen. A ka ndonjë të vërtetë në to zëra?
Beleri: Ka. Dhjetë licenca janë lëshuar vetëm muajin e kaluar. Këta janë investitorë të ardhur nga fusha të tjera.
Tirana ka pretenduar se ju jeni në pararojë të një përpjekjeje greke për të fituar kontrollin e bregdetit jugor të Shqipërisë, në mënyrë që, në kombinim me Korfuzin përgjatë rrugës, Greqia të ketë një zonë kontrolli në Shqipëri. Si i përgjigjeni?
Beleri: Pretendimi se unë jam një lloj kali i Trojës në një strategji greke të turizmit është thjesht qesharak. Është një pretekst i bukur mbi të cilin mund të ndërtohet një narrativë nacionaliste. Nuk do të gjeni asnjë euro investim grek në Himarë apo në frontin bregdetar ku banon minoriteti grek. Nuk jam i lumtur për këtë, por është e vërteta.
Duket se çështja e Himarës do të mbetet një gjemb në marrëdhëniet greko-shqiptare.
Beleri: Ka dy gjëra që janë të panegociueshme: e drejta jonë për pronën e të parëve tanë dhe e drejta jonë për vetëvendosje. Nuk keni dëgjuar për skandalin e regjistrimit? Omonoia [partia e Bashkimit Demokratik të Minoritetit Grek] kishte shpallur bojkot të regjistrimit të popullsisë në vitin 2011, i cili na vlerësonte në rreth 26,000 mijë persona. Në regjistrimin e fundit, të cilin ne nuk e bojkotuam, numri ynë [vlerësohet] është më pak se 25,000. Do të thosha se në Shqipëri ka rreth 40 mijë grekë etnikë dhe në bazë të ligjit mund të kishim përfshirë edhe ata që jetojnë jashtë Shqipërisë. Pothuajse 250,000 janë në Greqi.
Dhe mund të ishin përfshirë në regjistrimin shqiptar?
Beleri: Sigurisht. Thuaj që jetoj në Himarë, por gruan dhe fëmijët i kam në Athinë. Unë kam të drejtë t’i numëroj si pjesë të familjes sime. Megjithatë, numri ynë [i vlerësuar] arriti nën 25,000. Si ka kuptim kjo?
Sa grekë jetojnë sot në Himarë, sipas regjistrimit të popullsisë?
Beleri: Në zyrën e regjistrimit të Himarës janë të regjistruar 30 mijë persona. Sa prej tyre janë grekë dhe sa shqiptarë do të zbulojmë në nëntor.
Pse ka vonesa?
Beleri: E drejtë! Pse ka vonesa? Të dhënat nuk kanë nevojë për përpunim. Ata janë gati. Por ata kanë njoftuar vetëm numrin e përgjithshëm të popullsisë, e cila zyrtarisht u tkur me rreth 440,000 krahasuar me vitin 2011. Unë besoj se numri real është ndoshta rreth një milion dhe e them këtë sepse është e pamundur të gjesh punëtorë. Kemi mungesë masive të fuqisë punëtore, prandaj rroga mujore vitin e kaluar ishte 400 euro dhe tani është 1000 euro.
Vangjel Tavo u zgjodh kryetar i Bashkisë së Himarës. Ju e kishit mbështetur rivalin e tij. Pse Tavo nuk mund të arrijë konsensusin e nevojshëm për të adresuar problemin?
Beleri: Nëse kjo është ajo që ata donin, duhet të kishin telefonuar dhe sugjeruar që Tavo të ishte kandidati konsensual, por nuk e bënë. Rama vendosi papritur një mëngjes se Tavo ishte greku i mirë dhe ne të Omonoia jemi grekët e këqij.
A thua se ka përçarje brenda komunitetit grek? Se grekët nuk mund të bashkohen as në Shqipëri?
Beleri: Ne nuk jemi të bashkuar askund në botë. Çfarë lloj grekësh do të ishim nëse do të ishim të bashkuar?
Jam dakord me ty!
Beleri: Shikoni, Tavo është një bredhës politik. Ai ka bërë një punë në çdo parti politike shqiptare, do të shkojë kudo kur të jetë në interesin e tij personal. Nuk e kisha sharë publikisht Ramën deri në arrestimin tim. Tavo e ka akuzuar si hajdut dhe se ka blerë vota kundër tij.
Po, por Tavo thotë se e gjithë kjo është në favor të tij, sepse kjo dëshmon se ai nuk i përket asnjërës palë.
Beleri: Kur e thotë Tavo të vërtetën? Kur akuzoi Ramën për veprimtari të paligjshme dhe se i rrëmbeu karrigen e deputetit apo tani që është me të? Gjërat që kam për të thënë për Ramën nuk janë asgjë në krahasim me atë që Tavo ka thënë për të.
