Pyetjet që një çift ia bëjnë shpesh vetes kur mësojnë për pritjen e një fëmije, kanë të bëjnë me karakteristikat që do të ketë i riu. Gjatësia, ngjyra e syve, flokët…
Pyetje për të cilat edhe studiuesit dhe ekspertët e ADN-së, jo gjithmonë dinë se si t’i japin përgjigje. Faktorët e përfshirë janë të ndryshëm, edhe pse ne e dimë se ka disa tipare që janë të pandryshueshme si të përcaktuara gjenetikisht, në mënyrë të trashëguar.
Le të shohim karakteristikat kryesore të trashëguara nga mamaja dhe babai. Kështu, të paktën sa i përket gjatësisë ose prirjes për të buzëqeshur, ne do të dimë se kush duhet ta atribuojë vlerën… ose defektin!
Le të fillojmë me nënën!
Migrenën
Migrena është një dhimbje koke e fortë që mund të ndodhë vetëm në njërën anë ose në të dy anët e kokës. Përveç dhimbjes së rëndë, disa ndryshime në humor herë pas here lidhen me këtë gjendje, ndjeshmëri ndaj dritës, të vjella dhe përzierje. Studiuesit besojnë se shkaku i dhimbjeve të kokës vjen nga një gjen anormal që gratë mund të kenë dhe, së fundmi, por jo më pak i rëndësishëm, ky gjen mund të trashëgohet.
Temperamentin
Ne gjejmë një nga surprizat e para në këtë listë. A e dini se temperamenti, apo mënyra e qetë dhe racionale në të cilën menaxhohen gjërat, nuk është e mësuar vetëm por e transmetuar edhe nga nëna? Megjithatë, nëna nuk mund të jetë plotësisht përgjegjëse për atë që ka të bëjë me shfaqjet e fëmijëve. Edhe pse temperamenti transmetohet nga nëna, ka shumë faktorë të tjerë që ndikojnë, të tilla si përbërja e ADN-së, të ushqyerit dhe përvojat personale.
Problemet e nyjeve
Disa burime theksojnë se artriti reumatoid është një sëmundje që ndodh kur sistemi imunitar sulmon trupin dhe shkakton inflamacion të mukozës që mund të ndikojë në nyje dhe kërc, duke shkaktuar dhimbje dhe siklet. Shanset rriten me 50% nëse nëna vuan nga këto probleme. Përkundër kësaj, hulumtuesit kanë gjetur se kjo gjë shpesh është e zakonshme në mesin e njerëzve që pinë duhan, konsumojnë sasi të mëdha të mishit ose konsumojnë shumë kafeinë.
Koka tullac
Sipas studimeve të profesorit të genomikës gjermane, Markus Nothen, nga Universiteti i Bonit ka një gjen që mund të jetë shkaku i kokës tullac dhe ky është pikërisht kromozomi X, i cili transmetohet tek burrat nga nëna.
Alzheimerin
Kjo është forma më e zakonshme e demencës tek njerëzit e moshuar. Simptomat që lidhen me këtë sëmundje përfshijnë: humbjen e kujtesës, problemet me të menduarit dhe madje edhe sjelljes. Sipas disa studimeve, dihet se nëse një grua vuan nga kjo sëmundje, fëmijët e saj kanë një rrezik 30-50% të zhvillimit të saj në një moment në jetën e tyre.
Hemofilinë
Hemofilia është një grup i çrregullimeve të trashëguara që mund të shkaktojnë një ngjyrë të kuqe anormale tek një person.
Ka dy lloje: tipi A, i quajtur hemofili klasike, që është më i shpeshtë dhe ndodh në rreth 805 njerëz me këtë çrregullim; dhe një lloj B, i cili quhet sëmundje e Krishtlindjeve dhe është më pak e zakonshme.
Ajo përcaktohet nga pjesa fluide e gjakut e quajtur plazma me pak proteina që duhet të koagulojë. Në këtë kuptim, nëse një femër me hemofili ka një fëmijë, atëherë ai gjithashtu do të ketë një rrezik të lartë për të vuajtur nga i njëjti çrregullim.
Vetëkontroll
Në bazë të studimeve të ndryshme, faktorë të tillë si temperamenti dhe aftësia për të kontrolluar veten mund të trashëgohen nga nëna, veçanërisht nëse rritet në një familje me rregulla shumë strikte, kryesisht të diktuara nga nëna.
Datën e menstruacioneve të para
Ka disa vajza që nuk mund të presin që të kenë ciklin e tyre menstrual. Mosha mesatare për një vajzë është midis 13 dhe 15 vjet. Sipas një studimi të Institutit të Kërkimeve të Kancerit në Universitetin e Londrës, 57% e vajzave fillojnë të kenë menstruacione brenda tre muajve që i ka patur nëna e tyre. Diçka befasuese, apo jo?
Daltonizmin
Kjo sëmundje është më e zakonshme tek burrat sesa tek gratë. Sipas hulumtimit, në të vërtetë transmetimi i tij bie mbi shpatullat e nënës për shkak të përbërjes së saj gjenetike. Studiuesit kanë zbuluar se dëmtimi pamor është një defekt i gjetur në kromozomin X, i cili trashëgohet nga nëna.
Tani le të shohim atë që ne trashëgojmë nga babai:
Problemet dentare
Njerëzit janë shumë kërkues për dhëmbët e tyre. Ata që lindin me dhëmbë të përsosur jetojnë duke e shijuar atë lumturi; të tjerët në vend të kësaj investojnë shumë para për të pasur një buzëqeshje të përsosur. Por ajo që shumica e njerëzve nuk dinë është se buzëqeshja e një personi është një tipar i trashëguar. Është e vërtetë! Buzëqeshja përcaktohet nga babai dhe nëna, edhe pse babai është përgjegjësi kryesor midis të dyve.
Shenjat e gishtave
Ky është një nga aspektet më interesante të një personi. Historikisht dihet se shenjat e gishtave janë unike për secilin individ. Asnjë djalë apo vajzë nuk do t’i ketë identik me të atin, por mund të ketë rrotullime ose kreshta shumë të ngjashme me gishtat e prindërve të tij.
Gjatësinë
Nëse nuk jeni të kënaqur me gjatësinë tuaj, mund të fajësoni babanë. Sipas disa studimeve, si mamaja dhe babai do të kenë një ndikim në gjatësinë e fëmijës, por është babai ai që do të ketë ndikimin më të madh. Nëse babai është i gjatë, ka shumë mundësi që fëmija të jetë gjithashtu i gjatë, por nëse nëna është e shkurtër, fëmija ndoshta nuk do të jetë aq i gjatë sa babai i tij, por do të ketë gjatësi mesatare.
Fertilitetin
Ka shumë faktorë që ndikojnë nëse një burrë ose një grua është jopjellore, por disa studime kanë treguar se prodhimi i spermës mund të luajë një rol të rëndësishëm në komponentin gjenetik. Kur një familje vendos të marrë ndihmë për të konceptuar një fëmijë, sepse babai ka një numër të vogël të spermës, duke zgjedhur metodën IVF për të mbetur shtatzënë, ka shumë të ngjarë që fëmija të ketë të njëjtin problem.
Gropat në faqe
Ka dy lloje gropash. Ato në faqe që shfaqen kur personi buzëqesh, dhe ajo e mjekrës, gjithmonë e pranishme. Është mirë të dimë se këto gropa të vogla janë padyshim të adhurueshme dhe janë gjithashtu gjenetike. Nëse një baba ka gropa, ka një shans të mirë që ta ketë edhe fëmija.
Problemet e zemrës
Zemra është organi më i rëndësishëm në trupin e një qenieje njerëzore, ashtu si truri. Është ajo që pompon gjakun nëpër të gjitha organet dhe gjymtyrët dhe pa të, ne nuk mund të mbijetojmë. Ekspertët kanë raportuar se 1 në 5 burra ka një gjen që mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve koronare të zemrës me 50% dhe se këto kryesisht transmetohen nga babai.
Shpirtin aventuresk
Ka disa njerëz që duan të jenë të pamatur, të bëjnë shumë aventura, dhe madje edhe të marrin rreziqe, ndërsa të tjerët janë të kundërt. Besoni apo jo, ky është shkaku i një gjeni që ata posedojnë. Për habinë tonë, disa studiues kanë zbuluar se ekziston një gjen që shkakton nevojën për të marrë rreziqe. Dhe madje kjo prirje është zhvilluar si një dhuratë nga etërit. Mund të shihet edhe gjatë shtatzënisë, nga lëvizjet e fëmijës shumë herët.
Buzët e plota
Ajo që shumë njerëz nuk dinë është se baballarët janë ata që teknikisht kontribuojnë në këtë karakteristikë për fëmijët e tyre. Struktura e buzëve do të transmetohet nga brezi në brez, duke përfshirë edhe madhësinë dhe strukturën e buzëve.
Gjininë e fëmijës
E fundit por jo më pak e rëndësishme, është një veçori interesante, megjithëse ndoshta është më e njohura, pasi në shkollë mësohen bazat e kromozomeve.
Kur një çift vendos të ketë një fëmijë, nëna kalon një kromozom X në fetus, ndërsa babai kalon një X ose Y. Në këtë mënyrë, nëse është X, atëherë do të lindë një vajzë, por nëse transmeton një kromozom Y, fëmija do të jetë një djalë. Meqenëse kromozomet e nënës dihen, gjithçka varet nga babai dhe ajo që ai transmeton.
