Kryeministri i Izraelit Benjamin Netanyahu, kërcënoi me një sulm të fortë kundër Iranit në përgjigje të lëshimit të dhjetëra raketave në disa lokacione izraelite, kështu që pritet që një objektiv i mundshëm mund të jenë fushat e naftës dhe gazit të Iranit, gjë që do të shkaktonte fillimin e një krize globale energjetike duke rritur në mënyrë drastike çmimet e energjisë.
Bloomberg raportoi se ndërsa goditjet në objektet e naftës të Iranit mund të shkaktojnë dëme të mëdha ekonomike për Teheranin, kjo mund të çojë në një rritje të madhe të çmimeve të naftës në tregun botëror, gjë që mund të ketë pasoja të gjera ekonomike.
Ndërsa infrastruktura e madhe e naftës e Iranit, e cila përfshin fusha të mëdha nafte, tubacione, terminale eksporti dhe rafineri, e bën atë një objektiv joshës për sulmet izraelite, ekspertët paralajmërojnë se masa mund të dështojë.
Industria e naftës në Iran është themeli i ekonomisë së tij. Pavarësisht sanksioneve të vendosura nga Shtetet e Bashkuara dhe fuqitë e tjera perëndimore, Irani ende eksporton mes gjysmës dhe dy të tretat e naftës së tij, ku shumica e asaj nafte përfundon në Kinë.
Importet kineze të naftës iraniane janë rritur në mënyrë të qëndrueshme vitet e fundit, duke arritur në rreth 1.8 milionë fuçi në ditë. Kjo do të thotë se çdo ndërprerje në eksportet e naftës të Iranit do të ndikonte ndjeshëm në ekonominë e Teheranit, si dhe do të dëmtonte ekonominë e Kinës (ekonomia e dytë më e madhe në botë), dhe rrjedhimisht ekonominë globale.
Rritje çmimi
Të martën, çmimet e naftës u rritën me pesë dollarë për fuçi për shkak të përshkallëzimit të tensioneve gjeopolitike. Analistët paralajmërojnë se një bombardim i suksesshëm i objekteve të prodhimit dhe eksportit të naftës të Iranit mund të rrisë më tej çmimet, duke destabilizuar potencialisht ekonominë globale.
Bloomberg thekson se një shkurtim i furnizimit me naftë iraniane do t’i detyronte rafinerët kinezë të rrisin blerjet nga furnizuesit e tjerë të mëdhenj, përfshirë Rusinë. Ky ndryshim mund të sigurojë më shumë mbështetje financiare për përpjekjet luftarake të Rusisë në Ukrainë, duke e komplikuar më tej situatën më të gjerë gjeopolitike.
Rreziqet e përshkallëzimit
Analistët ushtarakë paralajmërojnë se çdo sulm izraelit i këtij lloji mund të shkaktojë hakmarrje iraniane dhe përshkallëzim të mëtejshëm në rajon. Udhëheqësit izraelitë përballen me presion për të vendosur një ekuilibër midis dëshirës së tyre për të dobësuar Iranin dhe nevojës për të shmangur hyrjen në një cikël të pafund dhune.
“Izraeli duhet të marrë parasysh me kujdes pasojat më të gjera të sulmeve të tilla”, tha një analist ushtarak për Bloomberg. Ai shtoi: “Ndërsa synimi i industrisë së naftës të Iranit mund të dobësojë Teheranin, rritja e çmimeve të energjisë dhe pasojat ekonomike mund të shkaktojnë një përgjigje më të fortë nga Irani”.
Këto sfida vijnë në një kohë kur disa analistë parashikojnë se çmimet e naftës mund të bien në vitin 2025 për shkak të ofertës së tepërt, por çdo veprim ushtarak kundër infrastrukturës së naftës të Iranit mund të ndryshojë këtë drejtim.
