Nelli Syupyur është një prej mijërave shqiptarëve që jeton në Ukrainën e trazuar prej kërcënimit të një pushtimi të mundshëm nga Rusia. Moska ka rrethuar Ukrainën me 100 mijë ushtarë, ndërsa nga SHBA është paralajmëruar se do të ketë një sulm rus.
Por si po e përjetojnë shqiptarët në Ukrainë këtë situatë? Nelli Syupyur është një koreografe në Ukrainë. Artistja rrëfen në një intervistë për Abcnews.al, se tensionet me Rusinë, kanë sjellë krizë në ekonominë e Ukrainës, ku sipas saj është reflektuar me rritje të çmimeve por edhe në sektorë të tjerë si për shembull anulimi i disa fluturimeve. Nelli jeton në një nga tre qytetet më të mëdha të Ukrainës, atë të Odesas, bashkë me djalin dhe bashkëshortin e saj. Ajo shprehet se Odesa mund të jetë një nga zonat që do preket e para nga sulmi rus, për shkak se aty ndodhen selitë e Forcave Detare të Ukrainës dhe ajo e Forcave Ajrore.
Shqiptarja tregon se në ushtrinë ukrainase ka shumë shqiptarë të cilët shërbejnë prej kohësh dhe janë të gatshëm ta mbrojnë vendin nga agresioni i Rusisë.
Nelli beson se forca e shqiptarëve në Ukrainë është uniteti dhe tani ka ardhur koha kur të gjithë shqiptarët në Ukrainë duhet të harrojnë të gjitha ankesat, mosmarrëveshjet dhe të bashkohen.
Si është gjendja aktualisht aty? A ka trazira?
Nelli Syupyur: Që nga nëntori i vitit 2013, fillimisht në Ukrainë ndodhi një revolucion, më pas pushtimi i Krimesë nga Rusia dhe më pas filloi një luftë hibride me Rusinë, e cila është tani lokalizuar në lindje të Ukrainës.
Tani në Ukrainë ka kriza energjitike, ekonomike dhe politike.
Gjithashtu në Ukrainë për shkak të rrezikut të armiqësive janë anuluar tashmë disa linja ajrore.
Në sfondin e luftës me Rusinë dhe një sulmi të mundshëm të hapur nga ushtria ruse, këto kriza vetëm sa po intensifikohen dhe jeta jonë po përkeqësohet.
Çmimet po rriten. Popullsia e Ukrainës po varfërohet, dhe kjo çon në një rritje të krimit. Sot nuk ka panik, por pakënaqësia e ukrainasve po rritet
Në çfarë zone jetoni aktualisht ju? A ka rrezik në zonë? A keni frikë për situatën aktuale?
Nelli Syupyur: Tani jetoj në Odesa me bashkëshortin dhe djalin tim. Ky është qyteti kryesor i rajonit të Odesa, porti më i madh në Ukrainë dhe qyteti i tretë më i madh për sa i përket popullsisë (pas Kievit dhe Kharkovit). Odesa ka 1 milion banorë.
Ekziston një rrezik në të gjithë Ukrainën. Në Odesa, shumë njerëz simpatizojnë Rusinë, por ka edhe shumë patriotë ukrainas. Në Odesa ndodhet selia e Forcave Detare të Ukrainës, selia e Shoqatave Ajrore dhe Tokësore Forcat e Armatosura të Ukrainës.
Odesanët nuk kanë frikë të madhe. Njerëzit nuk besojnë se Rusia do të sulmojë, por në të njëjtën kohë ata po përgatiten të mbrojnë qytetin.
Nëse Rusia pushton Ukrainën cili është veprimi i parë që do ndërmerrni?
Nelli Syupyur: Kam në plan të vij me djalin dhe bashkëshortin në Shqipëri në maj të këtij viti. Nëse Rusia sulmon tani, do ta bëj më shpejt. Nëse Rusia sulmon hapur Ukrainën, unë do të vij në Shqipëri vetëm me djalin tim.
Me shqiptarët që ju njihni atje…a janë të gatshëm që të luftojë për të mbrojtur Ukrainën?
Nelli Syupyur: Unë jam shqiptare – babai dhe nëna ime janë shqiptarë. Unë njoh shumë shqiptarë nga Ukraina. Nuk mund të them numrin e të gjithë shqiptarëve në Ukrainë. Mendoj se do të ketë nga ata që do të luftojnë, por do të ketë edhe nga ata që nuk do të luftojnë për shkak të moshës, shëndetit apo arsyeve të tjera. Kjo është zgjedhje personale e secilit. Të gjithë e kemi parë këtë në shembullin e Krimesë dhe Donbasit
A ka shqiptarë ne ushtrinë e Ukrainës?
Nelli Syupyur: Qytetarët shqiptarë shërbejnë në ushtrinë ukrainase, shqiptarët nga Shqipëria – e kanë treguar në televizionin ukrainas. Nuk e di nëse ka origjinal shqiptarë në Forcat e Armatosura të Ukrainës apo jo.
Çfarë kanë deklaruar autoritetet e Ukrainës për situatën aktuale, cila është thirrja e tyre për popullin?
Nelli Syupyur: Kievi zyrtar jep informacione të ndryshme. Ukrainasve u thuhet se nuk do të ketë luftë dhe gazetarëve perëndimorë se Rusia mund të sulmojë. Ukrainasit janë mësuar të mos u besojnë autoriteteve të tyre dhe për këtë arsye shikojnë mediat e huaja. Lufta në Ukrainë vazhdon prej 8 vitesh, pothuajse çdo ditë, ushtarë ukrainas vriten në lindje të Ukrainës.
Populli i Ukrainës është gati të mbrojë qytetet, fshatrat dhe shtëpitë e tyre. Drejtuesit e rajoneve dhe qyteteve krijojnë batalione vetëmbrojtëse, të cilat po përgatiten të ndihmojnë ushtrinë ukrainase dhe për një luftë të mundshme guerile (lufte partizane). Ukrainasit e kuptojnë se ushtria ruse është shumë më e fortë se ajo ukrainase. Por ukrainasit janë gati për luftë dhe siç thonë ata: “Ne do të luftojmë për tokën tonë!”.
A ka familje shqiptare pranë zonës së konfliktit?
Nelli Syupyur: – Unë nuk jam anëtare e asnjë organizate shqiptare në Ukrainë, nuk kam informacion për shqiptarët që jetojnë në Donbas apo Krime. Nëse dikush jeton në këto zona, atëherë mendoj se drejtuesit (kryesore) të shoqërive shqiptare dhe e organizatave shqiptare në Ukrainë dhe Konsullata Shqiptare në Kharkov kanë listat e sakta dhe për këtë informacion. Ata e dinë.
A e mendoni kthimin në Shqipëri për shkak të luftës?
Nelli Syupyur: Kam në plan të kthehem në Shqipëri, por arsyeja nuk është lufta. Më shumë se 4 vjet më parë erdha në Tiranë dhe jetova për një vit në këtë qytet të bukur. Këtu lindi djali im. Ai ka emrin dhe mbiemër shqiptar. Për mua dhe familjen time, Shqipëria është atdheu i dytë. Ndjej ime vazhdimisht mbështetjen e shqiptarëve në mbarë botën, prandaj dua të vij në Shqipëri. Dhe mendoj se mund të bëj më shumë duke qenë në Shqipëri si koreografia profesioniste dhe organizator dhe figurë kulturore.
Cili është mesazhi juaj për të gjithë shqiptarët në Ukrainë?
Nelli Syupyur: Ka momente në jetë kur nuk ka si të jesh mënjanë dhe duhet të zgjedhësh. Secili ka jetën dhe parimet e veta. Unë besoj se forca jonë është në unitet dhe tani ka ardhur koha kur të gjithë shqiptarët në Ukrainë duhet të harrojnë të gjitha ankesat, mosmarrëveshjet dhe të bashkohen.
Një shembull i mrekullueshëm për ne janë shqiptarët në Shqipëri, Kosovë, Evropë dhe Amerikë.
Mendoj se tani është momenti kur drejtuesit e të gjitha organizatave shqiptare në Ukrainë duhet të punojnë me shumë përgjegjësi.
Çdo drejtues i shoqërisë shqiptare në Ukrainë duhet të ketë listat e të gjithë anëtarëve të organizatës së tij, problemet e tyre dhe duhet të ketë një plan emergjence.
Çdo drejtues është i detyruar të mbajë kontakte të ngushta me Konsullatën e Shqipërisë në Kharkov cili ndodhet në Ukrainë
Gjithashtu, mendimi im është se në Konsullatën e Shqipërisë në Kharkov duhet të jetë një listë e të gjithave Shqiptarët që jetojnë në Ukrainë.
Nuk po them për panik, por di vetëm se çdo organizatë duhet të ketë një plan emergjence në rast lufte. (mund të jetë jo vetëm një luftë, por edhe një situatë mjedisore, politike etj.).
