Amerikanët kanë konsumuar mbi 17 kg djathë për frymë vetëm në vitin 2020, sipas të dhënave nga Departamenti Amerikan i Bujqësisë. Por është e paqartë nëse ngrënia e djathit është e shëndetshme. I pasur me proteina, kalcium, vitamina dhe aminoacide thelbësore, djathi është gjithashtu një ushqim i pasur me kalori dhe mund të jetë i lartë në yndyra dhe natrium.
Proteina e gjetur në djathë është një alternativë e mirë ndaj proteinave që rrjedhin nga mishi, sepse është me origjinë shtazore dhe përmban të gjitha aminoacidet thelbësore që i nevojiten trupit, por nuk mund t’i sintetizojë vetë. Dhe kjo e bën djathin një proteinë të plotë.
Por cili djathë është më i shëndetshëm?
Përgjigjja varet nga trupi juaj dhe nevojat e tij ushqyese, janë disa nga këshillat që japin dy dietologe për CNN, Lourdes Castro Mortillaro dhe Emily Martorano.
Rikota
Dietologët bien dakord që rikota është fituese në departamentin e shëndetit. Sipas tyre, rikota ka një përqendrim të lartë të proteinës së hirrës, e cila përthithet lehtësisht nga trupi.
“Proteina e hirrës është një nga format më të përthithshme të proteinave dhe përmban një gamë shumë të gjerë të aminoacideve. Pra, ky është basti më i mirë për dikë që kërkon të formojë muskuj dhe forcë duke humbur yndyrën dhe peshën”, thotë një tjetër dietologe, Emily Martorano.
Ndërsa Castro Mortillaro gjithashtu vuri në dukje përfitimet e mundshme të qëndrueshmërisë së rikotës, pasi ajo përdor nënproduktet e mbetura të prodhimit të djathit.
Djathi i fortë
Dietologia Castro Mortillaro beson se djathërat më të fortë si Parmigiano, pecorino ose gouda janë gjithashtu ndër opsionet më të shëndetshme, kur konsumohen të moderuara.
Për shkak se ata përmbajnë më pak ujë dhe janë më të përqendrua më shumë kalcium dhe ndoshta do të ngopesh me sasi më të vogla, kështu që nuk duhet ta teproni”, thekson ajo.
Por për shkak se ata janë më të koncentruar, djathërat më të fortë mund të kenë edhe një përmbajtje më të lartë të natriumit se sa ata më të butë.
“Nëse jeni me hipertension, ose keni vërtet nevojë të kontrolloni marrjen e natriumit, ose ndoshta keni probleme me veshkat, atëherë ndoshta të shkoni për një djathë më të butë do të ishte më mirë”, tha Castro Mortillaro.
Djathi më i mirë për menaxhimin e peshës
Nëse shikoni peshën tuaj, proteina është ajo që ju duhet. Ju mban të ngopur më gjatë dhe ju ndihmon të formoni muskuj.
Djathërat që janë të pasur me proteina dhe më pak yndyrë janë opsione të shkëlqyera për njerëzit që kërkojnë të menaxhojnë peshën e tyre, tha Martorano.
Një mënyrë e mirë për të përcaktuar se cilët djathëra janë në këtë kategori është të konsideroni një raport 1:10 të proteinave me kaloritë.
“Për çdo 100 kalori, duhet të ketë të paktën 10 gram proteina, kjo do t’ju tregojë nëse është një burim i mirë proteinash dhe nga ana tjetër një djathë më i shëndetshëm,” shpjegoi ajo.
Disa djathëra që ajo rekomandoi në bazë të kësaj janë djathi i lehtë zviceran, djathi i lehtë çedër dhe rikota.
Djathi që duhet shmangur
Nëse është e mundur, hiqni dorë nga gjërat shumë të përpunuara, duke përfshirë djathin në kanoçe, apo fetat e mbështjella individualisht që as nuk kanë nevojë të ruhen në frigorifer.
“Djathi i shtrydhur, djathi amerikan, madje edhe djathi krem, ofrojnë proteina minimale për një përmbajtje shumë më të lartë yndyre dhe natriumi”, tha Martorano.
Disa nga varietetet e djathit të përpunuar nuk klasifikohen teknikisht si “djathëra” nga Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave, por si “ushqime të djathit të procesit të pasterizuar” ose “produkte të djathit të procesit të pasterizuar”, në varësi të përqindjes së djathit aktual që përmbajnë së bashku me përbërës të tjerë.
“Djathi i freskët është gjithmonë më i mirë”, thekson Martorano.
Tendencat dietike vijnë e shkojnë dhe Castro Mortillaro kujton “fazën pa yndyrë” në vitet 1990 dhe fillimin e viteve 2000. “Ne kishim djathë pa yndyrë dhe majonezë pa yndyrë, dhe të gjitha këto gjëra të tjera, dhe ishte thjesht shumë e përpunuar”, tha ajo.
Dietologia thotë që nëse qëllimi juaj specifik nuk është të humbni peshë, djathi me yndyrë të plotë duhet të ketë një vend në dietën tuaj.
“Është më mirë të kesh një sasi më të vogël të diçkaje që është më e shëndetshme, nëse je në atë kategori neutrale, dhe ta shijosh atë”, tha ajo.
Disa djathëra mund të jenë gjithashtu një burim i mirë i probiotikëve, si djathi feta, djathi i dhisë dhe djathi i bërë nga qumështi i papërpunuar ose i papasterizuar si opsione të shkëlqyera.
Varietetet e djathit artizanal, megjithatë, mund të kushtojnë më shumë.
“Jo të gjithë mund të përballojnë të blejnë djathin më të shijshëm. Kur bëhet fjalë për djathërat e paketuar, të gjithë janë të mirë në moderim”, tha Martorano.
Moderimi në të gjitha gjërat
Është më mirë të mendosh djathin si një përbërës shtesë dhe jo si një vakt në vetvete, sipas dietologeve Martorano dhe Castro Mortillaro.
“Në vend që të përdoret djathi si burimi kryesor të lëndëve ushqyese, kjo është një anë, por nëse ne po e bashkojmë atë djathë me diçka tjetër, një perime, një drithë integrale, kjo do ta bëjë atë një vakt më të kënaqshëm”, shpjegoi ajo.
Rikota për mëngjes, e shoqëruar me tërshërë dhe fruta, mund të jetë një fillim i shëndetshëm i ditës sugjeroi Martorano.
Një meze e lehtë pasdite me djathë dhe perime, do të ishte gjithashtu një ide e mirë, tha ajo.
Në fund të fundit, nëse nuk ka shqetësime specifike që duhet të keni parasysh, djathi më i shëndetshëm është ai i preferuari juaj, i shijuar me masë si trajtimi i shijshëm i rastit që duhet të jetë.
