Anija ruse që u dëmtua nga një shpërthim të mërkurën u fundosur të enjten. Anija “Moskva” me ekuipazh prej 530 persona ishte simboli i fuqisë së ushtrisë ruse.
Sipas CNN, është ende e paqartë nëse është fundosur për shkak të raketave ukrainase, paaftësisë ruse, fatkeqësisë apo një kombinimi të faktorëve të mësipërm. Megjithatë, ajo që është e sigurt është se kjo është humbja më e madhe detare në kohë lufte në dekadat e fundit, e cila ngre shqetësime jo vetëm në Moskë, por edhe në fuqi të tjera në mbarë botën, të cilat mund të kenë nevojë të rishqyrtojnë planifikimin e tyre ushtarak.
Humbja më e madh e Rusisë që nga Lufta II Botërore
Hera e fundit që një anije luftarake ruse u fundos ishte 81 vjet më parë në brigjet e Krimesë, nga Gjermania gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Sipas profesor Evan Mawdsley, një historian i specializuar në historinë ruse dhe historinë e Luftës së Dytë Botërore, ndërsa Rusia kishte humbur lloje të tjera të anijeve luftarake gjatë Luftës së Dytë Botërore, Chernova Ukraina ishte kryqëzori i fundit rus që ishte fundosur në 1941, raporton BBC.
Profesor Mawdsley shtoi se megjithëse anija ‘Moskva’ ishte gati 40 vjeçare, ajo ishte një nga anijet më të mëdha në Marinën Ruse dhe se asnjë anije e re e madhe luftarake nuk është ndërtuar që nga vitet 1980.
“Duke supozuar se Moskva u godit dhe u shkatërrua nga një raketë relativisht e vogël Neptun, tregon se anija kishte mbrojtje të dobët anti-raketore”, thotë Mawdsley.
Çfarë do të thotë humbja e “Moskva”-s për Ukrainën?
Pasoja më e madhe e fundosjes së kryqëzorit rus mund të jetë “goditja” në moralin e rusëve. Si flamurmbajtësi i flotës ruse në Detin e Zi, “Moskva” ishte një nga simbolet më të dukshme të Moskës në luftën në Ukrainë. Edhe pse Kremlini ka shumë kontroll mbi mënyrën se si mediat vendase mbulojnë operacionet e luftës, lajmi për fundosjen e një anijeje kaq të madhe mund të mos jetë aq i lehtë për t’u “fshehur” apo paraqitur ashtu siç dëshiron administrata e Putinit.
“Humbja e anijes, qoftë e shkaktuar nga veprimi i armikut apo nga aksidenti, do të hedhë dyshime mbi aftësitë e Rusisë në fushën e betejës”, thuhet në raportin e CNN.
“Të dyja shpjegimet për fundosjen e ‘Moskva’-s tregojnë për dobësi të mundshme në Moskë, qoftë në aspektin e mbrojtjes ajrore ose në aspektin e procedurave të sigurisë dhe kontrollit të dëmeve në anijen e Flotës së Detit të Zi,” thanë analistë nga “Instituti për Studimin e Luftës”. Carl Schuster, një kapiten në pension i marinës amerikane, thekson se këto dyshime me siguri kanë arritur në Kremlin.
Incidenti “ngre pikëpyetje në lidhje me aftësitë detare të Rusisë dhjetë vjet pasi Putin njoftoi se do të forconte aftësitë, moralin dhe profesionalizmin e Marinës ruse. Duket se ai nuk ka mundur të mbajë asnjë nga premtimet e tij ndaj asnjë dege të Forcave të Armatosura Ruse”, tha Schuster, duke vënë në dukje se dhe forcat tokësore ruse nuk po ecin aq mirë.
Analistët, megjithatë, janë të ndarë mbi ndikimin që mund të ketë kjo në pushtimin rus. Ata tregojnë për një goditje relativisht të vogël në këtë drejtim, pasi anija u përdor kryesisht për sulme me raketa lundrimi në magazinat dhe aeroportet e Ukrainës. Rusia ka sisteme tokësore dhe avionë që mund të bëjnë saktësisht të njëjtën gjë, theksojnë ata. Megjithatë, ata theksojnë se nëse shpërthimi dhe fundosja do të ishin vërtet rezultat i një sulmi ukrainas, marina ruse do të duhej të rishqyrtonte zhvillimin e anijeve në zonë, duke i larguar ato më larg nga territori ukrainas dhe duke rregulluar mbrojtjen e tyre ajrore.
Në Uashington, zëdhënësi i Pentagonit, John Kirby, tha se misioni kryesor i Moskës ishte mbrojtja e forcave ruse në Detin e Zi. “Mbytja do të ndikojë patjetër në sektor, të paktën për një të ardhme të parashikueshme,” u tha Kirby gazetarëve.
Sipas CNN, megjithatë, fundosja e “Moskva”-s do të studiohet në thellësi nga Kina, veçanërisht nëse konfirmohet se kryqëzori është goditur nga raketat ukrainase.
Në veçanti, analistët e Pekinit do të kërkojnë “prova” që mund të përdoren në një konflikt të mundshëm ushtarak me Tajvanin. Pekini nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës për të rimarrë kontrollin e ishullit dhe kjo ka shkaktuar tensione me SHBA-në, e cila është zotuar t’i sigurojë Tajvanit armë mbrojtëse.
Sipas Timothy Heath, një studiues në institutin RAND Corp., sulmi ndaj “Moskva”-s do të nxjerrë në pah “vulnerabilitetin e anijeve sipërfaqësore” si për Kinën ashtu edhe për Shtetet e Bashkuara në rast të një konflikti ushtarak.
