Tami Luhby, CNN
Sapo zëvendëspresidentja Kamala Harris filloi fushatën elektorale javën e kaluar, ajo e bëri të qartë se cili do të ishte një nga prioritetet e saj kryesore, nëse fitonte zgjedhjet presidenciale në nëntor.
“Ndërtimi i klasës së mesme do të jetë një qëllim përcaktues i presidencës sime,” tha ajo në një tubim në Wisconsin. “Sepse këtu është gjëja, që ne të gjithë në Wisconsin dimë: Kur klasa jonë e mesme është e fortë, Amerika është e fortë.”
Në mënyrë të ngjashme, ish-presidenti Donald Trump ka premtuar gjithashtu të ndihmojë klasën e mesme, e cila thotë se është dëmtuar nga rritja e madhe e çmimeve në vitet e fundit.
“Nën Biden dhe demokratët radikalë të majtë, inflacioni po fshin klasën tonë të mesme,” tha ai në një tubim në Michigan.
Harris dhe Trump, si shumë kandidatë politikë duke filluar me Bill Clinton në zgjedhjet presidenciale të vitit 1992, po synojnë klasën e mesme pjesërisht sepse ajo kap një pjesë të gjerë të kombit. Nuk ka një përkufizim të fortë dhe të shpejtë të klasës së mesme; ka të bëjë më shumë me vetëidentifikimin. Dhe pak më shumë se gjysma e amerikanëve e konsiderojnë veten të klasës së mesme, sipas një sondazhi të fundit të Gallup.
Përcaktimi i klasës së mesme gjithashtu, e bën të vështirë fushatën e politikave të synuara dhe më pas përmbushjen e atyre premtimeve në detyrë, tha David Roediger, profesor i studimeve amerikane në Universitetin e Kansasit dhe autor i “The Sinking Middle Class: A Political History of Debt, Misery, and the Drift to the Right.”
“Kur keni një grup njerëzish, që është kaq i keqpërcaktuar dhe kaq heterogjen, është e vështirë të dihet se cilat do të jenë rezultatet e politikave,” tha ai.
Ndihma për klasën e mesme
Si Harris ashtu edhe Trump kanë bërë premtime të mëdha – por shumë të përgjithshme – për të ndihmuar klasën e mesme, si dhe ata që e konsiderojnë veten klasë punëtore, të cilët përbëjnë pak më pak se një të tretën e banorëve të SHBA-së, zbuloi Gallup.
Harris, e cila shpalli kandidaturën e saj vetëm të dielën e kaluar, pasi presidenti Joe Biden tha se nuk do të kandidojë për rizgjedhje, ende nuk ka zbuluar një platformë me rekomandime specifike politike. Por ajo ka dhënë një vështrim në fushat e saj të fokusit, në fjalimet gjatë javës së kaluar: falja e borxhit të studentëve; duke e bërë kujdesin shëndetësor, kujdesin për fëmijët dhe kujdesin për të moshuarit më të përballueshëm; miratimi i lejes familjare me pagesë; dhe duke u mundësuar të moshuarve që të dalin në pension me dinjitet.
Disa nga zgjidhjet e saj paraprake si një kandidate presidenciale dhe senatore e vitit 2020, përqendroheshin te kreditë tatimore. Për të ndihmuar familjet e klasës së mesme dhe ato që punojnë për të përballuar shpenzimet e jetesës, ajo propozoi t’u siguronte atyre një kredi tatimore të rimbursueshme deri në 6,000 dollarë në vit (për çift). I titulluar LIFT the Middle Class Act (Livable Incomes for Families Today), ose të ardhurat e jetueshme për familjet sot, projektligji do t’u mundësonte taksapaguesve të merrnin përfitimin – deri në 500 dollarë – në baza mujore, në mënyrë që familjet të mos kenë nevojë t’u drejtohen kredive me interesa shumë të larta.
Si senatore, ajo prezantoi Aktin e Lehtësimit të Qirasë, i cili do të krijonte një kredi tatimore të rimbursueshme për qiramarrësit, që shpenzojnë çdo vit më shumë se 30% të të ardhurave të tyre bruto për qiranë dhe shërbimet komunale. Shuma e kredisë do të varionte nga 25% deri në 100% të qirasë së tepërt, në varësi të të ardhurave të qiramarrësit.
Harris ishte gjithashtu një bashkësponsorizuese e Aktit të Kujdesit për Fëmijët për Familjet që Punojnë në 2017, i cili do ta kishte kufizuar koston e kujdesit në 7% të të ardhurave të familjes për prindër të caktuar. Dhe në kandidimin e saj fillestar për Shtëpinë e Bardhë, ajo propozoi deri në gjashtë muaj pushim familjar dhe mjekësor me pagesë si pjesë e “Axhendës së Fëmijëve”. Pjesë të tjera të asaj pakete përfshinin planet e sipërmarrjes për njerëzit me ngjyrë, një propozim për pagë të barabartë dhe një shtytje për paga më të larta për mësuesit.
Gjithashtu, Harris ka qenë një përkrahëse e fuqishme e përpjekjeve të Shtëpisë së Bardhë për të ndaluar borxhin mjekësor nga raportet e kredisë, të cilat ajo tha se janë kritike për shëndetin financiar të njerëzve. Administrata Biden propozoi një ndalim të tillë muajin e kaluar.
Borxhi mjekësor është një barrë e madhe për klasën e mesme, me rreth një të katërtën e këtij grupi, që kanë fatura të papaguara mjekësore në vitin 2020, sipas Third Way, një institut kërkimi. Kjo është një pjesë më e madhe se ato më të ulëta dhe më të larta në shkallët e të ardhurave.
Ndërkohë, Trump po përqendrohet në mënyrën se si rritja e shpejtë e çmimeve nën administratën e Biden, po “fshin klasën tonë të mesme”, siç tha ai në një tubim të fundit. Kthimi i inflacionit brenda normave të lejuara, është një nga premtimet kryesore në platformën, që republikanët lëshuan përpara konventës së partisë në fillim të këtij muaji.
“Kriza e inflacionit rekord Biden/Kamala ka dëmtuar familjet punëtorë të klasës së mesme, duke u grabitur mijëra dollarë çdo muaj vetëm për të pasur të njëjtën cilësi jete si disa vite më parë nën Presidentin Trump,” tha Karoline Leavitt, drejtuesja e fushatës, sekretare kombëtare e shtypit.
Ish-presidenti muajin e kaluar foli për të hequr taksën e bakshishit – një premtim i ri i fushatës – në një tubim në Nevada, një shtet i rëndësishëm dhe një shtet me një numër të konsiderueshëm punonjësish të industrisë së shërbimeve. Ai u zotua “ta bënte atë menjëherë, gjëja e parë sapo të merrte detyrën”.
Trump ka përmendur një ulje të taksave të klasës së mesme, por ende nuk ka dhënë detaje mbi të. Dispozitat tatimore individuale të ligjit të republikanëve për uljen e taksave të vitit 2017, i cili uli taksat për shumicën e amerikanëve, por solli përfitime më shumë për të pasurit, do të skadojnë në fund të vitit të ardhshëm. Trump ka premtuar të zgjasë të gjitha masat që skadojnë.
Platforma e partisë liston disa masa të përgjithshme të favorizuara prej kohësh nga republikanët, që ata thonë se do të ulin çmimet. Nëse Trump fiton zgjedhjet, ai dhe GOP do të heqin kufizimet në prodhimin vendas të energjisë dhe do të ndërpresin përpjekjet e administratës Biden për energjinë e gjelbër, për të cilën platforma thotë se do të “ulë menjëherë inflacionin” dhe do të fuqizojë shtëpitë, makinat dhe fabrikat me energji të përballueshme.
Republikanët synojnë të stabilizojnë dhe rrisin ekonominë, duke frenuar atë që ata i quajnë shpenzime federale të kota dhe duke shkurtuar rregulloret e kushtueshme, dhe partia synon të ulë çmimet e mallrave duke rivendosur “paqen përmes forcës”, sipas platformës.
Një tjetër politikë kryesore është ndalimi i emigracionit të paligjshëm, për të cilin partia thotë se ka rritur koston e strehimit, arsimit dhe kujdesit shëndetësor për familjet amerikane.
Megjithatë, propozimet e tjera të Trump mund të rrisin koston e jetesës për klasën e mesme. Propozimet tarifore të Trump – duke përfshirë një tarifë 10% për të gjitha importet – do t’i kushtonin një familjeje tipike me të ardhura mesatare të paktën 1700 dollarë në vit, sipas studiuesve në Institutin Peterson për Ekonominë Ndërkombëtare.
Tkurrja e klasës së mesme
Ka lajme të mira dhe të këqija për të treguar për klasën e mesme këto ditë.
Sipas një studimi të fundit të Qendrës Kërkimore Pew, klasa e mesme është më e vogël se sa ishte në vitin 1971. Vetëm 51% e amerikanëve jetonin në familje të klasës së mesme vitin e kaluar, krahasuar me 61% pak më shumë se pesë dekada më parë.
Pew përcakton familjet me të ardhura të mesme si ato me të ardhura dy të tretat deri në dyfish më të larta se të ardhurat e një familje mesatare në SHBA, pasi të ardhurat janë përshtatur për madhësinë e familjes. Të ardhurat mesatare të familjes për klasën e mesme ishin 106,092 dollarë vitin e kaluar.
Lajmi i mirë është se më shumë familje të klasës së mesme janë ngjitur në shkallët e të ardhurave, sesa poshtë – një shenjë e përparimit ekonomik, sipas Pew. Rreth 19% e amerikanëve ishin në familje me të ardhura të larta vitin e kaluar, krahasuar me 11% në 1971, ndërsa 30% ishin në familje me të ardhura më të ulëta vitin e kaluar, krahasuar me 27% në 1971.
Megjithatë, lajmi i keq është se të ardhurat e klasës së mesme janë rritur më ngadalë sesa ato të klasave të tjera me të ardhura më të larta – 60% krahasuar me 78% midis 1970 dhe 2022, zbuloi Pew. Të ardhurat ndër nivelet më të ulëta u rritën me 55% gjatë asaj periudhe.
Për më tepër, pjesa e të ardhurave totale të familjeve të mbajtura nga klasa e mesme, ka rënë – nga 62% në 1970 në 43% në 2022, ndërsa familjet me të ardhura të larta përbënin 48% të të ardhurave totale në 2022, krahasuar me 29% në 1970.
Megjithatë, të ardhurat mund të jenë një matës i dobët për të përcaktuar klasën e mesme, thonë disa ekspertë. Rreth një e treta e personave me të ardhura mesatare, nuk janë në gjendje të shpenzojnë sikur të jenë të klasës së mesme, zbuloi një studim i RAND i vitit 2022.
Inflacioni ka përkeqësuar ankthin financiar të disa amerikanëve të klasës së mesme, veçanërisht qiramarrësve, që kërkojnë të blejnë një shtëpi ose prindërve, që duan të ndihmojnë për të paguar për arsimimin në kolegj të fëmijëve të tyre. Këto janë dy arritje, që shumë njerëz mendojnë se janë të nevojshme për të ruajtur statusin e tyre të klasës së mesme, megjithëse çmimet e shtëpive dhe shkollimi janë rritur më shpejt se të ardhurat, duke i bërë ato më të vështira për t’u përballuar, tha Jeffrey Wenger, ekonomist i lartë në RAND.
“Ka një ndjenjë pasigurie, që është më e keqe tani në këtë brez të klasës së mesme, sesa në brezat e mëparshëm,” tha ai.
