Kur në vitin 2011, mijëra të rinj dolën në rrugë, në Aleppo para së gjithash, për të kërkuar më shumë demokraci dhe drejtësi, Bashar Assad duhet të ketë menduar për paraardhësin e tij Sulejman al-Wahhish, një alavit me origjinë nga fshati Qardaha, në provincën e Latakias, emri i të cilit në arabisht do të thotë “bishë”.
Por ai duhet të ketë kujtuar edhe xhaxhain e tij Rifaat, i mbiquajtur “kasapi i Hamës” për një masakër të urdhëruar në vitin 1982 kundër popullatës sunite.
Ai duhet ta ketë bërë këtë, sepse ka pasur një moment në të cilin presidenti sirian mund të ishte hapur ndaj kërkesave të të rinjve sunitë. Dhe, në fillim, ai lider me dy krahë që i intrigoi aq shumë perëndimorët, premtoi gjithashtu reforma.
Më pas, në një fjalim të mbajtur në qershor 2012, për të cilin legjenda thotë se kishte dy versione gati, njëri prej të cilëve nuk u fol dhe u shkrua kurrë nga një e punonjëse e re nga stafi i tij, e cila më vonë u zhduk, Bashar, paralajmëroi: “Ne do t’i mposhtim terroristët”.
Të njëjtat fjalë u përdorën të shtunën për të komentuar përparimin e rebelëve pro-turq në Alepo.
Vite masakra, tortura, një luftë civile, një aleancë me Moskën që i kushtoi jetën gjysmë milioni njerëzve që vdiqën në sulme kimike dhe jo kimike, akuza shumë të rënda për krime lufte, gjyqe të hapura në Evropë, akuza për korrupsion.
Por gjithashtu një luftë kundër ISIS-it dhe një aleancë jo gjithmonë e lehtë me Teheranin për të mbështetur Hezbollahun në Liban.
Këto janë vitet e presidencës së Basharit. Një “stuhi e përsosur”, e rënduar nga kriza ekonomike, nga më të rëndat në botë, e lidhur ngushtë me atë libaneze dhe sanksionet e vendosura nga administrata amerikane, e vendosur për të dobësuar aleatin e Moskës në rajon.
Një cunami, në realitet, më shumë se një stuhi, të cilës familja Assad ka arritur – deri më tani – t’i mbijetojë. “Assad, historia e një klani në pushtet për gjysmë shekulli”, ishin titujt e gazetave në vitin 2020. Rreziku i një grushti shteti në Damask ishin thashethemet vetëm 48 orë më parë.
A ka marrë fund saga si çdo serial tjetër i Netflix? Nuk dihet se si reagoi presidenti sirian kur pa statujën kushtuar vëllait të tij më të madh, Baselit të rrëzuar nga rebelët në zonën e Alepos së Re të premten.
Por nuk duhet një psikoanalist për të kuptuar se, edhe në këtë rast, Bashar duhet të ketë menduar për historinë e familjes së tij.
Baseli supozohej të ishte president. Ai ishte i preferuari i babait të tij Hafëzit, i vetmi që konsiderohej i denjë.
Pasi iu bashkua ushtrisë në moshë shumë të re, ai u bë kreu i Gardës së Republikës. I mbiquajtur “kalorësi i artë” nga shtypi i regjimit për aftësitë e tij të kalërimit, ai u krahasua nga ish-drejtori i CIA-s, Michael Hayden me Sonny-n nga “The Godfather”.
Për Hafezin ishte një garanci: shumë më i mirë se Maheri, shumë i prirur ndaj dhunës (sot ai është kreu i divizionit të ushtrisë që kontrollon trafikun e drogës së llojit kaptagon), ose, aq më tepër, se Majadi, vëllai i vogël i familjes Asad, i varur nga heroina dhe me probleme serioze pikiatrike. Por edhe më i mirë se Bashari.
Por Basel, i apasionuar pas makinave të shpejta, u përplas në një aksident rrugor në vitin 1994, duke ndryshuar rrjedhën e historisë.
Dhe Hafezi, gjithnjë e më i dobët – vdiq në vitin 2000 nga një atak në zemër, ndërsa ishte në telefon me presidentin libanez, Émile Lahoud – u detyrua të kthejë Basharin në atdheun e tij.
Pasi mbaroi shkollën e mjekësisë, djali i dytë u dërgua në Mbretërinë e Bashkuar për t’u specializuar në oftalmologji.
Edhe pse nuk ka shfaqur kurrë ndonjë interes për jetën politike dhe as personazhin e përshtatshëm për të komanduar, ai përfshihet shpejt në ushtri dhe bëhet president, falë një ndryshimi në ligj që ndalon të miturit nën 35 vjeç të mbajnë poste.
I llastuar, mizor dhe cinik, Bashar do të jetë lider, ndërsa saga e Asadit pasurohet nga betejat e brendshme mes grave dhe të afërmve, si ajo mes zonjës së parë Asmaa dhe kushërinjve Makhlouf, me vrasje dhe trafikim.
Kur rebelët pushtuan Alepon, Bashar Assad ishte i sigurt në Moskë. Më pas ai u kthye në Damask, por ka nga ata që tashmë po vënë bast se ai nuk do të qëndrojë shumë atje. Megjithatë, se sa do të zgjasë kjo situatë, akoma nuk dihet.
