Anna Lombardi – La Repubblica
“Është shkëmbimi më i madh i të burgosurve që nga Lufta e Ftohtë, i arritur falë punës së madhe diplomatike, të kryer në fshehtësi të madhe. Kur të dalin detajet, ne do të mahnitemi me gjëra filmike. Hollywood sigurisht që po mendon që tani për këtë.
Për administratën “Biden” ky është një sukses i rëndësishëm. Ata po i tregojnë botës se dinë ta bëjnë këtë. Por vetë fakti që e gjithë kjo na kthen në atmosferën e luftës së spiunazhit të kohës së Stalinit më shqetëson shumë”.
Robert Baer është ish-super agjenti i CIA-s, i cili me kujtimet e tij në librin “Të flesh me djallin. Si Uashingtoni e shiti shpirtin e tij për naftën e Arabisë Saudite” frymëzoi personazhin e luajtur nga George Clooney në filmin fitues të Oskarit, “Syriana”.
Ekspert i inteligjencës, sot ai është një analist i nderuar televiziv. Libri i tij më i fundit, “Njeriu i katërt: Gjuetia për një spiun të KGB-së në krye të CIA-s dhe ngritja e Rusisë së Putinit”, tregon se si tri agjente femra inkuadruan të infiltruarit që kishin hyrë në agjenci duke hetuar shefat e tyre.
Çfarë ju shqetëson?
“Nga pikëpamja e drejtësisë dhe e të drejtave të njeriut është një lajm i mirë. Njerëz të pafajshëm janë liruar. Por Vladimir Putin është gjithashtu një fitues. Të liruarit nuk ishin spiunë dhe ai e dinte mirë. Agjentët e CIA-s në Rusi kanë të gjithë pasaporta diplomatike. Nëse zbulohen dhe arrestohen ata gjithmonë lirohen menjëherë më pas. Prandaj, gazetari i Wall Street Journal dhe të tjerët ishin pengje. Arrestohet për kalkulim politik njëlloj si Brittney Griner. Shkëmbimi, mjerisht, është një dritë jeshile për ta bërë përsëri. Rusët tani i konsiderojnë të huajt dhe kundërshtarët si mall. Ata e dinë që metoda funksionon”.
A kishte alternativa përveç negociatave?
“Administrata Biden kishte të drejtë që negocioi. Ata njerëz nuk mund të braktiseshin. Por do të nevojiteshin përgjigje më të ashpra sesa sanksionet e thjeshta. Por ne, ndryshe nga Rusia, jemi një shtet ligjor dhe nuk kryejmë akte të piraterisë arbitrare duke arrestuar njerëz të pafajshëm për t’i përdorur për qëllime të liga. Nuk kemi as vrasës si Vadim Krasikov, një figurë e dyshimtë të cilën Putini donte absolutisht ta merrte në shtëpi”.
Pse Putin kujdesej kaq shumë për Krasikovin?
“Është një tjetër demonstrim i pandëshkueshmërisë së tij. Ai dërgoi një vrasës në zemër të Evropës dhe tani ai fiton lirimin e tij. Simbolikisht është një akt i fuqishëm.”
Ka edhe disidentë rusë. Pse i la të ikin?
“Me sa duket ata nuk janë aq të rëndësishëm deri në atë pikë sa të kenë nevojë të heshtin si Navalny. Jashtë Rusisë, ata nuk do ta shqetësojnë shumë”.
Disa javë më parë, Donald Trump tha se Biden nuk do të mund të sillte kurrë Gershkovich dhe shokët e tij në shtëpi. Çfarë ndikimi do të ketë në zgjedhje?
“Aspak. Kur amerikanët të shkojnë në zgjedhje, ata mendojnë vetëm për ekonominë dhe nuk kujdesen për sukseset në politikën e jashtme, për të cilën qytetari mesatar nuk kupton asgjë. Më së shumti do të shërbejë për të fryrë gjoksin në debate dhe për të thënë se Biden në fund të fundit nuk ishte aq i dobët. Këto operacione kanë rëndësi diku tjetër. Për t’i marrë ata, aleancat dhe interesat e shumë vendeve u ndërthurën dhe Shtetet e Bashkuara treguan lidership në këtë operacion. Në dritën e luftës në Ukrainë, është një shenjë ngushëlluese që amerikanët dhe rusët po flasin me njëri-tjetrin”.
A do të ketë ndikim në atë luftë?
“Ne nuk mund të dimë nëse ka ndonjë gjë në marrëveshje që ka të bëjë me Kievin. Nuk e di, një formë neutraliteti, parandalimi i hyrjes së tyre në NATO. Ne do ta zbulojmë, ndoshta, vetëm shumë më vonë.”
