Gjermania ka arritur një marrëveshje të përkohshme për t’i dhënë fund përplasjeve në Libi, por duket se ka humbur besimin e një aleati, Greqisë.
“Ne mund të konstatojmë që të gjithë pajtohemi që duam të respektojmë embargon e armëve”, tha kancelarja Merkel në Berlin. Marrëveshje ka gjithashtu për faktin se nuk ka zgjidhje ushtarake të konfliktit.
Italia është e gatshme të marrë përsipër një rol drejtues në mbikqyrjen e armëpushimit në Libi. Një organ në Libi, sipas ministrit të Jashtëm rus Lavrov do të monitorojë armëpushimin.
Komunikata
Projekti i komunikatës përfundimtare, i bërë i njohur më parë, u bënte thirrje vendeve të huaja të “përmbahen e të mos ndërhyjnë” në konflikt, të rifillojnë bisedimet për një armëpushim më konkret, si dhe të ndërmarrin hapa drejt rifillimit të një procesi politik për të arritur paqen në rajon.
Projekti i komunikatës përmbante 55 pika. Ai bënte thirrje më tej edhe që të gjitha palët t’u japin fund akteve armiqësore kundër objekteve të naftës në Libi. Thirrja erdhi pasi forcat aleate të Haftarit vunë nën kontroll të premten portet e naftës në Libinë lindore.
“Tradhtia”
Kjo marrëveshje qetësoi disi Greqinë si një nga palët më të prekura nga konflikti libian, por nuk veniti ndjenjën e “tradhtisë” që mbizotëronte të dielën në Athinë. Ndërkohë që Turqia shpaloste kërkesat përpara fuqive botërore, kryeministri grek as që ishte i ftuar në këto bisedimeve, duke ngjallur pakënaqësi të jashtëzakonshme në Athinë.
Një ditë më parë, ministri i Jashtëm grek, Niko Dendias, kishte kërcënuar se do të vinte veton ndaj çdo marrëveshjeje në lidhje me Libinë, nëse BE-ja nuk i kërkonte Turqisë të tërhiqej nga marrëveshja detare me Tripolin, e cila i çon kufijtë e Ankarasë deri në Kretë. Pakti turko-qipriot prek në mënyrë të drejtpërdrejtë jo vetëm Greqinë, por të gjithë, pasi ndikon edhe në interesat italiane, qipriote dhe izraelite.
Udhëheqësit botërorë përfshirë kryeministrin britanik Boris Johnson, presidentin rus Vladimir Putin, Sekretarin Amerikan të Shtetit Mike Pompeo, kancelaren Angela Merkel dhe Presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen u ulën së bashku me presidentin turk Rexhep Taip Erdogan dhe liderët e Gjirit, ndërkohë që Greqia shikonte nga larg.
Deklarata e Erdogan që acaroi Greqinë
Erdogan mësohet i bëri thirrje liderëve të BE-së që të mbështesin ndërhyrjen e tij në Libi, ku po ofron mbështetje ushtarake për qeverinë e njohur ndërkombëtarisht. Por në përfundim të konferencës, Erdogan deklaroi se planifikonte të dërgonte trupa ushtarake në Libi derisa të sigurohej “paqja”.
Këto deklarata nuk janë pritur aspak mirë në Athinë, ku një sërë mediesh po akuzojnë Gjermanisë, por edhe BE-në se ka braktisur një vend anëtar.
“BE tregoi se ka zgjedhur të qetësonte Turqinë dhe Erdoganin, në vend që të mbronte fuqishëm dhe pa mëdyshje sovranitetin e shteteve anëtare të saj si Greqia dhe Qipro. BE po vendos një precedent të rrezikshëm”, shkruan gazeta greke “Ekathimerini”.
Ndërkohë gazetari grek Vassilis Nedos ka kërkuar edhe njëherë që Greqia të përfshihet në bisedime, duke i kërkuar BE-së të mbrojë vendeve anëtare.
“Greqia e konsideron memorandumin e kufijve detarë Turqi-Libi një shkelje të ligjit ndërkombëtar, si dhe një sulm ndaj të drejtave sovrane të vendit tonë”, shkruan ai. “Përjashtimi i Greqisë nga Konferenca e Berlinit, një nisë që mban vulën e Gjermanisë, është një veprim shumë serioz, ose më saktë një veprim i pamatur”, tha Nedos për mediat britanike.
“Ndërtesa europiane është plasaritur vitet e fundit për shkak të lëvizjeve si kjo, të cilat janë kthyet në përçarje serioze”. argumenton më tej gazetari grek, duke pyetur se kush mund t’i besojë një Europe që nuk ka aftësinë dhe vullnetin vendimtar për të mbrojtur sovranitetin e vendeve anëtare të saj?
Përpara konferencës në Berlin, Presidenti Erdogan duket se i ka hedhur benzinë zjarrit, duke deklaruar se Greqia është “çmendur” sepse nuk është ftuar në takim.
Ai më tej shtoi se Kryeministri Grek Kyriakos Mitsotakis kishte ndërmarrë “hapat e gabuar” duke ftuar gjeneralin e Libisë, Khalifa Haftar për bisedime në Athinë.
Duke iu përgjigjur këtyre deklaratave, Ministria e Jashme greke rriti edhe më shumë tonet, deklaroi se nuk do të merrte mësime nga shkelësi i zakonshëm i ligjit ndërkombëtar në Mesdhe.
“Një shqetësim i vazhdueshëm për Greqinë janë politikave e pabaza dhe provokuese të Turqisë”, shtoi Ministria e Jashtme.
Qeveria greke është zotuar po ashtu se nëse BE-ja nuk merr masa për të anuluar marrëveshjen detare Turqi-Libi, do të dërgojë trupa në Tripoli, një hap që mund të çojë në përplasje të drejtpërdrejtë mes trupave turke dhe greke në vendin e Afrikës Veriore.
Por për Erdoganin, Turqia është e vetmja që mund ta zgjidhë krizën në Libi.
“Duke pasur parasysh që Europa është më pak e interesuar të sigurojë mbështetje ushtarake për Libinë, zgjidhja e qartë është që të punojë me Turqinë, e cila tashmë ka nisur ndihmë ushtarake. Ne do t’i trajnojmë forcat e sigurisë së Libisë dhe do t’i ndihmojmë ata të luftojnë terrorizmin, trafikimin e qenieve njerëzore dhe kërcënime të tjera serioze kundër sigurisë ndërkombëtare”, deklaroi Erdogan para konferencës.
Por rritja e prezencës turke në Libi do të thotë vetëm një gjë për Greqinë: fuqizimin e Ankarasë si aktor rajonal në Mesdhe.
