Qyteti japonez i Nagasakit shënoi sot 75-vjetorin e hedhjes së bombës atomike nga amerikanët dhe në këtë qytet, duke u bërë thirrje liderëve botërorë dhe udhëheqësve të tyre që të bëjnë më shumë për të futur një ndalim të armëve bërthamore.
Në orën 11.02 me kohën lokale, saktësisht kur aeroplani B-29 hodhi një bombë plutoniumi 4.5-tonësh të quajtur “Njeriu i shëndoshë”, të mbijetuarit e bombës në Nagasaki dhe pjesëmarrësit e tjerë në një minutë heshtje iu bënë homazh më shumë se 70,000 të vdekurve.
Kjo bombë më 9 gusht 1954, ndodhi tre ditë pasi Shtetet e Bashkuara hodhën një bombë atomike mbi Hiroshima, i pari dhe i vetmi sulm bërthamor në historinë njerëzore deri më tani, i cili vrau 140,000 njerëz. Japonia kapitulloi në 15 gusht, duke përfunduar Luftën e Dytë Botërore.
Në një ceremoni në Parkun e Paqes në Nagasaki, në një version të reduktuar për shkak të pandemisë së virusit koronar, kryetari Tomihisa Taue lexoi deklaratën e paqes.
Deklarata shprehu shqetësimin se vendet me armë bërthamore kishin hequr dorë nga përpjekjet e çarmatimit vitet e fundit. Në vend të kësaj, ata po përmirësojnë armët bërthamore dhe po i zvogëlojnë ato për t’i bërë ato më të lehtë për t’u përdorur, tha kryebashkiaku.
Taue në mënyrë të veçantë tregoi për Shtetet e Bashkuara dhe Rusinë, për shkak të rrezikut të rritur sepse ata ndërprenë një marrëveshjen bërthamore të vitit 1987.
Çarmatimi bërthamor
“Si rezultat, kërcënimi i përdorimit të armëve bërthamore po bëhet gjithnjë e më i vërtetë”, tha Taue. Ai theksoi se Traktati për Mos-Përhapjen e Armëve Bërthamore (NPT) hyri në fuqi 50 vjet më parë.
Taue u bëri thirrje Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë të tregojnë sesi mund të funksionojë çarmatimi i tyre bërthamor dhe procesi i rishikimit të asaj marrëveshje vitin e ardhshëm.
“Tmerri i vërtetë i armëve bërthamore ende nuk është përcjellë në mënyrë të duhur në botë, megjithë përpjekjet e të mbijetuarve të bombës atomike, për ta bërë Nagasakin vendin e fundit ku ndodhi një tragjedi e tillë”, tha ai.
Ai gjithashtu u bëri thirrje qeverisë japoneze dhe ligjvënësve që të firmosin me shpejtësi Traktatin e Ndalimit të Armëve Bërthamore 2017.
Kryeministri japonez Shinzo Abe ka refuzuar në mënyrë të përsëritur të nënshkruajë marrëveshjen, duke thënë se qasja e Japonisë nuk është që të marrin anët, por të shërbejë si një urë lidhëse midis vendeve me armë bërthamore dhe atyre jo me të tilla, dhe të inkurajojë dialogun për të arritur një ndalim total të armëve bërthamore.
Të mbijetuarit dhe grupet pacifiste besojnë se duke refuzuar të nënshkruajnë Traktatin e Mospërhapjes Bërthamore, Japonia është në të vërtetë në anën e Shteteve të Bashkuara dhe shteteve të tjera bërthamore.
Abe përsëriti qëndrimin e Japonisë sot, duke përmendur një mjedis të vështirë për sigurinë kombëtare dhe një hendek të madh midis dy palëve për çarmatimin bërthamor.
