Në kulmin e saj, Perandoria Britanike ishte më e madhja që bota kishte parë ndonjëherë.
1496
John Cabot, një eksplorues italian që jeton në Angli, autorizohet nga Henry VII për të “zbuluar dhe hetuar çfarëdo ishulli, shteti, rajoni apo krahine paganësh dhe të pafesh, në çdo pjesë të botës, që më parë ishin të panjohura për të gjithë të krishterët”. Pas një viti, ai zbret në Amerikën e Veriut, duke shënuar fillimin e eksplorimeve britanike në ‘Botën e Re’.
1607
Krijohet në Xhejmstaun në Virxhinian e sotme, kolonia e parë e përhershme angleze në Amerikën e Veriut. Kolonët e hershëm qëndrojnë fort përballë vështirësive dhe urisë, madje për të mbijetuar përdorin edhe kanibalizmin. Skllevërit e parë afrikanë dërgohen në koloni në vitin 1619.
1655
Gjatë Luftës Anglo-Spanjolle, forcat angleze të Oliver Cromëellit marrin Xhamajkën e kontrolluar nga Spanja dhe e shndërrojnë në koloni angleze. Kjo ndodh pas krijimit të kolonive të tjera angleze, në atë që do të njihet si Inditë Perëndimore Britanike.
1664
Anglezët pushtojnë Amsterdamin e Ri duke ia marrë kolonëve holandezë. Ata do ta quajnë Nju Jork për nder të Jamesit, Dukës së Jorkut, vëllait të mbretit Charles II. Provinca më e gjerë e Nju Jorkut është një nga gjithsej 13 kolonitë që do të përbëjnë Amerikën Britanike.
1714
Lufta e Trashëgimisë Spanjolle, një konflikt i madh mbi kontrollin e Perandorisë Spanjolle që përfshinte kombe duke përfshirë Mbretërinë e re të Bashkuar të Britanisë së Madhe, merr fund. Lufta e lë Britaninë në një pozitë dominuese me edhe më shumë territore nën kontrollin e saj, duke përfshirë Njufaundlend, Gjibraltar dhe Menorka.
1757
Kompania Britanike e Indisë Lindore, një korporatë tregtare aq e fuqishme sa ka ushtrinë e saj private, fiton Betejën e Plasseyt në Indi. Ajo mposht forcat e Naëab të Bengalit (sundimtar i zonave të mëdha të nënkontinentit) dhe lejon udhëheqësin ushtarak britanik Robert Clive, i quajtur “Clive of India”, të bëhet Guvernator i Bengalit dhe të vendosë themelet për kontrollin britanik të Indisë.
1763
Lufta shtatëvjeçare, e zhvilluar në të gjithë globin midis aleatëve të udhëhequr nga Britania e Madhe dhe Franca, dhe shpesh e konsideruar si “Lufta e Parë Botërore” e vërtetë, merr fund. Britania merr territore koloniale në Amerikën e Veriut, dikur në pronësi të francezëve – mes tyre, koloninë e Kanadasë. Fitorja e Britanisë mbi forcat franceze në Indi e bën atë fuqinë koloniale dominuese në nënkontinent.
1768
Eksploruesi dhe oficeri detar britanik, kapiteni James Cook, nis një udhëtim të rëndësishëm në Paqësorin Jugor, gjatë të cilit ai pretendon Zelandën e Re dhe Australinë lindore. Ai e quan këtë të fundit “Uellsi i Ri i Jugut”.
1775
Pas një periudhe marrëdhëniesh të tensionuara midis Britanisë dhe 13 kolonive në Amerikën e Veriut, me shumë pakënaqësi për taksimin nga Parlamenti Britanik pa përfaqësim të drejtpërdrejtë atje, shpërthen Lufta Amerikane e Pavarësisë. Në fund, Britania do të pranojë sovranitetin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
1778
Shumë vite pas udhëtimit të James Cook-ut, britanikët krijojnë një koloni penale në Uellsin e Ri të Jugut, me kriminelë të vegjël të dënuar, që dërgohen atje për të punuar për kolonët. Me kalimin e kohës, ajo kalon në një shoqëri civile, me pretendimin britanik që përfundimisht shtrihet në të gjithë kontinentin australian. Vendi do të vazhdojë të bëhet një tokë e vetëqeverisur në Perandorinë Britanike në vitin 1901.
1807
Pjesërisht falë fushatës së zhurmshme nga aktivistët kundër skllavërisë, si William Wilberforce, Parlamenti miraton Aktin e Tregtisë së Skllevërve 1807, i cili ndalon tregtinë e skllevërve në Perandorinë Britanike. Kjo çon në krijimin e Skuadronit të Marinës Mbretërore të Afrikës Perëndimore, anijet e së cilës patrullojnë brigjet e Afrikës Perëndimore për të shtypur tregtinë me qeniet njerëzore.
1857
Antipatia ndaj politikave të Kompanisë Britanike të Indisë Lindore shkakton një rebelim të përgjakshëm nga trupat indiane që përbëjnë një pjesë të ushtrisë së Kompanisë. Kryengritja, e cila përhapet në të gjithë vendin dhe sheh tortura e masakra të kryera nga të dyja palët, çon në përfundimin e sundimit të Kompanisë dhe fillimin e një epoke të gjatë të sundimit të drejtpërdrejtë nga qeveria britanike, e njohur si Raxhi Britanik.
1899
Britania, pasi ka krijuar koloni gjetkë në kontinentin e Afrikës, përfshihet në Luftën Boere, një konflikt kolonial kundër pasardhësve të kolonëve holandezë në Afrikën jugore. Edhe pse Britania përfundimisht fiton, është një periudhë rraskapitëse që kushton shumë në para dhe jetë, dhe bën që shumë njerëz të vënë në dyshim forcën dhe pamposhtshmërinë e Perandorisë Britanike.
1947
Për shkak të faktorëve si ndikimi i Luftës së Dytë Botërore në pasurinë dhe fuqinë britanike, dhe fushatës për pavarësi të udhëhequr nga figura si Gandi, India fiton pavarësinë. Fundi i Raxhit Britanik është një moment i madh historik, që shënon padyshim fillimin e fundit të Perandorisë Britanike.
1960
Tre vjet pasi ish-kolonia britanike Gana u bë vendi i parë i Afrikës nën-Sahariane që fitoi pavarësinë nga kontrolli evropian, kryeministri britanik Harold Macmillan mban një fjalim të famshëm duke pranuar ‘erën e ndryshimit’ që fryn nëpër kolonitë. Ai i paraprin një epoke të dekolonizimit të shpejtë në Afrikë, Karaibe dhe gjetkë.
1997
Britania i dorëzon Hong Kongun, koloninë e saj të fundit të madhe, Republikës Popullore të Kinës. Ceremonia transmetohet në të gjithë botën dhe përshkruhet nga një gazetë si momenti që Britania ‘i jep fund perandorisë, e cila dikur përfshinte një të katërtën e globit’. / bota.al
