Stefano Stefanini – La Stampa
Nuk është paqe. Ndoshta do të jetë. Tani për tani është vetëm një armëpushim i brishtë, me një të ardhme të pasigurt.
Ndërkohë, duhet të jemi të kënaqur sepse armëpushimi që fillon të dielën në Gaza është një lajm i mirë. Për palestinezët në Rripin e Gazës, 33 pengjet izraelitë që do të kthehen në shtëpitë dhe familjet e tyre.
Pas 15 muajsh jete në mes të bombardimeve dhe në kushte të pasigurta humanitare dhe shëndetësore për disa, dhe burgime të rënda dhe të pasigurta në tunele për disa.
Dhe është një lajm i mirë për diplomacinë, shpesh e injoruar pasi ajo vepron në heshtje në mes të luftërave, për burrat dhe gratë e Katarit, Amerikës, Egjiptit dhe të tjerëve, të cilët kanë punuar me durim dhe shpresë për të vënë bashkë marrëveshjen komplekse midis Izraelit dhe Hamasi.
Pa u dorëzuar, pavarësisht hapave të përsëritur prapa.
Donald Trump do të marrë meritën për këtë. Në klimën e servilizmit ndërkombëtar ndaj presidentit të zgjedhur të Shteteve të Bashkuara – nuk janë vetëm CEO-t e kompanive të mëdha amerikane që po përpiqen të fitojnë favorin e tij – shumë do ta kuptojnë këtë.
Dhe nuk ka dyshim se Trump ka dhënë një shtysë vendimtare politike në reduktimin e rezistencës ndaj armëpushimit në Gaza, veçanërisht nga Izraeli.
Por një marrëveshje si ajo që fillon të dielën nuk mund të improvizohet me një paqartësi në një konferencë shtypi në Mar-a-Lago.
Duhet të ndërtohet në të gjitha hapat dhe detajet. Është fryt i punës së kryeministrit të Katarit, Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim Al Thani, i cili e bëri të ditur dje në mbrëmje; të ministrave të jashtëm arabë; e amerikanëve Anthony Blinken, Jake Sullivan, William Burns të cilët për katër ditë do t’i shohim të zhduken nga skena – dhe ndoshta do të pendohemi.
Kjo është marrëveshja e Joe Biden.
Kjo është në fakt – dhe presidenti amerikan – marrëveshja që ai kishte shpallur në maj.
Përmbajtja, tre fazat, afatet në përmbushjet përkatëse janë të njëjta.
Pse u deshën tetë muaj të tjerë për të kaluar në zbatim? Me çmimin e tyre në jetë njerëzore, shkatërrimin, vuajtjet e civilëve palestinezë dhe pengjeve, përkeqësimin e shëndetit në Rrip, shpenzimet që gjithsesi edhe Izraeli i paguan.
Pra, pse të pritej kaq gjatë për të marrë të njëjtin rezultat?
Një pjesë e përgjigjes qëndron në përpilosjen e kushteve të vendosura nga Izraeli dhe Hamasi dhe të gjitha detajet teknike.
Dhe me siguri këto tetë muaj të tjerë të luftës i kanë shërbyer Izraelit për të degraduar më tej lëvizjen e Rezistencës Islamiste.
Hamasi është më i dobët sot sesa maji i kaluar. Dhe Izraeli nuk është vetëm më i fortë, por është shumë më i fortë, duke eliminuar ndërkohë kërcënimin e Hezbollahut ndaj veriut nëpërmjet Libanit dhe Sirisë, si dhe ka zvogëluar madhësinë e fuqisë së Iranit.
Ekziston një logjikë objektive në pranimin e Izraelit – që nuk ishte bërë ende zyrtarisht mbrëmë – të një armëpushimi sot dhe jo tetë muaj më parë. Por motivimi dominues është politik dhe këtu hyn në lojë faktori Trump.
Netanyahu e pati të lehtë duke ngecur me Joe Biden, presidentin në largim, i cili tani ka dhënë dorëheqjen. Ai gjithashtu mund të ketë dashur t’i japë një ndihmë kandidatit Donald Trump duke i mohuar administratës demokrate një sukses në politikën e jashtme.
Nuk do ta dimë kurrë se çfarë i thanë të dy udhëheqësit njëri-tjetrit kur Netanyahu vizitoi Trumpin në shtator. Por tani ai i kërkoi që të mbyllte marrëveshjen para inaugurimit për të mos pasur në tavolinë çështjen e Gazës në fillim të presidencës së tij.
Si mund ta mohojmë atë? Por kjo mund të bëhej vetëm sepse marrëveshja ishte tashmë gati.
Megjithatë, nuk ka asnjë shenjë të një marrëveshjeje të gatshme për Ukrainën, dhe kjo është arsyeja pse sinjalet nga kampi i Trumpit po shumëfishohen: “Ndoshta do të duhen më shumë se gjashtë muaj”.
Por sa do të zgjasë armëpushimi në Gaza?
Nga tre fazat e parashikuara nga marrëveshja, e para është relativisht më e thjeshta: pengjet në këmbim të të burgosurve palestinezë, një furnizim masiv me ndihma humanitare për popullsinë e rraskapitur të Rripit, një tërheqje shumë teknike dhe e kufizuar izraelite.
Vështirësitë do të lindin me të dytin, pas gjashtë javësh, dhe veçanërisht me të tretën, që parashikon një Gaza të vetëqeverisur pa praninë ushtarake izraelite.
Pengesa për paqen qëndron mbi të gjitha në këtë pasazh kritik.
Çfarë do të bëjë Netanyahu? Si do të përgjigjet Hamasi, i cili ndërkohë mund të ketë rifituar fuqinë e tij?
Si do të reagojë Trump, nëse ai reagon?
Tani për tani, le të mjaftohemi me armëpushimin që vjen në ditën e fundit të presidencës së Biden: nuk është gjë e vogël.
