Për disa vite, francezët përmenden për veshjet fetare që atyre iu duken të papërshtatshme, për tu mbajtur në klasë.
Këtë herë polemika ka shpërthyer në fund të verës, ku fillimi i vitit të ri shkollor, mbi një vendim të qeverisë për të ndaluar nga shkollat shtetërore abaya-t, një mantel i gjatë i veshur nga disa vajza muslimane. Për njerëzit në vendet me një traditë të multikulturalizmit liberal, ndalimi duket si një shkelje e papranueshme e të drejtës për shprehje fetare. Për mbrojtësit e një versioni të rreptë të sekularizmit francez, është një masë e nevojshme për të mbrojtur republikën nga ndërhyrjet fetare. Pse Franca është kaq e shqetësuar për veshjen myslimane në shkollat e saj?
Udhëzuar nga Gabriel Attal, ministri frnacez i arsimit, vendimi u mor më 31 gusht, 4 ditë para nisjes së shkollës. Në ditën e parë, 298 nxënës shkuan të veshur me të në të gjithë Francën. Shumica u dërguan tek dalja që të ndryshonin veshjen. 67 u dërguan në shtëpi. Nga 12 mln nxënës në Francë, këto shifra janë minimaliste. Por Attal argumenton se është një tendencë që duhet të ndalojë, në mënyrë që të mbrohet tradita franceze.
Qasja publike e Francës me fenë njihet si laïcité, një formë e sekularizmit të sanksionuar me ligj në 1905 pas një lufte të gjatë kundër katolicizmit autoritar. Këto rregulla janë krijuar për të mbrojtur si të drejtën e besimit fetar ashtu edhe të drejtën për të mos besuar, si dhe neutralitetin e shtetit në çështjet fetare. Në fillim të shekullit të 20-të, republikanët laikë u vendosën të hiqnin kontrollin e shkollave nga ndikimi katolik. Ndalimet më të fundit janë përshtatur si përforcim i rregullave që rregullojnë shprehjen fetare të çdo besimi. Njëra e prezantuar në vitin 2004 shpalli të jashtëligjshme në shkollat shtetërore simbole fetare “të dukshme”, duke përfshirë shaminë myslimane, kipën hebreje dhe kryqe të mëdha të krishtera.
Megjithatë, myslimanët francezë shpesh mendojnë se rregulla të tilla synojnë padrejtësisht Islamin. Ndalimi i ri i abaya-ve, thotë Muslim Rights Action, një grup francez kundër diskriminimit të myslimanëve që po përpiqet të rrëzojë vendimin, rrezikon të stigmatizojë nxënësit myslimanë dhe të prezantojë profilizimin etnik. Rregulli i ri ka fituar miratimin nga e djathta dhe nga e djathta ekstreme, megjithëse ka ndarë të majtën, pjesë të së cilës gjithashtu mbeten fort të lidhura me mbrojtjen e laïcité.
Qeveria argumenton se po përpiqet të minimizojë diskriminimin në klasë duke mbajtur jashtë besimin fetar. Nuk është një çështje e zgjedhjes së veshjeve të rastësishme, thotë ai, por një përgjigje ndaj një përpjekjeje për të përhapur islamizmin ekstremist në Francë. Gilles Kepel, një studiues i islamizmit, thotë se veshja e abaya në shkolla është pjesë e një strategjie islamike “për të testuar kufijtë” në Francë. Përballë presioneve të reja, thotë qeveria, drejtuesit duhet të kenë më shumë fuqi për të zbatuar rregullat laike. Francezët konsiderojnë se karakteri laik i vendit të tyre është në rrezik.
