Lajmi për një balonë kineze që po fluturon mbi SHBA ka bërë që shumë të pyesin pse Pekini do të përdorte një mjet relativisht jo të sofistikuar për të mbikëqyrur territorin e SHBA.
Kina ka thënë se balona, e cila u dallua mbi shtetin Montana, është thjesht një “avion civil” që devijoi nga rruga e planifikuar, por SHBA dyshon se është një pajisje “mbikëqyrjeje në lartësi të madhe”.
Sido që të jenë aftësitë e kësaj balone të veçantë, SHBA-ja e ka marrë mjaft seriozisht duke shtyrë vizitën e Sekretarit të Shtetit Antony Blinken në Kinë, që do të zhvillohej më 5 dhe 6 shkurt.
Balonat janë një nga format më të vjetra të teknologjisë së mbikëqyrjes. Ushtria japoneze i përdori ato për të lëshuar bomba në SHBA gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ato u përdorën gjithashtu gjerësisht nga SHBA dhe Bashkimi Sovjetik gjatë Luftës së Ftohtë.
Kohët e fundit, raportohet se SHBA-të kanë marrë në konsideratë shtimin e inflatorëve në lartësi të mëdha në rrjetin e mbikëqyrjes së Pentagonit. Balonat moderne zakonisht rrinë pezull midis 24km-37km mbi sipërfaqen e tokës.
“Pekini ndoshta po përpiqet t’i sinjalizojë Uashingtonit: Ndërsa ne duam të përmirësojmë lidhjet, ne jemi gjithashtu gjithmonë të gatshëm për konkurrencë të qëndrueshme, duke përdorur çdo mjet të nevojshëm, pa ndezur rëndë tensionet”, i tha BBC-së analisti i pavarur i fuqisë ajrore He Yuan Ming.
“Dhe çfarë mjeti më të mirë për këtë sesa një balonë në dukje e padëmshme?”
Por eksperti i Kinës Benjamin Ho tha se Pekini kishte në dispozicion një teknologji më të sofistikuar mbikëqyrjeje.
“Ata kanë mjete të tjera për të spiunuar dhe për të marrë çdo informacion që duan. Baloni ishte për t’u dërguar një sinjal amerikanëve dhe gjithashtu për të parë se si do të reagonin amerikanët”, shpjegoi Dr Ho, koordinator i programit të Kinës në Shkollën S Rajaratnam të Studimeve Ndërkombëtare të Singaporit.
Mund të jetë edhe rasti që Kina donte që SHBA të zbulonte balonën.
“Kina mund të jetë duke përdorur balonën për të demonstruar se ka një aftësi të sofistikuar teknologjike për të depërtuar në hapësirën ajrore të SHBA pa rrezikuar një përshkallëzim serioz. Në këtë drejtim, një balonë është një zgjedhje mjaft ideale,” tha Arthur Holland Michel nga Këshilli Carnegie për Etikën në Çështjet Ndërkombëtare.
Sidoqoftë, ekspertët theksojnë se balonat mund të pajisen me teknologji moderne si kamerat spiune dhe sensorët e radarëve, dhe ka disa avantazhe në përdorimin e balonave për vëzhgim, kryesori i të cilave është se është më pak i kushtueshëm dhe më i lehtë për t’u vendosur sesa dronët ose satelitët.
Shpejtësia më e ngadaltë e balonës gjithashtu e lejon atë të lëvizë dhe të monitorojë zonën e synuar për periudha më të gjata. Lëvizja e një sateliti, nga ana tjetër, është e kufizuar në kalimin e tij orbital.
