Roberto Saviano- Corriere della Sera
Çfarë do të ndodhë pas kapjes së Matteo Messina Denaros? Në realitet nuk ka rëndësi t’i përgjigjemi kësaj pyetjeje, sepse më e keqja, më e rënda, e pariparueshme tashmë, kishte ndodhur dhe po ndodh.
Nuk po shpenzoj tone apokaliptike apo të tepruara, gjithsesi. Në vitin 2021, Banka e Italisë tregoi se xhiroja e karteleve mafioze ishte rreth 38 miliardë euro në vit. Këto 38 miliardë euro janë shumë më tepër se 100 milionë në ditë.
Njëqind milionë në ditë që zhvendosen dhe investohen, por nëse kësaj shifre i shtojmë edhe atë që Drejtoria Kombëtare Antimafia kishte deklaruar në vitin 2020, duke gjurmuar asetet që rrjedhin nga trafiku i drogës prej 400 miliardë eurosh vetëm në Itali, kuptojmë se jemi duke folur për një ekonomi gjithnjë në zgjerim që ushqen dhe mbështet ekonominë legale.
Për momentin, çështja mafioze është injoruar plotësisht nga debati politik dhe është trajtuar vetëm në mënyrë retorike gjatë fushatës elektorale.
Mafiet, kur vrasin, duken; kur ata bëjnë biznes janë të padukshëm dhe kur bëjnë biznes është në fakt mirë për të gjithë, sepse sjellja e tyre nuk dallohet nga ajo e çdo sipërmarrësi ose fondi investimi tjetër.
Bizneset e mëdha në rrezik do të vazhdojnë të rriten, siç është neni 104 i ligjit, i cili u ka dhënë, shpesh pa kontroll, ortekë parash kompanive të ndërtimit, në shumë raste një zgjerim të drejtpërdrejtë të karteleve mafioze (por do të kemi vetëm prova për të gjitha këto vite: tani kemi vetëm të dhëna ).
Partitë, siç e kemi parë në hetimet e Antimafias të 20 viteve të fundit, nuk kanë as një sistem real për t’u mbrojtur nga infiltrimi dhe aleancat mafioze, sepse gjithçka ia delegojnë drejtësisë.
Nëse ka hetime, palët kanë filluar të jenë (por jo gjithmonë, në fakt) të kujdesshme në emërimin e disa figurave; nëse nuk ka hetime, ata nuk thellohen dhe në shumë raste kërkojnë pushtetet zgjedhore mafioze.
Megjithatë, politika duhet të jetë në gjendje të bëjë një përzgjedhje, me informacionin dhe njohuritë e saj territoriale, nuk duhet të presë dënimet e gjyqtarëve për të zgjedhur personelin e saj politik.
Megjithatë, duket se po kërkon pikërisht ata ndërmjetës politikë të aftë për të sjellë në këmbim fluksin e paketës së votave.
Nëse duam të shkojmë drejt e tek gjërat për të bërë, sjellja e parë antimafia do të ishte legalizimi i drogave të lehta: kjo do t’i privonte organizatat nga një burim i rëndësishëm fitimi dhe do të çlironte sistemin gjyqësor nga ligjet ndaluese që godasin rëndë konsumatorët, pa mundur të gjurmojë trafikantët e mëdhenj të drogës.
Sipas raportit në Parlament nga Drejtoria e Hetimit Antimafia, ekonomia e nëndheshme e kanabisit kap vlerën e rreth 6 miliardë eurove dhe i përgjigjet rreth 40% të të ardhurave të mafies.
Kjo do të dërrmonte një segment shumë të rëndësishëm të ekonomisë mafioze, atë të grupeve në zhvillim.
Por le të kthehemi te Messina Denaro, tani çfarë do të ndodhë pas tij? Epo le të themi se është e rrezikshme në analizë ta konsiderosh atë vetëm një bos me shumë karizëm: asnjë bos, shef provincial “i thjeshtë”, nuk mund të menaxhonte masën e kapitalit që i është atribuuar nga prokurorët antimafie dekadën e fundit (në vitin 2007 u identifikuan 700 milionë euro, në 2010 u sekuestruan asete për 1.5 miliardë euro, në 2018 u sekuestruan 1.5 miliardë euro).
E rrezikshme të mendosh se komisioni që bashkon familjet e “Cosa Nostra”-s – edhe pse jo i strukturuar si dikur – nuk ekziston më.
Të gjitha deklaratat e bashkëpunëtorëve të drejtësisë flasin për Messina Denaron si një bos që nuk flet për vendimet e familjeve, duke i lënë të lirë.
Ai ka menaxhuar punët e tij pa i dhënë llogari askujt, pikërisht sepse nuk ka pyetur të tjerët.
Kështu, “Cosa Nostra” humbi strukturën dhe unitetin e saj pas kapjes së Provenzanos, trashëgimtarit të fundit të korleonezëve nga lart-poshtë; Messina Denaro nuk u përpoq të qeveriste siç kishin bërë kumbarët e tij, por qeveriste me obsesionin për të ndërhyrë sa më pak, gjë që shpesh e çonte organizatën në rrëmujë, duke i lënë familjet e Palermos dhe ato të provincës pa plane të përbashkëta.
“Cosa Nostra” pagoi për dukshmërinë e saj, njohjen ekstreme të bosëve të saj pas zgjedhjeve për të marrë dhe fituar atë që kërkonte përmes masakrave.
Organizatat e tjera vazhdojnë të përfitojnë nga vëmendja dukshëm më e ulët e medias, e cila në dekadën e fundit gjithsesi është rritur në krahasim me të kaluarën.
Megjithatë, kur, në vitin 2008, u arrestua Pasquale Condello, bosi i “Ndrangheta”-s, i cili në vitet e fundit ka marrë një fuqi të ndikimit politiko-industrial shumë më të lartë se mafia e Messina Denaros, nuk pati të njëjtën vëmendje mediatike, sepse “Ndrangheta” nuk ka mundur të fundoset, sepse “Ndrangheta” nuk kurorëzon mbretër.
E barabartë me të barabartët. E njëjta gjë edhe për “Camorra”-n napolitane: kur liderë të rëndësishëm arrestohen në Napoli, si Michele dhe Ciro Mazzarella, të arrestuar dhjetorin e kaluar, nuk kishte vëmendjen që meritonte një rezultat i tillë.
Edhe konflikti i Ponticellit – me bomba që shpërthyen në lagje pranverën dhe verën e kaluar – nuk e mori kurrë vëmendjen kombëtare. Këto shpërqendrime, të cilat shpesh ndodhin për shkak të paaftësisë, më pas shndërrohen në heshtje politike dhe sociale.
Ka nga ata që pyesin tani: kush do të jetë pasardhësi i Matteo Messina Denaros? Ka disa hipoteza. Kush do të jetë në gjendje të rindërtojë piramidën e organizatës?
Pas vizionit sklerotik të “Cosa Nostra”-s së fundit, Giovanni Motisi, “U Pacchiuni”, ose “Boli” do të emërohej, sepse – megjithëse ai është pjesë e mandatit të Pagliarelit, i cili nuk ka peshë në këtë fazë – historia e tij kriminale mund ta garantojë atë të marrë gradat për t’u bërë “kapo”.
Ai ishte në një nga “grupet e zjarrit” të Riinës dhe, ndonëse nuk kemi dëgjuar për të që nga viti 1998, të qenit një ndjekës besnik i shefit korleonez, i jep atij mitologjinë e duhur për t’u njohur si lider.
Emri tjetër që përmendet shumë, është ai i Stefano Fidanzatit, por Kupola, apo ajo që ka mbetur prej saj, nuk do t’i jepte kurrë majën e organizatës një njeriu të nderuar që ishte trafikant droge pa aftësi ndërmjetësimi dhe komandë politike.
Bëhet fjalë për burra të pjekur, të gjithë mbi moshën 70 vjeç. Kjo tregon se “Cosa Nostra” ndikohet nga një strukturë organizative e modeluar sipas dinamikës së vendit: menaxhmenti i lartë i besuar të moshuarve, vendimmarrja e ngadaltë, përdorimi vetëm i kanaleve të vjetra, pamundësia për të rinovuar veten dhe për të parë mundësi të reja për aleanca strategjike.
Dhe tani vuan nga mungesa e përkatësisë, krahasuar me organizatat e tjera, të cilat kanë një numër shumë më të madh ushtarësh.
Organizatat “Camorra”, “Ndrangheta”, “Foggia”, janë në gjendje të jenë shumë të brishta dhe të strukturohen në formë të fluide.
Një nga pikat e forta të “Ndrangheta”-s, për shembull, ishte se ajo nuk kishte një strukturë të centralizuar, por një strukturë federale, duke ia atribuuar “shkollën e komandës” një figure konsullore, ekskluzivisht kur kishte nevojë për të zgjidhur grindjet që rrezikonin të dëmtonin të gjitha familjet.
“Cosa Nostra”, nga ana tjetër, duket si një pakidermë monolit e shkatërruar nga burokracia e kontrollit të brendshëm të dëshiruar nga korleonezët: ajo është konsumuar gradualisht, veçanërisht vitet e fundit.
Por ne jemi afër zhdukjes së saj. Deri më sot, “Cosa Nostra”, për sa i përket trafikut të drogës, mbështetet nga aleatët e saj historikë: në Campania njerëzit nga Marano (Napoli), janë Nuvoletta-Polverino, të cilët pavarësisht se janë në Campania, nuk janë “Camorra”, por mafiozë dhe që vazhdojnë të jenë furnizuesit kryesorë të hashashit dhe marijuanës për disa familje në Siçili.
Dhe pastaj familjet kalabreze, historikisht aleate me korleonezët, si Kommisot, apo De Stefano-Tegano.
Por në realitet i gjithë (ose pothuajse të gjitha, nëse përjashtojmë familjet siciliane me bazë në Amerikën e Jugut), trafiku i drogës që kalon nga duart e “Cosa Nostra”-s është hegjemonizuar tani nga një “OPA” (ofertë) për ngjitjen – do të thotë dikush në gjuhën financiare – të kalabrezëve.
Ka prova që “Ndrangheta” zgjodhi të mbështeste fraksionin korleonez kundër palermitanëve në vitet 1980, por më pas u largua prej tij në fazën e masakrës dhe terroristëve, të vetëdijshëm se kjo do të kishte çuar në pamundësinë e të bërit biznes, por vetëm në imponimin e arsyeve të tyre mbi politikën; politikë që “Ndrangheta” gjithmonë ka preferuar ta menaxhojë në një mënyrë të ndryshme nga “Cosa Nostra”.
Sot, mafiozët e dinë që të vendosësh drejtpërsëdrejti ministrat, do të thotë t’i ekspozosh në shumë dritë, dyshime, bindje që do të rrezikonin biznesin.
Në të kaluarën, përkundrazi, ata pretendonin se kishte drejtpërdrejt njerëz të tyre, anëtarë të familjeve të nderuara, që u instaluan në institucione.
Sot, ne preferojmë të qeverisim flukset e parave që mbështesin politikanët dhe partitë, të kemi njerëz në burokracinë shtetërore që mbeten të palëvizshëm ndërsa shumica kalon, ne instalohemi në vende shpenzimesh dhe kontrolli dhe që janë imunë ndaj baticave ideologjike.
Nëse vërtet doni të dini përgjigjen e pyetjes “po tani, pas kapjes së Messina Denaros?”, duhet thënë kjo: “Tani ta kthejmë debatin për mafiet për të qenë gjithnjë e më i informuar dhe prezent, por mbi të gjitha sa më larg propagandës”.
