Raporti CDC i SHBA sugjeron përdorimin e vetëm ujit dhe sapunit në situata normale. Nuk ka asnjë provë të dobisë së dezinfektuesve në kontekste të komunitetit për parandalimin e infektimit.
Nga Cristina Marrone – Corriere
Revista “Nature” është marrë me këtë çështje që shkurtin e kaluar me një artikull të gjatë dhe një editorial shoqërues: rreziku i infektimit të koronavirusit nëpër sipërfaqe është pothuajse zero, pavarësisht kësaj, përpjekjet janë përqendruar ende në pastrimin dhe sanitizimin. Por një apel: t’i kushtohet më shumë vëmendje rrugës kryesore të infeksionit, të ashtuquajturës transmetim nëpërmjet ajrit (aerosol), që janë pikat e mëdha dhe të vogla të frymëmarrjes që mbajnë grimca virale të lëshuara nga njerëz që teshtijnë, kolliten, flasin dhe marrin frymë dhe që mund të qëndrojnë për një kohë të gjatë në një zonë të mbyllur, të ajrosur pak.
Tani një raport i ri i botuar nga Qendrat për Parandalimin e Sëmundjeve dhe Kontrollit (CDC) të Shteteve të Bashkuara që analizoi studimet e ndryshme në dispozicion ka arritur në përfundimin se transmetimi i koronavirusit përmes kontaktit me një sipërfaqe të kontaminuar është shumë i rrallë: një në çdo dhjetë mijë.
Këshillat e para
Në fillim të pandemisë, kur asgjë nuk dihej për këtë virus të ri, ekspertët filluan të raportojnë rreziqet e mundshme të ngjitjes përmes sipërfaqeve të kontaminuara: prekja e tyre dhe vendosja e duarve në hundë dhe gojë mund të ishte një mënyrë hyrjeje për virusin. Kështu filloi pastrimi pa ndërprerje (fillimisht edhe i rrugëve). Kompanitë filluan me dezinfektime dhe madje edhe vagonët e trenave dhe metrove janë “pastruar” në mënyrë periodike. Dezinfektimi u kthye në një biznes. Mbi të gjitha, pastrimi i thellë i bën njerëzit të ndjehen më të sigurt sepse është diçka që mund të shihet. Por pas kaq shumë muajsh tani është shumë më e qartë se koronavirusi është një virus i frymëmarrjes, ai transmetohet përmes pikave të vogla që notojnë në ajër brenda. Nuk ka studime që vërtetojnë infeksionin përmes kontaktit me sipërfaqet e ndotura. Fakti që virusi mbetet në një sipërfaqe nuk do të thotë automatikisht infeksion. Një sasi mjaft e madhe e grimcave virale duhet të depozitohet në atë tryezë ose në atë dorezë, e cila më pas përfundon në një dorë që prek përfundimisht një fytyrë. Nuk është kaq automatike. Dhe mbi të gjitha, virusi duhet të jetë akoma infektues (dhe jo inert siç ndodh pas një periudhe të caktuar kohe).
Kur të përdorni ujë, sapun dhe dezinfektues
Tani raporti i CDC qartëson një temë që ka mbetur prej kohësh e diskutueshme. Studiuesit vlerësuan gjasat e infektimit me studime sasiore të vlerësimit të rrezikut mikrobik. “Rezultatet e këtij hulumtimi sugjerojnë që rreziku i infektimit me Sars-Cov-2 përmes rrugës fomite është i ulët dhe përgjithësisht më pak se 1 në 10,000, që do të thotë se çdo kontakt me një sipërfaqe të kontaminuar ka më pak se 1 në 10,000 shanse të shkaktojë një infeksion”, përfundojnë shkencëtarët, të cilët sugjerojnë ujë dhe sapun ose detergjent për të pastruar sipërfaqet. Përdorimi i dezinfektuesve për higjienën e sipërfaqes ka provuar të jetë efektiv “në parandalimin e transmetimit sekondar të Sars-Cov-2 midis një personi të infektuar dhe njerëzve të tjerë brenda familjes. Sidoqoftë, ka pak mbështetje shkencore për përdorimin rutinë të dezinfektuesve në mjediset komunitare, si të brendshme ashtu edhe të jashtme, për të parandaluar transmetimin nga Sars-Cov-2 nga fomitet. Në shumicën e situatave, për të zvogëluar rrezikun e ngjitjes thjesht pastroni sipërfaqet duke përdorur sapun ose detergjent. Dezinfektimi rekomandohet vetëm në mjediset e brendshme të komunitetit në të cilin një rast i dyshuar ose i konfirmuar i Covid-19 ka ndodhur në 24 orët e fundit”. Sidoqoftë, udhëzimet e reja të pastrimit të SH.B.A.-së nuk zbatohen për objektet e kujdesit shëndetësor, të cilat mund të kërkojnë pastrim dhe dezinfektim më intensiv.
Ku infektoheni: mjedise të mbyllura
Por nëse vetëm një person në dhjetë mijë infektohet përmes sipërfaqeve të ndotura dhe një në një mijë infektohet jashtë, siç zbulohet nga një hulumtim irlandez, si t’i shpjegojmë milionat e njerëzve të infektuar në botë? Tani dihet që ambientet e mbyllura janë ato ku rrezikon më shumë të infektohesh, në veçanti baret, restorantet, palestrat dhe hotelet, thotë një studim i botuar në Nature i cili, duke analizuar lëvizjet e 98 milionë amerikanëve, i identifikoi këto si vende ku rreziku i infektimit të koronavirusit është më i lartë. “Vendet kritike janë mjedise të mbyllura me dimensione të reduktuara dhe ventilim të kufizuar, veçanërisht me një kohë qëndrimi të gjatë”, thotë Giorgio Buonanno, profesor i Inxhinierisë Teknike Mjedisore në Universitetin e Cassino dhe në Universitetin e Teknologjisë Queensland në Brisbane (Australi). Në fakt, është parë në studime të shumta në të gjithë botën që Sars-CoV-2 përhapet veçanërisht në ato ambiente të mbyllura ku shumë njerëz mblidhen: dasma, kisha, palestra, restorante, transport publik, bare, thertore, burgje, festa, sidomos kur flasim me zë të lartë ose këndojmë pa maskë”.
Zgjidhja
Zgjidhja? Nuk është domosdoshmërisht mbyllja e tyre dhe vlen edhe për shkollat: rreziku i infektimit mund të menaxhohet me ventilim dhe strategji adekuate të ajrosjes. Në një klasë të mesme është e mundur të ndryshohet plotësisht ajri duke hapur dritaret (ventilimi) në 10-20 minuta, por në sezonin e ftohtë nuk është gjithmonë e realizueshme. “Idealja do të ishte të punoje me sisteme mekanike të ventilimit të kontrolluar: në rastin e riciklimit, rekomandohet përdorimi i filtrave HEPA. Kur ventilimi mekanik nuk është i mundshëm sepse kërkon rinovime të mëdha, ju mund të mendoni për pastrues portabël të ajrit që mund të zhvendosen në mjedise të ndryshme. është e rëndësishme të dini se sot inxhinierët janë në gjendje të vlerësojnë rrezikun dhe të menaxhojnë çdo ambient të brendshëm, duke ndërhyrë në ajrosjen, kohën e ekspozimit dhe grumbullimin e njerëzve“, përfundon Buonanno.
