Nga Financial Times
Çmimet e banesave në Europë kanë shënuar rënien e parë tremujore që nga viti 2015, pasi rritja e kostove të huamarrjes po i jep fund një rritje gati dhjetëvjeçare në tregjet e pronave të patundshme.
Eurostat, zyra e statistikave të Europës, tregoi se çmimet e banesave ranë me 1.5% në tre muajt e fundit të 2022-shit, në rreth 15 vende të bllokut. Rënia më e madhe ndodhi në Danimarkë dhe Gjermani, me 6.5% dhe 5%, respektivisht.
Interesat më të larta dhe rritja e kostos së jetesës po pengojnë shumë europianë që dëshirojnë të blejnë një shtëpi, dhe kjo ka çuar në një rënie të mprehtë të kërkesës për kreditë hipotekore, e cila po ushtron presion në rënie mbi çmimet e pronave.
Gjithsesi, në vende si Kroacia, ku kërkesa nga të huajt vazhdon të jetë e lartë dhe vendi u fut në botën e euros në janar, çmimet e banesave u rritën me 4.7% në tremujorin e fundit 2022.
Por rritja e çmimeve të banesave, e dëshmuar gjatë dekadës së fundit, tani ka ndryshuar në pjesën më të madhe të BE-së.
Ndërsa çmimet mbeten më shumë se 50% më të larta se në fillim të vitit 2014, një sërë rritjesh të normave të interesit nga Banka Qendrore Europiane dhe përcaktuesit e tjerë të normave pritet të vazhdojnë të ndikojnë në treg.
“Ne presim një përkeqësim të mëtejshëm të çmimit të banesave në tremujorët e ardhshëm,” tha Anja Heimann, një ekonomiste në S&P Global Market Intelligence, duke shtuar se mungesa e investimeve nga sektori i ndërtimit do të stabilizonte përfundimisht çmimet duke kufizuar ofertën.
BQE-ja muajin e kaluar rriti normën e depozitave me gjysmë pikë përqindjeje në 3%, duke i çuar kostot e huamarrjes në eurozonë në nivelin më të lartë që nga kriza financiare e vitit 2008 dhe disa politikëbërës kanë thënë se një rritje tjetër ka të ngjarë në maj.
Bankat kanë shtrënguar kushtet e kreditimit si përgjigje dhe analistët mendojnë se mund të tërhiqen më tej pas trazirave të muajit të kaluar në sektor, të shkaktuar nga kolapsi i Silicon Valley Bank në SHBA dhe shitja e detyruar e Credit Suisse nga rivali i saj UBS.
“Ne ka të ngjarë të shohim një rritje të mëtejshme në koston e financimit të bankave, një shtrëngim të standardeve të kredisë dhe një ngadalësim në rritjen e vëllimeve të kredisë,” tha Luis de Guindos, nënkryetar i BQE-së, në një fjalim në fundjavë.
Kredia totale nga bankat për klientët e eurozonës ra për të tretin muaj radhazi në shkurt, duke e çuar rënien totale prej tre muajsh në 72 miliardë euro dhe duke i dhënë fund gati pesë viteve të rritjes së qëndrueshme, sipas shifrave të publikuara nga BQE javën e kaluar.
Tregu i banesave në Suedi pësoi një nga rëniet më të mëdha në Europë me çmimet që ranë 15% gjatë vitit të kaluar. Kjo rënie vazhdoi pasi çmimet suedeze të banesave ranë me 0.8% midis shkurtit dhe marsit, sipas të dhënave nga huadhënësi hipotekor SBAB Bank të hënën.
Mbretëria e Bashkuar ka pësuar gjithashtu një rënie të mprehtë në tregun e saj të banesave, ku çmimet ranë 0.8 % midis shkurtit dhe marsit, sipas të dhënave të lëshuara nga ofruesi i hipotekave Nationwide javën e kaluar. Kjo vazhdoi një rënie të pandërprerë të çmimeve të banesave në Mbretërinë e Bashkuar që nga vera e kaluar dhe çoi në një rënie nga viti në vit prej 3.1%, më e madhja që nga viti 2009.
