“Ecuavisa“, një gazetë ekuadoriane i ka kushtuar një artikull mafies shqiptare në Ekuador dhe fuqizimit të pozitave të saj në një treg ku lufta është e madhe dhe e ashpër. Ndërmjet viteve 2016 dhe 2019, Shqipëria kapi një ton drogë nga territori ekuadorian.
Të flasësh për praninë e karteleve meksikane apo kolumbiane në Ekuador nuk është më e çuditshme, veçanërisht gjatë vitit 2021 kur shpërtheu kriza e burgjeve. Megjithatë, pak është thënë se kush është përgjegjës për dërgimin e drogës në kontinentin e vjetër, Evropë.
Por një vrasës i kohëve të fundit i vuri edhe njëherë lupën organizatave kriminale të drogës që veprojnë në vend. Më 22 janar, në një restorant në Guayaquil, u vra një shqiptar i quajtur Ergys Dashi.
Sipas mediave evropiane, ai konsiderohej si një nga drejtuesit e një bande droge dhe për këtë arsye u burgos në Itali midis 2014 dhe 2017.
Nuk ka qenë rasti i vetëm. Në vitin 2020, shqiptari Adriatik Tresa u vra në Daule nga persona që hynë në shtëpinë e tij të veshur si policë. Në atë kohë, autoritetet bënë me dije se ngjarja kishte lidhje me trafikun e drogës. Byron Ramos, zëvendësdrejtor kombëtar i Hetimit të Policisë Kundër Drogës, në një intervistë për Ecuavisa.com theksoi se që nga viti 2015 prezenca shqiptare e lidhur me trafikun e drogës në vend filloi të vihej re në një numër më të madh.
Krahas kësaj ai shton se pesë persona të kësaj kombësie janë arrestuar për trafik droge. Megjithatë, ai saktëson se të dhënat nuk garantojnë që janë të vetmet raste, “operacionet që ne kryejmë janë në nivel kombëtar apo ndërkombëtar, nuk ndalen së ndjekuri penalisht në Europë”.
Por pse Ekuadori është tërheqës për mafian?
Arsyeja kryesore ka të bëjë me rritjen e prodhimit të kokainës në vendin fqinj (Kolumbi), tregon Mario Pazmiño, ish-drejtor i inteligjencës ushtarake dhe analist ndërkombëtar i sigurisë dhe mbrojtjes. Me këtë, bie dakord edhe koloneli Ramos, “në Kolumbi në momentin që prodhohen 1300 ton kokainë, ata kanë parë një mundësi për ta çuar atë substancë të paligjshme përmes vendit tonë”. Pazmiño plotëson shifrën dhe thotë se sipas burimeve të inteligjencës kolumbiane, “37.5% e prodhimit të kokainës në Kolumbi kalon përmes territorit ekuadorian”. Kjo përqindje droge, shpjegon ai, “është afërsisht e barabartë me 600 dhe 700 ton, nga të cilat ne kemi kapur 200 e pak më shumë, por pjesa tjetër vazhdon të largohet përmes territorit ekuadorian”. Një raport i publikuar në vitin 2021 nga Kombet e Bashkuara për Drogën dhe Krimin (UNODC) zbuloi se grupet ballkanike, veçanërisht grupet shqipfolëse, kanë fituar aksione më të mëdha të tregut të kokainës në Evropë dhe kërkojnë ta blejnë atë “drejtpërdrejt në burim”, duke ndërprerë ndërmjetësi. Kjo do të thotë, zgjerimi i kontakteve të tyre në Amerikën Latine.
Klanet familjare dhe profili i ulët
Ndonëse dihet që mafia shqiptare operoj në Ekuador që nga viti 2010, ka pak informacion, thotë Pazmiño, por ka disa karakteristika të veçanta: “mafia shqiptare është një mafia e organizuar nga familja, pra është një strukturë jashtëzakonisht solide shumë e vështirë për t’u depërtuar dhe është shumë e fortë dhe e dhunshme“, thotë ai.
Si funksionon?
Sipas ish-drejtorit të Inteligjencës Ushtarake, mafia shqiptare funksionon kështu: Operativët e mafies shqiptare janë përgjegjës për të kontaktuar me kartelet meksikane dhe kështu mund të dërgojnë drogën në Europë, Azi apo Afrikë. “Kartelet punojnë për mafiozët dhe ata janë në krye të marketingut”, detajon ai.
Ngjashëm ndodh edhe me kartelet kolumbiane, shpjegon zëvendësdrejtori kombëtar i Hetimit të Antidrogës: “Është zbuluar një marrëdhënie mes grupeve të parregullta kolumbiane me mafien shqiptare, disidentët e FARC-ut mbajnë marrëdhënie me këto grupe shqiptare”. Sipas Ramos, ata jo vetëm që përdorin Ekuadorin për të dërguar drogë në Europë, por “një pjesë e substancave të prodhuara në Kolumbi dhe Peru kalojnë nëpër Brazil dhe Venezuelë”. Ndër mafiozët, shpjegon Pazmiño, ashtu si në megabandat, ka edhe beteja për pushtet për të kontrolluar tregun dhe pikërisht atëherë ndodhin “ekzekutimet”. Në të njëjtën linjë, koloneli Ramos shpjegon se ata janë të dhunshëm, duke shtuar se “ajo që merrej me trafikun e drogës në Europë ishte mafia italiane, por ata tashmë kanë pasur konflikt me ta (me mafien shqiptare). Prandaj ekzekutimet e shtetasve shqiptarë kryhen nga mafiozët e tyre kryesisht”.
Sipas të dhënave të Migracionit, që nga viti 2017, më shumë se 700 shqiptarë kanë hyrë në vend. Në vitin 2019 ishte viti me fluksin më të lartë të njerëzve të kësaj kombësie: 193. Por një mafie nuk duhet domosdoshmërisht të jetë e shumtë, sqaron ish-drejtori i inteligjencës ushtarake, “mund të jenë pesë apo 10 persona, nëse kanë kontaktet e nevojshme për të lëvizur 100 apo 200 tonë, kjo është çështja, nuk kanë nevojë për shumë njerëz”. Kështu, është e vështirë të identifikohet përmasat e mafias, sepse siç u shpjegua, “shqiptarët kanë organizata shumë të matura dhe përpiqen të shmangin tërheqjen e vëmendjes”. Veç kësaj, zëvendësdrejtori i Hetimit Antidrogë, Byron Ramos, thekson se nuk mund të thuhet se është ngulitur në Ekuador, pasi kujton se vendi përdoret kryesisht si platformë tranziti.
