Danimarka u bë shteti i parë europian që rihapi shkollat fillore dhe kopshtet këtë javë pas izolimit për shkak të koronavirusit, një vendim që ka po shqyrtohet në të gjithë kontinentin, pasi të gjitha vendet europian po përgatiten të heqin hap pas hapi kufizimet.
Vendimi u mor pasi Kryeministri Mette Frederiksen e cilësoi izolimin e vendit tejet të suksesshëm, me numrat e viktimave që janë prej ditësh në rënie. Danimarka ka raportuar 321 vdekje dhe 6,879 raste.
Duke filluar nga e mërkura, qindra mijëra fëmijë nën-12 vjeç, të cilët kanë hasur vështirësi më shumë se studentët më të mëdhenj për të studiuar në mënyrë të pavarur në shtëpi, u kthyen në bankat e shkollës.
Disa orë mësimi janë duke u mbajtur jashtë si një masë paraprake sigurie. Shkollat duhet të vendosin vetë se si ta menaxhojnë kërkesën kryesore të qeverisë: që nxënësit të mbahen 2 metra larg. Klasat janë ndarë në dy pjesë në pjesën më të madhe të vendit, me një mësues për çdo 10 ose 11 nxënës. Fëmijët dërgohen jashtë sa më shumë që të jetë e mundur, për të kufizuar rrezikun e përhapjes së virusit.
“Fëmijët kanë qenë shumë të durueshëm dhe rihapja e shkollave ka ardhur pa asnjë problem. Të gjitha metodat që po ndjekim janë të reja dhe gjithçka kërkon më shumë kohë, por ne jemi të lumtur që jemi rikthyer”, tha Jette Bjorn Hansen, drejtoresha e një shkolle fillore në Kopenhagen.
Vende të tjera ka të ngjarë të ndjekin Danimarkën së shpejti. Gjermania do të fillojë hapjen e shkollave të saj në fillim të muajit tjetër, ndërsa kopshtet e Norvegjisë do të hapen të hënën dhe pjesë të shkollave fillore një javë më vonë. Shkollat fillore në Suedi nuk u mbyllën kurrë.
Por jo të gjithë janë të lumtur me këtë vendim të qeverisë
Edhe pse shkalla e rasteve të reja po bie, por hapja e shkollave ka çuar në një debat të nxehtë se si të balancohen nevojat e ekonomisë dhe sigurinë e qytetarëve, në këtë rast të fëmijëve.
“Unë nuk do t’i dërgoj fëmijët e mi në shkollë për asgjë në botë”, thotë Sandra Andersen, themeluesi i një grupi në Facebook që kundërshton vendimin e qeverisë. Ajo ka më shumë se 40,000 ndjekës. “Unë mendoj se shumë prindër janë duke menduar: Pse fëmija im i vogël duhet të dalë i pari jashtë“, tha nëna e dy vajzave të moshës pesë dhe nëntë vjeç.
Christian Vejse, një shkencëtar në departamentin e sëmundjeve infektive në Universitetin Aarhus, u mundua të qetësonte prindërit, duke theksuar se infektimi nga virusi nuk do të ishte problematik në një grupmoshë.
“Duke parë Suedinë fqinje, e cila i ka mbajtur shkollat të hapura pa një rritje drastike të infeksioneve, kemi arritur në përfundimin se nuk ishin një faktorë shtytës kryesor për përhapjen e virusit”, tha ai.
Stafi mësimdhënës është nën udhëzime për të mbajtur distancën sociale midis fëmijëve dhe të japin mësim edhe në ambiente të hapura.
Tani për tani të paktën, shumica e anëtarëve të “Momster”, një faqe në internet me mijëra nëna daneze, nuk besojnë se autoritetet i kanë gjërat nën kontroll.
“Të gjithë mendojmë se nuk mund t’i hedhin fëmijët në vijën e parë të betejës”, tha Nonne Behrsin Hansen, nënë e dy dhe katër vjeç dhe themeluese e kësaj faqeje.
Jannie Duunkjaer, e cila punon për një organizatë bamirëse për mbrojtjen e kafshëve, ka vendosur t’i mbajë në shtëpi fëmijët e saj gjashtë dhe shtatë vjeç, por ta dërgojë djalin e saj 12-vjeçar në shkollën e tij në Kopenhagen. “Më shqetëson shumë fakti që t’i dërgoj fëmijët e mi në shkollë. Na është thënë në mënyrë të përsëritur për më shumë se një muaj të mbajmë distancën dhe sa serioz është ky virus“tha ajo. “Unë shqetësohem që fëmijët e vegjël në Danimarkë po përdoren si kokë derri”, shtoi ajo. “Askush nuk e di me siguri se çfarë efekti do të ketë hapja e shkollave.”
Fëmijëve që nuk vijojnë mësimin në shkollat fillore nuk do t’u merren mungesa. Në shkollën Ellebjerg, në kryeqytetin danez, e cila po udhëzon fëmijët të lanin duart çdo dy orë ndërsa ishin në klasë, drejtoresha Anne Graah tha se rreth 15 për qind e nxënësve qëndruan në shtëpi sepse prindërit e tyre ishin të shqetësuar për dërgimin në shkolla.
Fëmijët imunë ndaj pandemisë?
Danimarka e mori vendimin për rikthimin në shkolla, bazuar në një sërë studimesh se fëmijët duket kanë shumë pak të ngjarë të infektohen me koronavirus. Sistemi imuntar i të miturve duket se shkatërron virusin që në momentet e para, duke bërë që fëmijët të mos jenë as bartës së virusit. Të rriturit përbëjnë më shumë se 98% të rasteve të njohura deri më tani në mbarë botën.
Nuk është ende e qartë nëse fëmijët janë 100% imunë ndaj virusit, por në shumicën e familjeve daneze ku ka patur më shumë se një anëtar të infektuar, fëmijët kanë rezultuar negativë më koronavirus. Kjo ka bërë që studiuesit danezë të hedhin hipotezën së të miturit jo vetëm që nuk shfaqin simptoma, por ka të ngjarë të jenë imunë nëse ekspozohen ndaj një ngarkesë të lehtë të Covid-19. Në rastet kur fëmijët kanë rezultuar pozitiv ka qenë kur kanë qëndruar për një kohë të gjatë në prani të njerëzve të infektuar, por edhe në këto raste, pjesa dërrmuese e tyre nuk shfaqin simptoma.
Fëmijët, veçanërisht fëmijët më të vegjël, marrin shumë infeksione virale normale në fëmijëri. Shkencëtarët mendojnë se ky ekspozim i përsëritur ndaj infeksioneve përgatit sistemin imunitar të fëmijëve për SARS ‐ CoV ‐ 2. Kjo do të thotë që ata janë më të armatosur për ta luftuar sapo e hasin Një teori tjetër është se duke qenë se sistemi i tyre imunitar është “mësuar” me infeksionet, ka më pak të ngjarë të reagojnë në mënyrë agresive ndaj koronavirusit, diçka që quhet stuhi citokine, e cila shkakton vdekjen e shumë të rriturve nga COVID-19, pasi “stuhia” dëmton organet e tjera.
Shkencëtarët danezë kanë ngritur po ashtu hipotezën që nëse një enzimë e quajtur ACE mund të jetë arsyeja përse fëmijët janë “imunë”. Koronavirusi, SARS-CoV-2, mendohet se bashkohet me këtë enzimë në mushkëri. Kjo enzimë nuk është shumë aktive në fëmijëri, kështu që kjo mund të shpjegojë pse virusi nuk shkakton shumë dëme tek grupmoshat e mitura.
Sa fëmijë kanë testuar pozitivë për COVID-19?
Të dhënat deri më 2 prill na tregojnë se prej pothuajse 150,000 rasteve të konfirmuara nga SHBA vetëm (1.7%) ishin fëmijë midis 0 dhe 18 vjeç.
Ndarja e rasteve të COVID-19 në fëmijët e SHBA sipas grupmoshës është si më poshtë:
Fëmijët nën 1 vit: 15%
1 deri në 4 vjeç: 11%
5 deri në 9 vjeç: 15%
10 deri në 14 vjeç: 27%
15 deri në 17 vjeç: 32%
