Ajo është vajza e sundimtarit të Dubait. Në videot e filmuara fshehurazi të shpërndara me BBC, princesha akuzoi babanë e saj për mbajtjen peng të saj në qytet që kur u përpoq të arratisej në 2018 dhe tha se kishte frikë për jetën e saj. Kombet e Bashkuara kanë thënë që atëherë se do të marrin në pyetje autoritetet në Emiratet e Bashkuara Arabe për këtë.
Por ajo nuk është e vetmja anëtare e familjes që iku nga qyteti. Në qershor 2019, princesha Haya bint Hussein, gruaja 45-vjeçare e babait të princeshës Latifa, u arratis në Gjermani dhe kërkoi azil politik. Motra e Latifa-s, Shamsa gjithashtu u përpoq të ikte.
Të gjitha këto janë histori shqetësuese dhe si pasojë, njerëzit më të fuqishëm në Gji janë akuzuar për shtypje dhe abuzim.
Por çfarë lidhje ka kjo me gratë e tjera në Dubai dhe më gjerë në Emiratet e Bashkuara Arabe? Si i përcaktojnë burrat në jetën e tyre të drejtat dhe mundësitë e tyre?
Gratë në Emiratet e Bashkuara Arabe lejohen të ngasin makinën, të votojnë, të punojnë dhe të zotërojnë dhe trashëgojnë prona. Megjithëse gratë kanë të drejta sipas Ligjit të Statusit Personal, disa prej tyre varen nga miratimi zyrtar i një “kujdestari” mashkull – domethënë një burri, shpesh bashkëshortit ose një anëtari tjetër të familjes mashkull, i cili i jep gruas leje për të bërë gjëra të caktuara.
Megjithëse ligjet për kujdestarinë e grave në Emiratet e Bashkuara Arabe nuk janë aq të rrepta apo të përhapura sa ligjet e Arabisë Saudite fqinje, ato ndikojnë në jetën e grave. Në raste të tjera, kur gratë kanë të drejta, në praktikë është e vështirë t’i mbrosh ato në gjykatë.
Të aplikosh për një divorc është gjithashtu shumë më e vështirë për gratë. Edhe pse burrat shumë lehtë mund të divorcohen nga gratë e tyre, gratë që duan të divorcohen duhet të paraqesin një padi. Dhuna në familje është një fushë tjetër ku gratë vazhdojnë të diskriminohen.
Në vitet e fundit ka pasur disa ndryshime pozitive ligjore, të paktën në sipërfaqe. Për shembull, Kodi Penal i Emirateve të Bashkuara Arabe i lejonte shprehimisht burrat të ishin të dhunshëm ndaj grave të tyre, por kjo u shfuqizua në 2016. Kërkesa e Ligjit për Statusin Personal që gratë të ishin “të bindura” ndaj burrave të tyre u shfuqizua në 2019. Një ligj i ri hyri në fuqi që i dha grave hyrjen në mbrojtjen ligjore për herë të parë, domethënë, i lejoi ato të kërkojnë ndalimin e hyrjes. Reformat e mëtejshme ligjore ndoqën fundin e vitit të kaluar.
Megjithatë, aktivistët thonë se ligjet e rishikuara nuk shkojnë aq sa duhet.
Ligji i ri përcakton dhunën në familje si abuzim ose kërcënim që “tejkalon kujdestarinë, autorizimin ose përgjegjësinë e (individit)” që do të thotë që vendimi nëse do të dënohet dikush për dhunë në familje përfundimisht varet në mendimin subjektiv të gjyqtarit nëse i akuzuari veproi brenda “kompetencave” të tij. Kështu, në praktikë, mbrojtja për viktimat e abuzimit është akoma e dobët.
“Ajo që duket se po ndodh është se shteti po heq gjërat më të tmerrshme që ka shkruar në ligjet e tij, në statute, të cilat tregojnë një qëndrim armiqësor ndaj barazisë gjinore”, tha Devin Kenney, një studiues për Amnesty International për BBC News.
Amnesty, thotë ai, nuk ka qenë në gjendje të hyjë në Emiratet e Bashkuara Arabe për të kryer kërkimin e saj që nga viti 2014, kur lëshoi një raport që kritikonte ligjin diskriminues të vendit.
Çdo person që jeton në Emirate ose viziton Emiratet u nënshtrohet ligjeve të tyre – nuk ka përjashtime për turistët. Ka pasur disa raste të arrestimit të turistëve gjatë pushimeve në Dubai.
Në veçanti, rregullat strikte zbatohen për migrantet femra, të cilat janë kryesisht punëtore shtëpiake nga Azia Jugore dhe Juglindore.
Kenney thotë se ata kanë “të drejta tepër të kufizuara”. Ai citon një artikull në kodin penal që thotë se “shkelja e nderit me konsensual” mund të ndiqet penalisht. Në praktikë, thotë ai, përdoret për të ndëshkuar marrëdhëniet seksuale vullnetare, veçanërisht nëse shkelen normat gjinore.
“Kur u zbulua se gratë migrante, të cilat ishin shtatzënë në spitale në Emiratet e Bashkuara Arabe, nuk ishin të martuara, ato u ndoqën penalisht sipas këtij ligji. Pra, ato u ndoqën penalisht për autonominë e tyre seksuale”, thotë Kenney.
Gratë që mbeten shtatzënë jashtë martese përballen me një vit burg – për punëtorët migrantë, ky është një dënim që ata duhet të vuajnë para se të largohen nga vendi. Sipas një zyrtari të Emirateve të Bashkuara Arabe të cituar në një raport të Guardian vitin e kaluar, disa mijëra gra migrante në vend kanë fëmijë të lindur jashtë martese.
Viktimat e përdhunimit ndiqen gjithashtu sipas ligjeve seksuale jashtëmartesore. Një hetim i vitit 2015 i BBC zbuloi se qindra gra, përfshirë viktima të përdhunimit, janë burgosur sipas ligjit çdo vit, dhe se shërbëtoret janë një kategori veçanërisht e prekshme.
