Universi nuk është si duhet. Papritmas ai nuk duket normal. Ky mesazh i çuditshëm, vjen nga astronomët dhe fizikantët, të cilët mendojnë se duhet rishikuar historia kozmike. Universi është i paimagjinueshëm dhe vazhdon të bëhet gjithnjë e më i madh. Por, astronomët nuk po bien dakord se sa shpejt, po rritet dhe ata po studiojnë këtë problem. Disa shkencëtarë e quajnë këtë një “krizë” në kozmologji.
Nëntë dekada më parë, astronomi Edwin Hubble tregoi se, universi është me përmasa më të mëdha se sa imagjinohej më parë. Shkalla e këtij zgjerimi është një numër i quajtur “Kostant i Hubble”. Megjithatë është një numër i ndryshueshëm dhe matjet duke përdorur teknika të ndryshmë kanë gjetur rezultate të ndryshme.
Por, ka edhe nga ata që janë të emocionuar për këtë ndryshim. Për shembull, teoricienët mendojnë se numri i Hubble është një zbulim i madh në fizikë.
“Çdo herë që ka një lloj anomalie, ne të gjithë jemi shumë të entuziazmuar”, tha Katherine Mack një fizikante në universitetin shtetëror të Karolinës Veriore.
Numri konstant i Hubble është një tipar kryesor i çdo teorie në lidhje me evolucionin dhe fatin përfundimtar të universit. Ky numër ndoshta nuk ka aspak efekt në ekzistencën e përditshme të njeriut, por në pikëpamjen kozmologjike do të thotë shumë.
Numri konstant këtë verë ishte 70 nga ajo ç’ka vrojtuan fizikantët Wendy Freedman dhe Santa Barbara. Ndërsa në Tetor , matjet treguan numrin 77. Matjet mund të jenë gabim, por fizikantët janë shprehur se është e pa imagjinueshme që numrat të jenë të ndryshueshëm sa herë që maten.
Teoricientët kanë mbledhur një sërë numrash nga matjet, të cilat i kanë quajtur një “Model Standart” të kozmologjisë. Në modelin standard, vetëm 5 përqind e universit është i përbërë nga lëndë të zakonshme, 25 përqind është lëndë e errët, e cila nuk lëshon rrezatim dhe dihet vetëm nga mënyra se si graviteti i saj ndikon në lëvizjen dhe konfigurimin e galaktikave. Ndërsa, pjesa tjetër është një energji e errët, faktori nxitës në përshpejtimin e zgjerimit kozmik.
Në shekullin e XXI, ky model dukej se do të kalonte çdo test vëzhgues dhe çfarëdo pabarazie, në matjen e numrit konstant dhe kjo gjë ishte emocionuese për fizikantët.
“Ne u ndjemë vërtet mirë, por nuk duhet të kishim ndaluar në marrjen e të dhënave”, tha Adam Riess, një profesor i fizikës dhe astronomisë në universitetin Johns Hopkins, i cili fitoi çmimin Nobel në fizikë në vitin 2011.
Riess vazhdon ende të studiojë supernovat dhe vlerësimet e tij për numrin konstant janë 73.3. Ai thekson se ka përdorur një teknikë të re matjeje, duke shqyrtuar universin me anë të shtatë lenteve gravitacionale.
Ndërsa, vlerësimet nga ekipi që kontrrollon teleskopin hapsinor Palnck, vazhdojnë të jenë 67. E kështu pa barazia e shifrave vazhdon dhe sipas Riess askush nuk është gabim. As numrat e as fizikantët, por dicka tjetër po ndodh me universin./The Washington Post/
