Në çdo kohë, planeti ynë është i bombarduar me rreze kozmike. Janë grimca, veçanërisht protone, të cilat kanë energji të ndryshme dhe origjinë të ndryshme.
Ato vijnë nga Dielli, nga yjet, por edhe nga shpërthimet e supernovave dhe madje edhe nga fenomenet më ekstreme që ndodhin në galaktika të tjera, shkruan revista italiane dedikuar shkencës, Focus.
Këto rreze kozmike “primare” godasin bërthamat e molekulave të atmosferës së Tokës dhe formojnë kaskada të grimcave të tjera (rrezet dytësore kozmike), të cilat përmbajnë një sasi të madhe muonesh.
A mund të ”spiunohen” piramidat egjiptiane?
Muonet janë grimca me ngarkesë negative dhe një masë mbi 200 herë më e madhe se ajo e elektroneve; falë masës dhe faktit që ata udhëtojnë pothuajse me shpejtësinë e dritës, ato kalojnë çdo gjë.
Mesatarisht, çdo minutë, çdo metër katror i sipërfaqes së Tokës goditet nga 10 000 muone. Për këtë, shkencëtarët përdorin muonet për të “parë” brenda vendeve të paarritshme, siç janë piramidat e mëdha egjiptiane.
Kjo teknikë quhet muografi: në praktikë është një lloj radiografie e bërë falë muoneve.
Tani një ekip ndërkombëtar studiuesish e ka përdorur atë për të parë disa nga vullkanet më të rrezikshëm në botë: nga Etna në Stromboli në Itali, Sakurajima japoneze në Soufrière e deri tek vullkani në Guadeloupe.
A mund të vëzhgohen vullkanet nga helikopteri?
Strategjia, e eksperimentuar për herë të parë, ishte sjellja e një detektori muoni në një helikopter. Duke fluturuar në njërën anë të vullkanit, ata mblodhën grimcat që kishin hyrë në mënyrë tërthore në anën tjetër të malit, duke fotografuar atë që ishte në mes.
Këto kërkime janë shumë të rëndësishme për parashikimin e shpërthimeve pasi mund të hartohen liqenet dhe kanalet e lavës, lëvizjet e këtyre të fundit dhe të bëhen parashikime për shpërthimet.
