Në Samitin e Poznańit mbi Ballkanin Perëndimor, BE konfirmoi angazhimin e saj për të forcuar bashkëpunimin me rajonin me një sërë masash konkrete duke u fokusuar në pesë fusha kyçe: transportin dhe energjinë, dixhitalizimin, ekonominë, sigurinë dhe marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë.
Kryetarët e Qeverisë, Ministrat e Jashtëm, Ministrat e Ekonomisë dhe të Brendshme nga Ballkani Perëndimor, së bashku me homologët e tyre nga disa vende anëtare të BE dhe përfaqësues të nivelit të lartë të BE, u takuan dje dhe sot në Poznań të Polonisë për të forcuar bashkëpunimin rajonal midis partnerëve të Ballkanit Perëndimor, si dhe në mes të rajonit dhe BE-së, dhe për të avancuar më tej procesin e integrimit evropian të Ballkanit Perëndimor.
Përfaqësuesja e Lartë e Bashkimit për Punë të Jashtme dhe Politikë të Sigurisë / Zëvendëspresidentja, FedericaMogherini tha: “Angazhimi ynë me Ballkanin Perëndimor është një prioritet. Sot, të gjashtë partnerët në Ballkanin Perëndimor janë më pranë Bashkimit Evropian në krahasim me fillimin e mandatit tonë pothuajse 5 vjet më parë. Perspektiva evropiane mbetet thelbësore për ndryshimet në rajon. Bashkëpunimi rajonal, marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe pajtimi janë çelësi dhe mbështesin integrimin në BE të Ballkanit Perëndimor.”
Johannes Hahn, Komisioneri për Politikat Evropiane të Fqinjësisë dhe Negociatat e Zgjerimit komentoi: “Ne po e shtojmë punën tonë në modernizimin e infrastrukturës, mbështesim digjitalizimin, investojmë në rritjen e gjelbër dhe ekonominë rrethuese. Programet e BE do të sjellin përfitime të prekshme për njerëzit në Ballkanin Perëndimor dhe janë një moment tjetër në forcimin e lidhjes tonë me rajonin “.
Violeta Bulc, Komisionere për Transport shtoi: “Jam shumë e lumtur për miratimin e disa projekteve rajonale – në bashkëpunim me Komunitetin e Transportit . Ata do të përmirësojnë sigurinë rrugore dhe efikasitetin e hekurudhave, do të reduktojnë kohën e udhëtimit dhe kostot e transportit dhe do të heqin pengesat e trafikut. Lidhje më e mirë do të thotë të mbështesim jetën e përditshme të njerëzve në rajon dhe t’i afrohen më pranë BE-së ”
Forcimi i lidhjes së transportit dhe energjisë në rajon dhe me BE
Përmirësimi i lidhjes brenda Ballkanit Perëndimor, si dhe midis Ballkanit Perëndimor dhe BE, është një faktor kyç për rritjen e vendeve të punës dhe sjell përfitime të qarta për ekonomitë dhe qytetarët e rajonit dhe të BE-së.
Në fushat e transportit dhe energjisë, Komisioni parashtroi:
Një Paketë e Re për Lidhje me vlerë 180 milionë euro. Zbatohet përmes Kornizës Investuese për Ballkanin Perëndimor , grantet për tetë projekte të reja të transportit dhe të energjisë (rrugore, hekurudhore, infrastruktura e transmetimit të energjisë) do të kontribuojnë në qëllimet e Agjendës Lidhshmëria dhe investimi ka vlerën e 728 milion euro. Projektet do të mbështesin modernizimin e një stacioni kufitar të përbashkët hekurudhor, instalimin e pajisjeve të sinjalizimit dhe telekomunikacionit në më shumë se 100 km hekurudha, ndërtimin dhe përmirësimin e mbi 30 km autostradave dhe mbi 100 km linja të transmetimit të energjisë elektrike dhe ndërtimin e 68 km tubacion gazi interkonektiv.
Grante me vlerë 15 milionë euro për të përmirësuar sigurinë në rrugë dhe funksionimin e pikave të kalimit kufitar në rajon. Grantet synojnë përmirësimin e kushteve të rrugës në seksionet me shkallë të lartë të aksidenteve, ndërsa përmirësimet në pikat e kalimit kufitar do të rezultojnë me kursime kohore për qytetarët dhe automjetet e rënda të rënda.
Një Plan Veprimi për zbatimin e strategjisë hekurudhore rajonale e cila synon të rrisë lidhjen brenda rajonit dhe me BE-në dhe të rrisë konkurrencën e sektorit hekurudhor nëpërmjet operacioneve më të besueshme, me kosto efektive dhe më të sigurta.
Nxitja e transformimit digjital të rajonit
Për të mbështetur tranzicionin e rajonit në një ekonomi dixhitale dhe për të sjellë përfitimet nga transformimi digjital, si rritja më e shpejtë ekonomike, më shumë vende pune dhe shërbime më të mira, liderët përshëndetën hyrjen në fuqi të Marrëveshjes rajonale Roaming më 1 korrik 2019. Marrëveshja është një arritje e rëndësishme e Axhendës Dixhitale për Ballkanin Perëndimor dhe një shembull kryesor i përfitimeve të bashkëpunimit rajonal. Konsumatorët do të shohin një zvogëlim thelbësor të tarifave të tyre në roaming brenda rajonit, me thirrjet deri në tetë herë më të lira.
Në fushën e lidhjes me brez të gjerë, një element thelbësor për ekonominë digjitale të rajonit, Komisioni njoftoi grante të reja prej 1.65 milion euro për tri projekte për të mbështetur zhvillimin e rrjeteve kombëtare broadband dhe për të përmirësuar lidhjen digjitale në Shqipëri, Mal të Zi dhe Maqedoni Veriore.
Mbështetja e zhvillimit socio-ekonomik, integrimi ekonomik dhe rritja e gjelbër
Në fushën e zhvillimit socio-ekonomik, Komisioni raportoi mbi progresin e arritur në kuadër të Instrumentit të Garancisë . Nisur në fillim të vitit 2019 në kuadrin e Kornizës Investuese të Ballkanit Perëndimor, me një angazhim fillestar të BE-së deri në 150 milion euro, garancia synon deri në 1 miliard euro investime në zhvillimin e qëndrueshëm socio-ekonomik dhe integrimin rajonal për të zhbllokuar investimet private dhe për të përmirësuar qasjen në financat e rajonit.
Marrëveshja e nënshkruar së bashku me institucionet financiare ndërkombëtare, për të përforcuar Instrumentin e Zhvillimit dhe Inovacionit të Ndërmarrjeve të Ballkanit Perëndimor me një shtesë prej 20 milionë eurosh për të rritur burimet financiare të vëna në dispozicion për NVM-të të bazuara në Ballkanin Perëndimor.
KE vazhdon të mbështesë planin e vetë rajonit për të zhvilluar një Zonë Ekonomike Rajonale dhe përshëndeti miratimin e Njohjes së Ndërsjellë të Marrëveshjes së Kualifikimeve Akademike.
Për të mbështetur integrimin social-ekonomik të popullsisë rome, udhëheqësit miratuan Deklaratën e Integrimit të Romëve. Udhëheqësit u zotuan të ndërmarrin hapat e nevojshëm për të arritur rezultate konkrete në fushën e punësimit, banimit, arsimit, shëndetësisë, regjistrimit civil dhe mosdiskriminimit.
Në fushat e mjedisit dhe klimës , udhëheqësit miratuan Deklaratën e përbashkët mbi “Tranzicionin e Pastër të Energjisë në Ballkanin Perëndimor”, nënshkruar më 21 shkurt 2019. Komisioni është i gatshëm të mbështesë përpjekjet e rajonit për të zhvilluar një Axhendë të Gjelbër për Ballkanin Perëndimor , i cili do të forconte bashkëpunimin rajonal dhe do të sjellë përfitime për mirëqenien dhe shëndetin e qytetarëve në rajon dhe në vendet fqinje të BE-së, ndërkohë që do të zhbllokonte potencialin e ekonomisë së gjelbër dhe të ulë nivelin e karbonit.Udhëheqësit konfirmuan angazhimin e tyre ndaj një agjende ambicioze mjedisore që kontribuon në luftën kundër ndryshimeve klimatike.
Rritja e veprimeve në bashkëpunimin e sigurisë
Udhëheqësit dhe ministrat vlerësuan përparimin e arritur në bashkëpunimin midis Ballkanit Perëndimor dhe BE-së për të trajtuar sfidat e përbashkëta të sigurisë, duke përfshirë luftën kundër terrorizmit, radikalizimin, sulmet kibernetike, kërcënimet hibride, krimin e organizuar dhe trafikimin e armëve të zjarrit. U diskutua lidhja midis korrupsionit dhe sigurisë dhe përfaqësuesit e Ballkanit Perëndimor ritheksuan angazhimin e tyre për të luftuar korrupsionin.
Mbështetja e bashkëpunimit rajonal dhe marrëdhënieve të mira fqinjësore
Bashkëpunimi rajonal dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore janë në zemër të rrugës së vendeve drejt BE-së, gjë që gjithashtu përfshin arritjen e pajtimit të qëndrueshëm dhe të sinqertë. Samiti ishte një mundësi për partnerët e Ballkanit Perëndimor për të diskutuar çështjet bilaterale dhe trashëgiminë e së kaluarës, siç janë krimet e luftës dhe personat e humbur. BE-ja vazhdon të mbështesë përfshirjen e rinisë në Ballkanin Perëndimor – bashkëpunimi me të rinjtë është çelësi për rritjen e lidhjes rajonale – në shumë projekte.
BE mbështet punën e Zyrës Rajonale të Bashkëpunimit Rinor (RYCO) për të promovuar pajtimin dhe bashkëpunimin midis të rinjve në rajon, transmeton ora news.
Samiti i Poznańit është pjesë e procesit të Berlinit, një iniciativë e disa shteteve anëtare të BE-së që mbështesin përpjekjet drejt forcimit të bashkëpunimit rajonal dhe perspektivës evropiane të Ballkanit Perëndimor.
