Kryeministrja e Britanisë së Madhe, Theresa May, ka përjetuar atë që po konsiderohet si humbja më e madhe e qeverisë britanike në historinë e vendit, pasi parlamenti votoi kundër marrëveshjes së saj për largim nga Bashkimi Evropian.
Deputetët britanikë, mes tyre shumë konservatorë kanë rrëzuar paktin May-BE, duke e futur Britaninë e Madhe në “ethet” e një dalje katastrofike nga BE.
Rreth 24 orë pas disfatës së May-t për t’i siguruar britanikëve shmangien e një dalje të vështirë nga blloku, pyetja që shtrohet është se çfarë do të ndodhë me “Brexit” dhe a do t’i mbijetojë May votëbesimit në Parlament.
Në këtë drejtim, ekziston një numër pothuajse i pakufizuar i skenarëve të mundshëm të asaj që mund të ndodhë pas humbjes së kryeministres May. Mediat britanike shkruajnë se vendi aktualisht është i detyruar të largohet nga BE-ja më 29 mars, por disfata mund të detyrojë një vonesë për procesin dyvjeçar.
Në këtë drejtim, skenarët e mundshëm rreth dramës “Brexit” janë këto:
Mund të rinegociohet me Brukselin për një votim të dytë – Kjo duket të jetë strategjia aktuale e Qeverisë. Pasi deputetët votojnë kundër marrëveshjes, May do të fluturojë në Bruksel për të kërkuar ndihmë. Ajo ose merr disa koncesione të reja ose BE thotë se me të vërtetë nuk ka asgjë tjetër. Kryeministrja do të kërkojë sërish një afat tjetër.
Ndërkohë, May fiton një votëbesim në një dështim të turpshëm për Jeremy Corbyn. Ndërkohë që negociatat vazhdojnë, pritet që tregjet e aksioneve dhe ato financiare të bien. Në këtë presion, May kthehet në Parlament dhe u kërkon deputetëve të votojnë përsëri – dhe fiton.
Mund të rinegociojë me Brukselin, por humbet një votim të dytë – Duke shkaktuar një votëbesim dhe një kryeministër të ri, i cili bën thirrje për një referendum të dytë, marrëveshja e May mposhtet për herë të dytë dhe Laburistët menjëherë thërrasin një tjetër votëbesim për qeverinë.
May jep dorëheqjen si kryeministre dhe zëvendësohet nga një udhëheqës i ri. Duke pranuar se nuk ka asnjë mënyrë për të fituar një votim të besimit dhe pa rinegociata me Brukselin, kryeministri i ri urdhëron një referendum të dytë për të kontestuar marrëveshjen e saj ose Brexit pa marrëveshje.
Kjo do të kërkonte që kushdo që ishte kryeministër të vononte Brexit-in duke e zgjatur procesin e nenit 50.
Marrëveshja Brexit e May rrëzohet për herë të dytë në Parlament – Ajo jep dorëheqjen dhe Kryeministri i ri bën thirrje për një Zgjedhje të Përgjithshme për të thyer bllokimin. May mund të japë dorëheqjen menjëherë pasi marrëveshja e saj të rrëzohet nga Parlamenti për herë të dytë.
Kryeministri i ri deklaron se duan një mandat për versionin e tyre të Brexit dhe thotë se duan një shumicë në Parlament për ta kaluar atë.
Qeveria rizgjidhet me shumicë dhe kalon versionin e saj të marrëveshjes – por vonon ditën e Brexit-it deri në mes të korrikut për të kaluar ligjet e nevojshme.
May kalon duke kërkuar mbështetje për një Brexit pa marrëveshje pasi deputetët e refuzojnë planin e saj – por Laburistët fitojnë një votë duke kërkuar një referendum të ri me mbështetjen e “rebelëve” të kryeministres.
Pasi marrëveshja e zonjës May u refuzua nga deputetët, Kryeministrja këmbëngul se vullneti i deputetëve është i qartë dhe Brexit duhet të ndiqet pa një marrëveshje. Ajo fiton një votim të besimit në mesin e të gjithë deputetëve dhe është në gjendje të mbetet në pushtet ndërkohë që e çon vendin drejt daljes pa një marrëveshje. Laburistët kërkojnë zgjedhje por injorohen nga kryeministrja, e cila shfrytëzon mundësinë e saj më të hershme për të paraqitur një mocion në Parlament që dënon një Brexit pa marrëveshje dhe bën thirrje për një referendum të ri mbi Brexit.
Mocioni kalon – ndërkohë që nuk ka efekt në ligj, ai ndryshon në mënyrë dramatike gjendjen politike. Kryeministrja thotë se nuk mund të injorojë vullnetin e qartë të Parlamentit dhe të fillojë procesin e një referendumi të ri.
May zëvendësohet nga një kryeministër i ri Tory (Partisë Konservatore) i cili menjëherë thërret zgjedhjet – por Laburistët fitojnë me një premtim për të negociuar.
Pas humbjes së marrëveshjes së saj në Parlament, May është zëvendësuar në një zgjedhje të shpejtë të udhëheqjes. Kryeministri i ri konservator menjëherë bën thirrje për zgjedhje. Laburistët vijnë me premtimin për të rinegociuar marrëveshjen. Dita e votimit vjen në fund të shkurtit dhe z. Corbyn kthehet si kryeministër me një shumicë të vogël.
Ai menjëherë shkon në Bruksel, merr një “zgjatje” tre mujore të nenit 50 dhe rifillon bisedimet për planin e Laburistëve për një bashkim doganor të përhershëm që i jep Britanisë një rol të posaçëm mbi marrëveshjet tregtare të BE-së. Marrëveshja është mposhtur dhe pas një votimi mosbesimi, deputetët e mbetur thyejnë linjat partiake për të mbështetur një kryeministër të ri për të formuar një qeveri kombëtare që thërret një referendum
May mund të japë dorëheqjen në mes të kaosit pas një votimi të mosbesimit – duke filluar dy javë të pezullimit përpara se zgjedhjet e reja të thirren në mungesë të një qeverie.
Në vakum, një deputet – ndoshta ish-ministri Tory, Nick Boles – u bën thirrje njerëzve në të gjithë Parlamentin të thyejnë linjat partiake dhe të formojnë një qeveri kombëtare. Grupi detyron një lëvizje, ndoshta nëpërmjet komitetit të biznesit.
Në një rezultat të papritur, mocioni jo vetëm mbart, por ka mbështetjen e më shumë se gjysmës së deputetëve, duke zhvendosur politikën dhe duke bërë që lideri i ri të ftohet për të formuar qeverinë e tyre kombëtare. Kryeministri i ri bën thirrje për një referendum, për mbetje brenda BE-së, largim pa marrëveshje ose me marrëveshjen e May në fletën e votimit, me një raund të dytë për të vendosur zgjidhjen përfundimtare.
