“Sytë janë pasqyra e shpirtit” thotë një thënie popullore. Edhe pse nuk mund të vërtetohet shkencërisht nuk ka dyshim se shikimi përcjell shumë informacione për personalitetin dhe emocionet tona. Shikimi është pjesë e gjuhës joverbale. Nëpërmjet syve mund të kuptojmë nëse personi përballë është i sëmurë dhe madje të kuptojmë personalitetin e tij apo nëse ai është i besueshëm. Është mbresëlënëse se sa informacion fshehin sytë dhe gjithashtu ngjyra e tyre.
Elementi i parë për të cilin flasim është besimi dhe marrëdhënia e tij me sytë. Sipas një studimi të kryer në Universitetin Charles në Pragë, ngjyra e syve shkakton ndjesi të caktuara. Sipas doktor Antony Fallone, sytë e zinj ngjallin mister ndërsa sytë ngjyrë kafe në përgjithësi ngjallin ndjenjën e besnikërisë. Ngjyra blu, nga ana tjetër do të thotë mosbesim. Megjithatë ajo që u tha nuk varet vetëm nga ngjyra e syve por edhe nga fizionomia e fytyrës.
Njerëzit me sy blu
Njerëzit me sy blu kanë një paraardhës të përbashkët një individ me një mutacion të rrallë gjenetik që ka jetuar më shumë se 6000 vjet më parë. Para ekzistencës së tij, njerëzit kishin vetëm sy kafe. Sipas kësaj teorie sot mendohet se një person me sy blu nuk është aq i besueshëm sa dikush me sy kafe. Hulumtime të tjera të kryera në Australi kanë treguar se njerëzit me sy të çelur konsiderohen “më pak të këndshëm” dhe priren të jenë më konkurrues se ata me sy të errët. Me fjalë të tjera, njerëzit me sy kafe janë të lidhur me bujarinë , ndjeshmërinë, dhembshurinë ose mirësinë. Kjo mund të jetë për shkak të gjenit që bëri të mundur krijimin e një ngjyre të re sysh shumë kohë më parë.
Ngjyra e syve dhe sëmundja
Cila është lidhja midis shëndetit dhe ngjyrës së syve? Ngjyra e syve të një personi mund të tregojë nëse ata janë në rrezik të lartë për t’u prekur nga disa sëmundje serioze. Universiteti i Kolorados, SHBA, ka kryer kërkime që tregojnë se individët me sy të çelur kanë më shumë gjasa të vuajnë nga vitiligo. Kjo sëmundje shkakton një humbje progresive të pigmentimit të lëkurës, pra njolla të bardha ose rozë në zona të ndryshme të trupit.
Edhe ngjyra blu do të lidhej ngushtë me një shans më të lartë të kancerit të lëkurës (melanoma). Kjo është për shkak se në shumicën dërrmuese të rasteve njerëzit me sy të çelur kanë gjithashtu lëkurë të hapur dhe janë më të prekshëm ndaj ekspozimit UV. Sigurisht, ka një shpjegim shkencor pas kësaj, pasi njerëzit me lëkurë të hapur gëzojnë më pak pigmente për t’i mbrojtur nga dielli.
Alkooli dhe rrezet e diellit
Edhe pse gjithnjë e më shumë njerëz përdorin syze sot, njerëzit me sy të çelur kanë më shumë gjasa të vuajnë nga miopia ose astigmatizmi. Mjafton të mendoni se shumica e popullsisë me sy blu është e pranishme në vendet e Evropës Veriore. Këtu për disa muaj dielli pothuajse mungon dhe ditët janë shumë të shkurtra. Prandaj, sytë e pastër ju ndihmojnë të shihni më mirë në errësirë. E njëjta gjë vlen edhe për sytë kafe, tipike për popujt më të afërt me Ekuadorin prandaj më rezistent ndaj nxehtësisë dhe rrezet e diellit.
Nga ana tjetër siç zbulohet në një studim të kryer nga doktor Jonathan F Bassett, në disa raste ngjyra e syve parashikon tendencën për të konsumuar alkool. Gjithashtu në këtë rast toni blu tregon një prirje më të madhe ndaj këtij zakoni. Shkenca ka vërtetuar se ngjyra e syve ndonjëherë shfaq informacione të ndryshme. Duket se një pjesë e sjelljes sonë pasqyrohet nga shikimi ynë.
