Megjithëse kanë kaluar 200 vjet që kur Napoleoni vdiq në mërgim, teoritë e konspiracionit për shkakun e vdekjes së tij në ishullin me erë të Atlantikut të Shën Helenës vazhdojnë të qarkullojnë.
Napoleoni vdiq më 5 maj 1821, zyrtarisht nga kanceri i stomakut, siç rezultoi nga autopsia e bërë nga rojet e tij britanike.
Por shumë, jo vetëm në Francë, kanë qenë skeptikë për atë që ka çuar në teori të shumta, ndonjëherë të gjalla të konspiracionit, shkruan AFP.
Teoria më e përhapur është se Napoleoni u helmua sistematikisht për vite me rradhë.
Autorët e krimit ishin britaniku ose i besuari i Napoleonit, një fisnik dhe ish-gjenerali perandorak Charles de Montholon, i cili dyshohet se ishte paguar nga mbretërit francezë, Burbonët, të cilët kundërshtuan kthimin e Napoleonit në atdheun e tij.
Provat shkencore që mbështesin këtë teori supozohej të ishin një analizë kimike e një kaçureli të flokëve të Napoleonit, e kryer në 2001, e cila zbuloi se kishte shumë arsenik në trupin e tij.
Vitin pasues, teoria e helmimit u rrëzua nga revista shkencore Science et Vie, e cila analizoi 19 kaçurrela të prera në periudha të ndryshme, nga 1805, para disfatës së tij të parë në 1814 dhe nga 1821.
Të gjithë mostrat kishin sasi të mëdha arseniku, nga 15 deri në 100 grimca për milion (ppm), krahasuar me nivelin normal prej 0.8 ppm. Niveli maksimal i lejueshëm i konsideruar i sigurt është 3.0 ppm.
Shkaku më i mundshëm është trajtimi i flokëve nga ana e Napoleonit. Në një përpjekje për të ndaluar tullën, perandori ndoshta përdori produkte nga fillimi i shekullit të 19-të që zakonisht përmbanin shumë arsenik.
Të tjerët fajësojnë mjekët e tij për vdekjen e parakohshme të Napoleonit. Sipas patologut mjeko-ligjor Steven Karch nga Zyra e Koronerit të San Francisco City, mjekët i dhanë Napoleonit një klizmë çdo ditë për të lehtësuar ngërçet e zorrëve dhe problemet e stomakut.
Kjo, e kombinuar me doza të rregullta të tartratit antimonil të kaliumit, që shkakton të vjella, ndoshta bëri që Napoleoni të bëhet i mangët kronikisht në kalium. Dhe kjo, nga ana tjetër, çon në çrregullime të rrezikshme në punën e zemrës, beson Karch.
Qendra Kombëtare Amerikane për Bioteknologjinë mbështeti teorinë e kancerit të stomakut në 2005 pasi studioi pantallonat e perandorit.
Shkencëtarët studiuan 12 palë sosh që ai kishte veshur nga viti 1800 deri në 1821 për të përcaktuar se sa ndryshonte pesha e tij në ato 20 vjet dhe sa ishte në kohën e vdekjes së tij.
“Para vdekjes së tij, ai ishte 10 kilogramë më i lehtë, gjë që sugjeron një sëmundje të rëndë kronike progresive që korrespondon me diagnozën e kancerit të stomakut”, përfunduan autorët.
Eshtrat e Napoleonit u transportuan në 1840 në Paris ku ai prehet në një varr të madh prej mermeri.
Por ka njerëz, të udhëhequr nga avokati Bruno Roy-Henry, të cilët mendojnë se britanikët kanë shkëmbyer trupa për një mashtrim lamtumire dhe se francezët në të vërtetë po i bëjnë homazhe dikujt të parëndësishëm.
Nga ana tjetër, ekziston version se Napoleoni u arratis nga Shën Helena pasi ishte arratisur më parë nga Elba dhe filloi një jetë të re, në Amerikë.
