Nga Mary McNamara
Duhej të ishim shumë herë më të përgatitur për pandeminë COVID-19 dhe nuk i referohem çështjes në nivel federal apo lokal, edhe pse presidenti Donald Trump shkarkoi ekspertë të pandemisë dhe injoroi komunitetin mjekësor gjatë javëve të para.
Jo, po flas për secilin prej nesh, të zhytur siç kemi qenë në dekadën më të vlefshme të rrëfenjave apokaliptike, shumë prej të cilave u fokusuan tek sëmundjet me apo pa absurditetin qeveritar.
Në fakt, po shfaqet një këto kohë, “See”, në Apple TV, ku popullsia e botës është e gjitha, por është fshirë nga një pandemi që ka lënë pothuajse çdo të mbijetuar, përfshirë Jason Momoa, të verbër.
Të verbër. E kuptoni?
Qoftë nga një virus i njohur (“Outbreak,” “Contagion,” “Containment, “Black Death”), nga rrezatimi (“Chernobyl,” “On the Beach”), nga tërbimi i armatosur (“28 Days Later”), nga lufta biologjike (“Daybreak”) ose nga sëmundja gjithnjë e më popullore e zombit (“The Walking Dead”, “Zombieland”, “World War Z”, “Shaun of the Dead”), infeksioni masiv është një nga temat e preferuara të filmave dhe televizioneve.
Prandaj, ndërkohë që kërcënimi i katastrofës, nga tërmetet deri në dalldisje, ka mbushur shumë se një bodrum apo bunker me sende të konservuara – dhe ku shumë prej nesh tani janë të kushtëzuar duke skanuar peizazhin për vendet më të mira të mbrojtjes nga mumja – thjesht tani po kuptojmë se sa aspak të dobishme, ndoshta edhe të dëmshme, janë të gjitha ato historitë apokaliptike “po sikur”.
Seriozisht, sa njerëz këtu mirëpritën sugjerimet e hershme të vetëpërmbajtjes amerikane me një vetull të ngritur dhe një përgjigje shpërfillëse se “epo, nuk është se njerëzit po kthehen në zombi”.
Në rregull, shkëlqyeshëm, unë jam e vetmja. Unë dhe presidenti, natyrisht.
Ndërkohë që dikush supozon se Trump kishte më shumë informacion dhe ekspertë se unë, të dy e kemi qartë që kemi harxhuar më shumë kohë seç duhet duke shikuar filma imagjinare dhe televizion. Sipas të cilave, viruse vdekjeprurëse shkaktojnë simptoma grafike të menjëhershme dhe të përgjakshme, të shoqëruara shpesh nga sytë e përgjakshëm, kërcitjet e gjymtyrëve dhe hungërima. Viruse imagjinare u përhapën në të gjithë botën brenda disa ditësh, duke i kthyer banesat në kafaze dhe autostradat në parkingje, me makina të rreshtuara e të mbushura me kufoma që mund ose nuk mund ta hanë fytyrën tuaj.
Gazetarët sëmuren dhe pësojnë vdekje të tmerrshme përgjatë transmetimit direkt, kombet kanë mbetur pa udhëheqje ndërsa kokat e shteteve dhe organet përfaqësuese shemben në një ditë të vetme, dyqanet ushqimore dhe qendrat tregtare bëhen burime për plaçkitje për mbijetesë, shpesh në një rrezik të madh.
Dhe gjithçka ndodh kaq shpejt, saqë vetëm skena plotësisht e pavëmendshme – shikoni ju lutem skenën “Unë po shkoj në dyqan” tek “Shaun of the Dead” – mund të shpjerë në moskuptimin e domethënies së asaj që po ndodh.
Një harresë e tillë shpesh shprehet përmes komës tek “28 Days Later” dhe “The Walking Dead”, ku personazhi kryesor zgjohet pas disa javësh në një shtrat spitalor për të gjetur botën plotësisht të ndryshuar.
Asnjë prej të cilave nuk justifikon skenat e shkelësve të pranverës në plazhet e Florida apo familjet që mbushën shtigjet e Kalifornisë Jugore para se të gjitha ato plazhe dhe shtigje të mbylleshin zyrtarisht. (Sinqerisht, nuk ka asgjë si një plazh i mbyllur për t’i bërë njerëzit të zgjohen dhe të nuhasin xhelin antibakterial.) Por ka, ndoshta, shpjegojuani atyre.
Për të qenë të sigurt, ka pasur mjaft skena që tronditen mjaftueshëm për çdo film pandemik. Anije lundrimi të mbushura me pasagjerë të sëmurë dhe të shëndetshëm që kërkojnë port si Holandezi Fluturues; familjet që i japin lamtumirën të ndjerit përmes dritareve të spitalit; guvernatorët që lypin më shumë ventilatorë dhe marrin të prishurat ose nuk marrin asgjë; stafi mjekësor që intubon pacient pas pacienti para se të shkojë në shtëpi për tu zhveshur dhe të flejë në bodrume dhe garazhe për të shmangur infektimin e familjarëve të tyre.
Por, shumica e amerikanëve nuk janë anëtarë të profesionit mjekësor apo ekipeve të ndihmës së parë. Falë Zotit, dhe le të jetë kjo e vërtetë sot e përgjithmonë amen, shumica prej nesh nuk e kanë përjetuar infeksion e COVID-19. Të paktën jo akoma. Shifrat janë alarmante, hartat në të cilat lulëzon infeksioni globalisht janë tmerruese, rastet e para që shpërndahen nëpër të gjitha platformat e mediave janë të tmerrshme, por rrugët, megjithëse të heshtura dhe të zymta, nuk janë të mbushura me zombi ose njerëz që shuhen në vend. Degëzimet e mundshme për shndërrimin e jetës tani po shuhen.
Popullsia botërore nuk do të ulet me 60% në 28 ditë apo qoftë edhe për sa ditët që Rick Grimes qëndroi në koma, por një numër i madh njerëzish do të vdesin në javët e ardhshme, pavarësisht përpjekjeve tona kufizuese “më mire vonë se sa kurrë”. Këto përpjekje kanë mbyllur ekonominë globale dhe ndërsa ekspertët në SHBA shtyjnë “infeksionet kulmore” në maj, ndoshta qershor, është jashtëzakonisht e qartë që ne nuk kemi asnjë ide se sa do të zgjasë kjo situatë.
Të gjithë ato filma dhe seriale, me temë “po sikur” te jetë fundi i botës ku festojmë falë shpejtësisë e aftësive mbijetuese, që kemi dashur t’i dekonstruktojmë metaforikisht si mendjemprehtë apo të ndërgjegjshëm, tani shihen më së miri si të tepërt. E cila mund të shpjegojë pse, pavarësisht nga të gjitha ato “filmat më të mirë në lidhje me pandeminë” që u postuan në mënyrë të hapur në ditët e para, shikuesit po shkojnë në fakt drejt komedisë.
Tmerri i vërtetë, siç e di çdo fans i tmerrit, është pasiguria. Aktualisht jemi të dy personazhet në histori, shumica prej nesh po shquajnë jetën tonë të kufizuar me shumë pak sens ndërgjegjesimi për atë çfarë fshihet në skaje, dhe shikuesit, duke parë se si vdekjet përshkallëzohen, furnizimet harxhohen dhe udhëheqësit që luftojnë të përmbajnë atë që nuk mund të vritet.
Rezulton se metafora më e rëndësishme për apokalipsin nuk është një mumje tronditëse përreth, apo një përbindësh i tërbuari që ngrihet nga errësira apo një re e identifikueshme e vdekjes që zvarritet në të gjithë planetin. Është zbrazëtia e heshtur e mbushur nga takimet në Zoom dhe nga qëndrimi shumë kohë në mediat sociale, ndërsa presim të shohim se si do të marrin gjërat e këqija – duke parë nëpër orët pa gjumë ndërkohë që shkallët e ndarjes midis familjeve tona dhe COVID-19 zvogëlohen.
Ndërkohë që ditët tona të izolimit kalojnë, zgjedhjet dramatike të epidemisë gati të menjëhershme, ose e përbindëshave të panumërta, dhe sigurisht kalimi masiv në koma, fillojnë të kenë kuptim të përsosur. Filmat pandemikë janë hedhje veprimesh – gjërat duhet të lëvizin shpejt. Por, për ne fatlumët që mbesim, deri më tani, të paktën disa gradë të larguar nga infeksioni, jeta është ngadalësuar në një akt gjithnjë e më të madh balancimi të shqetësimit, vigjilencës, pasigurisë dhe po, mërzitjes.
Kurrë më parë, më lejoni të shtoj, nuk ka qenë mërzia një bekim i tillë dhe askush nga ne nuk do ta këmbente atë për asgjë në botë. Por ne jemi kafshë të pamësuar me izolimin. Për ata që luftojnë depresionin, çrregullimet e ankthit, varësinë dhe sfida të tjera të shëndetit mendor, izolimi është diçka shumë më e rrezikshme sesa grindavecjet.
Për pjesën tjetër, të qenurit mirënjohës për çdo ditë që na lejohet të ankohemi për asgjë më shumë se realitetet irrituese të qëndrimit në shtëpi, mjerisht nuk e parandalojnë acarimin. Ne mund të dhurojmë gjak dhe para, të ofrojmë mbështetje nga gjashtë metra larg, të duartrokasim dhe të bëjmë shenja duke lavdëruar punonjës të kujdesit shëndetësor – por edhe dëshirat tona për të dalë atje për të ndihmuar janë prishur nga natyra e krizës. Mënyra se si ne mund të ndihmojmë më shumë është duke qëndruar atje ku jemi dhe duke pritur.
Në shumë mënyra, janë historitë postapokaliptike – me fiset e tyre të krijuara nga krizat, me rregullat në lidhje me lëvizjen dhe ndarjen e burimeve, dhe paralajmërimet e tepërta për të shkaktuar një sulm ose ringjallje të çfarëdo jete të keqe të ndërprerë siç e dinim ne – që kapin imperativat të këtij momenti. Por edhe ato kanë një nivel të ngritur të dramës që nuk është e dobishme. Ne nuk jemi të rrethuar nga përbindësha që mund të dëgjojnë çdo frymëmarrje tonën apo vetëm në një peizazh krejtësisht të zhveshur nga sëmundja apo nga marsianët.
Ne jemi ashtu siç ishim, të strehuar në shtëpi, duke punuar, duke u lutur, duke shëtitur qentë dhe duke shpresuar se në javët ose muajt apo vitet e ardhshme, ne dhe ata që njohim dhe duam të jemi mirë, spitalet do të qëndrojnë në këmbë, shifrat do të fillojnë të bien dhe lulëzimi i së kuqes në harta do të zmbrapset.
Atëherë mund të shfaqemi të rindërtojmë, rilexojmë dhe të tregojmë histori që festojnë dramën e qëndrueshmërisë – histori në të cilat, me pak fat, “po sikur” nuk do të jetë jashtë kontrollit tonë.
