Kur një raketë e humbur ra në një qytet kufitar polak javën e kaluar, duke vrarë dy persona, disa liderë evropianë ishin po aq të shqetësuar për mënyrën se si do të reagonte qeveria e krahut të djathtë të Polonisë, sa edhe për mundësinë që Rusia të kishte urdhëruar sulmin.
Mosbesimi i gjatë i Polonisë ndaj çdo gjëje ruse dhe antipatia e thellë e qeverisë aktuale ndaj Moskës kanë ngritur shqetësime nga Brukseli në Berlin se Varshava mund të bëjë diçka të nxituar.
Në vend që të humbiste durimin, megjithatë, Varshava ishte stoike, duke i vënë forcat e saj të armatosura në gatishmëri, duke mbajtur “barutin të thatë” derisa u bë e qartë se çfarë kishte ndodhur, sipas Politico.
Përfundimi është, domethënë, se ishte një raketë kundërajrore e lëshuar nga Ukraina për t’u mbrojtur nga një sulm rus që shkoi në rrugë të gabuar. Kjo qetësi lindi nga një realitet i thjeshtë që i kishte shpëtuar shumicës së Evropës për vite me radhë: Polonia ka padyshim ushtrinë më të mirë të Evropës. Dhe vetëm do të bëhet më e fortë.
Paranoja e Polonisë për Rusinë e ka shtyrë atë të shmangë besimin mbizotërues në pjesën më të madhe të Evropës se lufta konvencionale është një gjë e së kaluarës. Në vend të kësaj, ata po ndërtojnë atë që tani është në rrugën e duhur për t’u bërë forca më e madhe tokësore e BE-së.
“Ushtria polake duhet të jetë aq e fuqishme sa të mos ketë nevojë të luftojë vetëm për forcën e saj”, tha kryeministri Mateusz Morawiecki përpara Ditës së Pavarësisë së Polonisë. Është ky një ndryshim që ka rezonuar me aleatin e domosdoshëm të Polonisë.
“Polonia është bërë partneri ynë më i rëndësishëm në Europën kontinentale,” tha një zyrtar i lartë ushtarak amerikan për Europën, duke përmendur rolin kyç që Polonia ka luajtur në mbështetjen e Ukrainës dhe forcimin e mbrojtjes së NATO-s në Baltik.
Ndërsa Gjermania, tradicionalisht një aleat kyç i SHBA-së në rajon, mbetet shtylla kurrizore si një qendër logjistike, debatet e pafundme të Berlinit se si të ringjallë ushtrinë e saj dhe mungesa e një kulture strategjike kanë penguar efektivitetin e saj si partner, tha zyrtari.
Ndërsa Gjermania vazhdon të debatojë detajet e asaj që ajo e quan “Zeitenwende”, ose pikë kthese strategjike e shkaktuar nga pushtimi rus i Ukrainës, Polonia tashmë po investon shumë. Varshava ka njoftuar se do të rrisë shpenzimet e synuara të mbrojtjes nga 2.4 përqind e prodhimit të brendshëm bruto në 5 përqind. Ndërkohë, Gjermania, e cila shpenzoi rreth 1.5 për qind të PBB-së për mbrojtjen vitin e kaluar, po debaton nëse mund të ruajë objektivin prej 2 për qind të NATO-s, pasi ka shteruar një fond investimi për mbrojtjen prej 100 miliardë eurosh të miratuar në fillim të këtij viti.
Ministri polak i Mbrojtjes, Mariusz Błaszczak premtoi në korrik se vendi i tij do të kishte “forcat tokësore më të fuqishme në Evropë”. Dhe është në rrugë të mbarë. Polonia tashmë ka më shumë tanke dhe obusa se Gjermania dhe është në rrugën e duhur për të pasur një ushtri shumë më të madhe, me një synim prej 300,000 trupash deri në vitin 2035, krahasuar me 170,000 aktuale të Gjermanisë.
Sot, ushtria polake numëron rreth 150,000 anëtarë, nga të cilët 30,000 i përkasin Forcave të reja të Mbrojtjes Territoriale të krijuara në vitin 2017. Këta janë ushtarë të fundjavës që i nënshtrohen trajnimit 16-ditor të ndjekur nga kurse rifreskimi.
Në fillim ato u panë si një shaka, por suksesi i Ukrainës në përdorimin e milicisë së lëvizshme të pajisur me raketa antitank dhe kundërajror tani e bën idenë shumë më të arsyeshme. “Sot ato dyshime janë zhdukur,” tha Błaszczak gjatë ceremonisë së fundit të betimit për trupat e reja territoriale.
Ndryshe nga Gjermania, e cila lufton për të tërhequr trupa të reja, përpjekjet e Polonisë për rekrutim po fitojnë vëmendje.
“Polakët kanë një qëndrim shumë më pozitiv ndaj ushtrisë së tyre sesa Gjermania, sepse atyre iu desh të luftonin për lirinë e tyre”, tha Gustav Gressel, një ish-oficer ushtarak austriak dhe studiues i sigurisë tani në Këshillin Europian për Marrëdhëniet me Jashtë.
Megjithatë, nëse fuqia ushtarake e Polonisë do të përkthehet në ndikim politik në Europë, është një çështje tjetër.
Deri më tani kjo nuk ka ndodhur, kryesisht për shkak se forcat centriste që dominojnë BE-në nuk i besojnë qeverisë së Polonisë, e cila kontrollohet nga Partia nacionaliste Ligj dhe Drejtësi (PiS).
Përplasja e vazhdueshme midis Varshavës dhe Brukselit mbi atë që BE e sheh si mospërfillje të qeverisë për normat demokratike dhe sundimin e ligjit ka dëmtuar reputacionin e vendit në të gjithë bllokun.
Megjithatë, e vetmja gjë për të cilën mund të bien dakord partitë politike të ndara në Poloni është nevoja e forcimit të ushtrisë.
Ndërsa shqetësimet për Rusinë e nxitën atë shtytje, Varshava është gjithashtu e shqetësuar për besueshmërinë e Uashingtonit.
Prodhuar në Kore
Edhe pse Uashingtoni ka mirëpritur premtimet e Polonisë për shpenzimet e mbrojtjes, ka gjithashtu pikëpyetje nëse Varshava do ta ndjekë vërtet këtë, si dhe zhgënjimin që vendi po i drejtohet Koresë së Jugut për disa nga blerjet e saj më të mëdha.
Polonia nënshkroi një marrëveshje prej 23 miliardë euro për 250 tanke Abrams nga SHBA-të këtë pranverë – një zëvendësim i shpejtë për 240 tanket e epokës sovjetike të dërguara në Ukrainë.
Forcat e saj ajrore janë të pajisura me F-16 të SHBA-ve dhe në vitin 2020 Varshava nënshkroi një marrëveshje prej 4.6 miliardë dollarësh për 32 luftëtarë F-35.
Por, fokusi i shpenzimeve të fundit ushtarake ka qenë Koreja, ku ka nënshkruar një mori marrëveshjesh për të blerë tanke, avionë dhe armë të tjera.
Deri më tani, Polonia ka porositur armë me vlerë 10-12 miliardë dollarë nga Koreja.
