Kursi i këmbimit të Euros ka thelluar më tej rënien ditën e mërkurë, duke rënë për herë të parë poshtë kufirit të 114 lekëve.
Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, monedha europiane u këmbye sot me 113.84 lekë, 0.51 pikë më pak krahasuar me të martën. Që nga fillimi i muajit dhjetor, Euro ka humbur 2.6% të vlerës në kursin e këmbimit me Lekun.
Sipas burimeve nga tregu, në ditët e fundit rënia e Euros po nxitet më tej nga njëra prej bankave të sistemit, që po realizon shitje të mëdha të valutës, duke konvertuar një pjesë të kapitalit të saj aksioner në Lekë.
Ky operacion vjen në një moment kur qysh më parë më parë tregu po karakterizohej nga një ofertë në rritje dhe kërkesë në rënie për monedhën europiane. Oferta valutore, që këtë vit ka qenë e lartë në mënyrë të qëndrueshme dhe agjentët e tregut shprehen se prurjet në këtë periudhë janë rritur më tej.
Mund të hipotizohet se kjo ofertë po fryhet më tej nga faktorët sezonalë, si turizmi dhe kthimi i emigrantëve për festat e fundvitit. Historikisht, kjo periudhë sjell rritje të flukseve valutore hyrëse në ekonomi dhe një zhvlerësim të Euros në kursin e këmbimit me lekun.
Megjithatë, rënia e Euros në këtë periudhë nuk ka pasur asnjëherë përmasa të tilla. Agjentët e tregut besojnë se prurjet nga ekonomia e zezë dhe ajo informale janë faktorë me ndikim të rëndësishëm në ecurinë e kursit të këmbimit valutor.
Një ndikim të konsiderueshëm në këtë tendencë vlerësohet se ka pasur edhe rënia e kërkesës së Korporatës Elektroenergjetike Shqiptare (KESH), që prej gjysmës së dytë të muajit nëntor i ka ulur ndjeshëm importet e energjisë dhe nevojat e saj për valutë. Tërheqja nga tregu e KESH e ka thelluar më tej hendekun mes kërkesës dhe ofertës, duke e “zhytur” Euron në nivelet më të ulëta historike.
Në teori, një ndikim në forcimin e monedhës vendase ndaj Euros mund të ketë pasur edhe rritja e shpejtë e normave të interesit nga Banka e Shqipërisë. Megjithatë, ekspertët e tregut janë shumë dyshues lidhur me ndikimin real të normave të interesit në kursin e këmbimit të Lekut.
Një forcim i monedhës kombëtare kundrejt Euros në këtë moment duket e leverdishme për pjesën më të madhe të publikut, duke pasur parasysh se forcimi i lekut ndikon në uljen e çmimeve të importi.
Shqipëria është një ekonomi me deficit të thellë në tregtinë e mallrave të konsumit dhe forcimi i Lekut ka një efekt amortizues në nivelet e inflacionit. Forcimi i Lekut është i volitshëm edhe për atë pjesë të konsiderueshme të shqiptarëve me të ardhura në lekë, por që kanë kredi bankare në Euro.
Nga ana tjetër, zhvlerësimi i shpejtë i Euros ka efekte negativ për subjektet që kanë të ardhura në valutë dhe shpenzime në Lekë.
Efekti i zhvlerësimit të Euros prek sidomos sektorët eksportues të ekonomisë, duke ulur të ardhurat të shprehura në monedhën vendase dhe duke ndikuar negativisht marzhet e fitimit të këtyre bizneseve./Monitor
