Polakët ishin të parët që “zbuluan” Shqipërinë rreth tre vjet më parë. Përmes agjencive ata rezervuan në hotelet e bregdetit, duke nxitur këto të fundit të ofronin modelin të gjitha të përfshira, ose me mëngjes dhe darkë, apo dhe të investonin në zgjerimin e kapaciteteve.
Sipas INSTAT, në 2018-n, Shqipërinë e vizituan 153 mijë polakë, me rritje 34% në raport me një vit më parë, duke u renditur në vend të gjashtë sipas shtetësisë (pas shtetasve të Kosovës, Maqedonisë, Greqisë, Italisë, Malit të Zi). Në 2017-n, rritja vjetore ishte 74% (nisur nga një bazë më e vogël). Por, pas rritjes dyshifrore në 2017-2018, interesi i polakëve për Shqipërinë është zbehur. Për periudhën janar-maj 2019 kanë hyrë në vend 13 mijë shtetas polakë, me rënie 4.2% me bazë vjetore.
Tkurrja ishte akoma më e lartë në maj, kohë që përkon me fillimin e sezonit turistik. Sipas INSTAT, në muajin maj polakët, shënuan me rënie gati 13% në raport me majin e kaluar, një efekt jo vetëm i krizës politike por dhe problemeve që ka Shqipëria me shërbimet, infrastrukturën etj. Rënia e polakëve ishte lajmëruar dhe më parë nga operatorët turistikë, për shkak se agjencitë kishin ulur numrin e charterave.
Rrahman Kasa, kryetar i Unionit Turistik Shqiptar dhe Menaxher i Happy Tours, kishte pohuar më herët për Monitor se më pak rezervime ka konfirmuar Tui nga Polonia si dhe vendet nordike, por që ishin zëvëndësuar nga një kompani zvicerane, por edhe disa kompani të vogla hungareze dhe ukrainase që do të balancojnë pjesën e munguar.
Turqia dhe Greqia, dy vende me një imazh të konsoliduar në sektorin e turizmit, janë tashmë konkurrentet kryesore të Shqipërisë për të tërhequr tregun polak. Maciej Sokalski, koordinator i Shitjeve për Agjencinë “Rego-Bis” në Poloni dhe rezident në Durrës, shprehet se në vitin 2018, paketat turistike të vendit tonë u bënë relativisht të shtrenjta. Nëse situata përsëritet edhe këtë vit, tkurrja është e pashmangshme, çka ka nisur të reflektohet në rënien e numrit të turistëve që sjell kjo kompani. Ai nënvizon në një intervistë për Monitor, se nga kontaktet që ka me 500 agjentë në Poloni, të cilët marketojnë paketat e vendeve të ndryshme, Shqipëria tashmë nuk konsiderohet si destinacion ekonomik.
Flet Maciej Sokalski, Koordinator i Shitjeve për “Rego-Bis” në Poloni
Ju keni vite që marketoni Shqipërinë si destinacion. Si ka qenë ecuria vit pas viti në këndvështrimin tuaj, lidhur me sektorin e turizmit?
Prej disa vitesh jam vendosur në Durrës si qendër, por kam vizituar një pjesë të mirë të Shqipërisë. Njoh hotelet në Vlorë, Sarandë dhe Ksamil, si pjesë e punës sime dhe shoh çdo vit hotele të reja me kushte më të mira. Ka pasur investime të vazhdueshme, çka është diçka pozitive.
Por ajo që vë re është se shumë hotele që janë ndërtuar kohë më parë, duhet të shemben, sepse forma arkitektonike e hotelit apo cilësia e ndërtimit të tij nuk përshtatet me kushtet e reja të turizmit në vendin tuaj. Ndaj duhet të ribëhen nga e para.
Po shërbimi si ju duket brenda këtyre hoteleve, a ka evoluar kjo pjesë njëlloj ashtu si pjesa e ndërtimeve?
Shërbimi është çdo vit dhe më mirë, por ka gjithmonë vend për përmirësim. Unë isha pak javë më parë në Turqi, në disa nga hotelet më të mira të rivierës turke. Mendoj se askush nuk mund të krahasohet me ta për hotelerinë dhe shërbimin, por sigurisht mund të merren si shembull. Shqipëria ka nevojë për të marrë shembuj të mirë dhe te shërbimi mund të adoptojë praktikat më të mira, duke trajnuar stafet që punësohen në hotele. Punonjësit duhet të jenë të kualifikuar dhe detajistë, sepse këto janë elemente kyçe që e bëjnë këtë sektor të funksionojë.
Po ju marr një shembull të rëndomtë që ndoshta transmeton idenë se çfarë janë detajet dhe elementet. Koshi i mbeturinave në dhomën time pastrohet gjithmonë, ky është një element, por unë e gjej atë me kapakun gjithmonë në anën e kundërt. E rrotulloj dhe e çoj në vend, ndërkohë që punonjësi i hotelit duhet ta bëjë këtë vetë. Ju thashë edhe një herë, ky është një shembull i rëndomtë, por përcjell idenë se nuk punohet me detajet. Një turist i vëren të gjitha, përfshirë këtë. Po kështu shoh që ndonjëherë dhomat në hotele nuk janë të pastruara në mënyrë korrekte, kjo duhet të jetë parësore.
Si ka qenë interesi i turistëve nga Polonia për Shqipërinë. U duk sikur pati një tkurrje të përgjithshme këtë vit, por që më pas u plotësua disi? Cilat janë arsyet?
Është një pyetje interesante, pasi nga viti 2015, kur kam ardhur për herë të parë këtu, Shqipëria ishte një bum i madh. Ne filluam të shisnim çdo vit e më shumë paketa për këtë destinacion. Nisëm me një avion dhe një autobus në javë. Më pas, në 2016-n, kishim dy avionë dhe një autobus. Në 2017 dhe 2018, kishim tre avionë në javë dhe një autobus. Pak a shumë ishin bashkë 800 njerëz në javë. Këtë vit, kemi vetëm dy avionë dhe një autobus sepse Shqipëria tashmë është shumë e shtrenjtë për ne.
Mund të blejmë të njëjtat pushime në Greqi ose në Turqi, edhe në hotele me katër yje. Ndryshimi në çmime erdhi vitin e kaluar dhe ishim në një pikë ku Shqipëria mund të krahasohej me Turqinë. Shumë njerëz nga Polonia zgjedhin Greqinë dhe Turqinë, sepse kanë imazh më të konsoliduar turistik. Unë vetë përpiqem t’iu shpjegoj dhe iu flas shumë për anën pozitive të Shqipërisë. Por opinioni që mbizotëron është ai i një vendi të ndotur. Mund të shohësh fare mirë që rreth hoteleve, mjedisi vuan shumë nga plehrat dhe nuk ka kosha.
Po për vitin tjetër, si e parashikoni ecurinë? A do të ketë rritje apo tkurrje të polakëve që i drejtohen Shqipërisë për pushime?
Nëse Shqipëria do të jetë sërish me këto çmime, mendoj se do të ndalojë fluksi. Sigurisht do të ketë ende njerëz që do të vijnë në Shqipëri, por nuk mendoj se do të ketë të njëjtin ritëm. Jam përfaqësuesi i një agjencie udhëtimi këtu, por gjithashtu punoj për tur-operatorë në Poloni dhe jam përfaqësuesi i shitjeve, çka më bën të kem kontakte me të paktën 500 agjentë. Di opinionin e tyre për Shqipërinë dhe mendojnë që është shumë e shtrenjtë për ne.
Po përshtypjet e turistëve që kanë ardhur në Shqipëri, si kanë qenë dhe cili është çmimi mesatar i një pakete?
Përgjithësisht, përshtypjet kanë qenë pozitive. Vit pas viti, hotelet kanë përmirësuar shërbimin e tyre dhe paketën që ofrojnë, çka ka bërë që dhe përshtypjet të jenë më të mira. Por, sigurisht, kjo do kohë që të arrihet. Lidhur me çmimin mesatar të një pakete ajo është diku te 450 euro / personi për shtatë ditë.
