Sipas “Global Forest Watch” të WRI-së, nga viti 2001 deri në vitin 2017, rreth 337 milionë hektarë pemë u zhdukën globalisht – një zonë, të cilën po ta krahasojmë, ka madhësinë e shtetit të Indisë.
Sipas artikullit të Bankës Botërore që citon këtë raport, thuhet ‘duket se ne po e humbim betejën, nëse jo luftën, kundër shpyllëzimit dhe mungojnë disa mundësi kyçe për të trajtuar ndryshimet klimatike’.
Sipas raportit, Shqipëria nga viti 2000 deri në vitin 2017 ka humbur 5.5 % të totalit të pyjeve të saj, të cilët përbënin 17% të totalit të tokës. Sipas raporti WRI, përmirësimi i këtyre sipërfaqeve do të ndikonte ndjeshëm në zvogëlimin e ndotjes mjedisore.
Sipas BB, a mund që investitorët e sektorit pyjor, qeveritë dhe aktorët e tjerë mjedisorë të veprojnë ndryshe për të përmbysur këto tendenca alarmuese?
“Një mënyrë për të përshpejtuar përpjekjet tona është që të përfshijë në mënyrë proaktive rolin e grave në hartimin e restaurimit të peizazhit pyjor dhe përpjekjeve të ruajtjes. Vetëm kohët e fundit, njerëzit që zhvillojnë programe për restaurimin e pyjeve kanë menduar për ndikimin e tyre. Ne e dimë se burrat dhe gratë kanë qasje, përdorin dhe menaxhojnë pyjet ndryshe, me njohuri dhe role të ndryshme në menaxhimin e pyjeve dhe përdorimin e burimeve pyjore. Megjithëse ka ende prova të kufizuara për madhësinë dhe gjerësinë e ndikimeve të arritura përmes zbatimit të politikave dhe praktikave të përgjegjshme gjinore në sektorin e pyjeve, ne po fillojmë të shohim më shumë dëshmi se duke marrë parasysh dallimet gjinore mund të çojnë në ndryshime në sjelljen që rrisin mbulimin e pemëve dhe për të përmirësuar jetesën e të varfërve”- thekson BB.
Sipas një dokumenti të publikuar kohët e fundit nga Programi i Bankës Botërore për Pyjet (PROFOR) shqyrton llojet e pabarazive gjinore që ekzistojnë në peizazhet pyjore dhe konsideratat gjinore apo veprimet që shumë vende po ndërmarrin për të adresuar këto boshllëqe. Ai shqyrton dhe sintetizon një gamë të gjerë të Bankës Botërore dhe projektet partnere dhe investimet e sektorit pyjor në rajone të ndryshme.
Dokumenti PROFOR synon të nxisë një kuptim më të madh të mundësive potenciale duke ofruar sugjerime për veprime të përgjegjshme gjinore që mund të marrin në konsideratë zhvilluesit dhe udhëheqësit e projekteve, programeve dhe politikave pyjore.
Detajet për Shqipërinë:
-Në vitin 2010, Shqipëria kishte 477kha të mbuluar me pemë, duke shtrirë mbi 17% të sipërfaqes së tokës. Në 2017, humbi 1.69kha të mbuluar me pemë.
-Që nga viti 2010, Shqipëria kishte 477kha të mbuluar me pemë, ekuivalente me 17% të sipërfaqes së tokës dhe <0.1% të totalit global.
-Nga viti 2001 deri në vitin 2017, Shqipëria humbi 35.9kha të mbuluar me pemë, ekuivalente me rënie prej 5.5% që nga viti 2000.
-Në Shqipëri, 4 rajonet kryesore ishin përgjegjëse për 63% të të gjitha humbjeve të pemëve midis 2001 dhe 2017. Vlorë kishte humbjen më të madhe të mbulimit të pemës me 8.7% krahasuar me një mesatare prej 5.1%. Më pas, Dibra, Korça dhe Shkodra.
-Ndikimi ekonomik i pyjeve në Shqipëri
Sipas FAO-s, sektori pyjor ka kontribuar në ekonominë në nivel neto prej -5.2 milionë dollarë, që është afërsisht <0.1% e PBB-së së Shqipërisë.
-Në Shqipëri, sektori i ndryshimit të përdorimit të tokës dhe sektorit pyjor është një burim neto i CO₂, duke emetuar një mesatare prej 162mtCO2e / yr nga 1990 në 2014. Kjo përfaqëson 1.9% të emetimeve totale të gazit serrë në Shqipëri gjatë të njëjtës periudhë.
