Përzierja e ujit të pijshëm me klorinën, metoda më e zakonshme e Shteteve të Bashkuara për dezinfektimin e ujit të pijshëm, krijon nënprodukte toksike të paidentifikuara më parë, thotë Carsten Prasse nga Universiteti Johns Hopkins dhe bashkëpunëtorët e tij nga Universiteti i Kalifornisë, Berkeley dhe Zvicër.
Gjetjet e studiuesve u botuan javën e kaluar në revistën “Science Science & Technology”.
“Nuk ka dyshim se klori është i dobishëm; klorinimi ka shpëtuar miliona jetë në të gjithë botën nga sëmundje të tilla si tifoja dhe kolera që nga ardhja e saj në fillim të shekullit XX”, thotë Prasse, një profesor ndihmës i shëndetit dhe inxhinierisë së mjedisit në universitetin “Johns Hopkins” dhe autori kryesor i gazetës.
“Por proces i vrasjes së baktereve dhe viruseve potencialisht fatale vjen me pasoja të padëshiruara. Zbulimi i këtyre nënprodukteve të panjohura më parë, shumë toksike, shtron pyetjen se sa është i nevojshëm klororizimi”.
“Fenolet, të cilat janë përbërës kimikë që ndodhen në mjedis dhe janë të bollshme në produktet e kujdesit personal dhe farmaceutikë, zakonisht gjenden në ujin e pijshëm. Kur këto fenole përzihen me klorin, procesi krijon një numër të madh nënproduktesh. Metodat aktuale të kimisë analitike, megjithatë, nuk janë në gjendje të zbulojnë dhe identifikojnë të gjitha këto nënprodukte, disa nga të cilat mund të jenë të dëmshme dhe mund të shkaktojnë pasoja shëndetësore afatgjata”, thotë Prasse.
Në këtë studim, Prasse dhe kolegët përdorën një teknikë të përdorur zakonisht në fushën e toksikologjisë për të identifikuar komponimet bazuar në reagimin e tyre me biomolekulat si ADN-ja dhe proteinat. Ata shtuan N-α-acetil-lizinë, e cila është pothuajse identike me aminoacidin lisinë që përbën shumë proteina në trupin tonë, për të zbuluar elektrofilet reaktive. Studimet e mëparshme tregojnë se elektrofilët janë komponime të dëmshme, të cilat kanë qenë të lidhura me një sërë sëmundjesh.
Studiuesit fillimisht e klorinuan ujin, duke përdorur të njëjtat metoda të përdorura në mënyrë komerciale për ujë të pijshëm; kjo përfshin shtimin e klorit të tepërt, i cili siguron dezinfektimin e mjaftueshëm, por gjithashtu eliminon erërat e padëmshme dhe shijen për të cilat konsumatorët shpesh ankohen. Pas kësaj, ekipi shtoi aminoacidin e lartpërmendur, e la ujin të inkubohet për një ditë dhe përdori spektrometrinë në masë, një metodë për të analizuar kimikatet, për të zbuluar elektrofilët që reaguan me aminoacidin.
Eksperimenti i tyre gjeti përbërjet 2-buten-1,4-dial (BDA) dhe kloro-2-buten-1,4-dial (ose BDA me klor bashkangjitur). BDA është një përbërës shumë toksik dhe një kancerogjen i njohur që, deri në këtë studim, shkencëtarët nuk e kishin zbuluar më parë te uji i klorinuar, thotë Prasse.
Ndërsa Prasse thekson se ky është një studim i bazuar në laborator dhe prania e këtyre nënprodukteve në ujin e pijshëm nuk është vlerësuar, gjetjet gjithashtu shtrojnë pyetjen në lidhje me përdorimin e metodave alternative për dezinfektimin e ujit të pijshëm, përfshirë përdorimin e ozonit, etj.
“Në vendet e tjera, veçanërisht në Evropë, klororizimi nuk përdoret aq shpesh, dhe uji është akoma i sigurt nga sëmundjet që vijnë nga uji. Sipas mendimit tim, ne duhet të vlerësojmë kur klororizimi është vërtet i domosdoshëm për mbrojtjen e shëndetit të njeriut dhe kur qasjet alternative mund të jenë më të mira“, thotë Prasse.
“Studimi ynë gjithashtu thekson qartë nevojën për zhvillimin e teknikave të reja analitike që na lejojnë të vlerësojmë formimin e nënprodukteve të dezinfektimit toksik kur janë duke u përdorur klori ose dezinfektuesit e tjerë. Një arsye që rregullatorët dhe shërbimet nuk po monitorojnë këto komponime është se ato nuk kanë mjetet për t’i gjetur ato”.
