Turqia njoftoi të enjten stërvitje të reja detare pranë brigjeve të saj, duke akuzuar Francën për “ngacmim” pasi konflikti mbi burimet e energjisë mesdhetare po kthehet në një garë vdekjeprurëse ushtarake.
Marina turke ka thënë se do të zhvillojë “ushtrime me të shtëna” në buzë të ujërave të saj territoriale në Mesdheun verilindor të martën e ardhshme dhe të mërkurën.
Të dy anëtarët e NATO-s po zhvillojnë lojëra luftarake rivale në një konflikt që mund të rrezikojnë hyrjen në Evropë të furnizimeve të mëdha energjetike dhe të destabilizojnë më tej Libinë e shkatërruar nga lufta dhe pjesë të Lindjes së Mesme.
“Nuk ka asnjë afat apo limit të manovrave”
Presidenti amerikan Donald Trump bisedoi me kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis dhe Presidentin turk Rexhep Taip Erdogan të mërkurën, përfshirja e tij e parë në një mosmarrëveshje që mund të përshkallëzohet.
Ministri turk i Mbrojtjes nuk tha nëse “Oruc Reis”, një anije kërkimore turke dhe fregata e saj detare shoqëruese do të linin ujërat në pronësi të Greqisë të enjten, siç ishte planifikuar.
Por ai paralajmëroi se “nuk ka një afat apo kufizim” në ushtrimet turke dhe eksplorimin e Mesdheut lindor.
“Do të zbatohet për aq kohë sa është e nevojshme … Ne jemi këmbëngulës në mbrojtjen e të drejtave tona.”
Përpjekjet e Gjermanisë për të qetësuar retorikën dhe për të filluar bisedimet deri më tani kanë qenë të pasuksesshme.
Ministri i Jashtëm Heiko Maas, i cili ka kaluar ditët e fundit duke provuar të fillojë një dialog midis Athinës dhe Ankarasë, ka bërë thirrje për t’i dhënë fund manovrave ushtarake në Mesdheun lindor.
“Ne kemi nevojë për një zgjidhje diplomatike për këtë konflikt … Askush nuk do ta zgjidhë këtë konflikt me anije luftarake në Mesdheun lindor,” tha ai në Berlin.
Më parë të enjten, Kancelarja gjermane Angela Merkel tha se mosmarrëveshja që përfshin partnerët e NATO-s, Turqi dhe Greqi, ishte “thellësisht shqetësuese”.
“Gjermania po përpiqej të kontribuojë në de-përshkallëzimin,” shtoi ajo.
Trump shqetësohej për tensionet e ngritura
Ministrat e jashtëm të Bashkimit Evropian do të trajtojnë krizën në Berlin të enjten pasi Trump ndjeu pulsin e të dy palëve përmes raundit të tij të diplomacisë telefonike.
Shtëpia e Bardhë tha se Trump “shprehu shqetësimin për tensionet e ngritura midis aleatëve të NATO-s, Greqisë dhe Turqisë.”
Kryeministri grek më vonë tha se Athina ishte “gati për një zhvlerësim të konsiderueshëm, por me kushtin që Turqia menjëherë të ndalojë veprimet provokuese”.
Erdogan ka përjashtuar tashmë mundësinë që të bien dakord për parakushtet përpara se të bisedohet me Greqinë.
Presidenca turke tha se Erdogan “i kujtoi Trump se nuk është vendi ynë që po krijon paqëndrueshmëri në Mesdheun lindor”.
Erdogan “theksoi se Turqia ka ndërmarrë hapa konkretë, duke dëshmuar se është e interesuar të zvogëlojë tensionet dhe të nxisë dialogun”, tha presidenca.
Në anën evropiane, Greqia mbështetet nga Franca e fuqishme ushtarake.
Fregatat franceze dhe avionët luftarakë u bashkuan me ushtrimet greke të mërkurën, përfshirë Italinë dhe Kretën – pasi Turqia organizoi demonstrime më të vogla të forcës pranë një anije detare amerikane.
Ndërhyrja franceze shqetësoi pjesërisht Turqinë.
“Koha e ngacmimit ka mbaruar. Ju nuk mund të na detyroni të veprojmë në një mënyrë të caktuar përmes ngacmimit,” i tha Akar Francës në një intervistë televizive.
“Është një ëndërr bosh të mendosh për të parandaluar ose ndryshuar aktivitetet e Turqisë ose forcave ushtarake turke,” tha ai për praninë ushtarake franceze në rajon.
BE është e ndarë në lidhje me përgjigjen e saj
Akar gjithashtu i bëri thirrje Greqisë që të mos fshihej pas Francës.
“Si Turqia dhe Greqia, ne duhet të zgjidhim problemet tona duke folur … Ne themi se duhet të flasim, ne kemi nevojë për dialog dhe ne duam një zgjidhje.”
Ndërkohë, duket se BE është e ndarë në lidhje me përgjigjen e saj.
Plani i Greqisë për të sanksionuar Turqinë dështoi gjatë një takimi të ministrave të jashtëm të BE-së me videokonferencë në 14 gusht.
Turqia ka fituar pjesërisht mbështetjen e vendeve të Evropës Jugore, të cilat do të ishin më të rrezikuara nëse Erdogan vendosi të hakmerrej ndaj BE.
Greqia do të përpiqet përsëri me planin e saj në një takim të BE në Berlin të enjten dhe të premten.
