“Mbreti Salman bin Abdulaziz do të abdikojë, roli kryesor i vendit të tij në botën islame po dobësohet dhe marrëdhënia e këtij vendi me Amerikën do të përkeqësohet. Toleranca e pakushtëzuar e Evropës ndaj sjelljes agresive do të zvogëlohet dhe mbretëria nuk do të gjejë aleatë të fortë për ta mbrojtur atë si aleatët e saj historikë”.
Kështu shkruan studiuesja saudite Madawi al-Rasheed, në një artikull të saj në portalin britanik Middle East Eye (MEE), i treti i saj në një seri kolonash që vlerësojnë trashëgiminë e mbretit Salman bin Abdulaziz, duke argumentuar se pasardhësi i tij do të duhet të luftojë për të siguruar aleatë ndërkombëtarë për Mbretërinë.
Që nga zbulimi i naftës në Arabinë Saudite në vitet 1930, Mbretëria ka qenë një qendër e rëndësishme e interesave perëndimore në Lindjen e Mesme, sipas Al-Rasheed. Ajo shpjegon se ky pozicion gradualisht do të shembet në dritën e ndryshimeve në tregun global të energjisë. Marrëdhënia e veçantë e Riadit me Uashingtonin do të tkurret, duke e lënë vendin të ekspozuar ndaj rreziqeve rajonale dhe ndërkombëtare.
Amerika dhe Evropa
Al-Rasheed thotë se Arabia Saudite, pas Mbretit Salman, mund të mos jetë në gjendje të marrë për të mirëqenë mbështetjen pothuajse të pakushtëzuar të presidentit të ardhshëm të SHBA, dhe as nuk mund të kthehet në Evropë, një bllok tjetër perëndimor që historikisht ka favorizuar Mbretërinë dhe nuk ka sfiduar teprimet e saj në nivel lokal dhe rajonal.
Ndjenjat publike në Evropë mbeten skeptike në lidhje me vazhdimin e sigurimit të mbështetjes së plotë për Princin e Ri të Kurorës Mohammed bin Salman, me përjashtim të Britanisë së Madhe.
Franca dhe Gjermania mbeten të kujdesshme, pasi forcat e tyre politike mund të arrijnë të thyejnë heshtjen historike në lidhje me të drejtat e njeriut dhe shkeljet e ligjit ndërkombëtar në mbretëri. Të dy vendet mbeten të gatshme për të mbështetur ndërhyrjen e Mbretërisë në Jemen ose për të mbështetur plotësisht një qëndrim konfrontues kundër Teheranit, armikut më të madh të Riadit.
Pas akuzave se ish-mbreti spanjoll Juan Carlos mori 100 milion dollarë ryshfet nga mbreti i ndjerë Abdullah dhe se ai u detyrua të linte vendin e tij, ka më pak tolerancë për angazhimin e pakushtëzuar me Arabinë Saudite.
Arabia Saudite do ta gjejë veten në një situatë, pretendon autorja, duke u detyruar të forcojë marrëdhëniet me Kinën dhe Rusinë, të cilat janë aleatë më pak të fuqishëm dhe besnikë në krahasim me aleatët e saj historikë në Perëndim. Aftësitë ushtarake të Mbretërisë janë ende të lidhura me Perëndimin, ashtu siç janë planet e stërvitjes amerikane.
Qeverisja e botës islame
Me një botë muslimane të fragmentuar dhe të polarizuar, Mbretëria e Salmanit nuk do të jetë në gjendje të pretendojë udhëheqjen mbi shtetet sunite që gjithnjë e më shumë po vënë në dyshim hegjemoninë saudite për një larmi arsyesh.
Nga Pakistani në Indonezi, pak udhëheqës do të respektojnë sundimtarin e ardhshëm të Arabisë Saudite, një trashëgimtar i ri i fronit i cili gjithnjë e më shumë po lidhet me komplotet dhe vrasjet. Sundimi saudit mbi botën muslimane sunite pa dyshim që do të përballet me Turqinë, e cila kërkon të shtrydhë gradualisht Mbretërinë dhe të minojë ndikimin e saj.
Krijimi i armiqve të rinj
Me më pak dollarë në arkat saudite, një ekonomi të rraskapitur gjatë pandemisë koronare, një mjedis armiqësor për punëtorët muslimanë dhe dëbimin e rregullt të emigrantëve aziatikë dhe afrikanë, muslimanët në të gjithë botën janë gjithnjë e më të dyshimtë ndaj udhëheqjes saudite.
Historikisht, shumë vende e kanë parë Arabinë Saudite si një forcë për stabilitetin në rajon, por ndërhyrjet agresive diplomatike dhe ushtarake saudite në rajon – nga Egjipti, Jemeni e deri në Bahrein – kanë vënë në pikëpyetje mençurinë e vjetër për rolin e saj bamirës.
Autorja përfundon në fund të artikullit se “që nga viti 2011, mbretëria ka fituar armiq të rinj midis aktivistëve pro-demokracisë arabe. Por lajmëtarët perëndimorë dhe mbrojtësit e demokracisë mbyllën sytë derisa u përballën me vrasjen brutale të gazetarit saudit Jamal Khashoggi”.
