Ministri gjerman i Mbrojtjes Boris Pistorius tha se ushtria e vendit duhet të jetë shpejt e aftë për luftë. Por kjo do të kërkojë një rishikim të madh afatgjatë dhe ekspertët dyshojnë se kjo do të jetë e lehtë.
Ministri i Mbrojtjes Boris Pistorius paralajmëroi të dielën në mbrëmje se në situatën aktuale globale, Gjermania duhet të jetë e aftë, e përgatitur për luftë dhe e aftë për të mbrojtur vendin. Por që kjo të ndodhë, ne duhet të rimendojmë rrënjësisht qëllimin e Bundeswehr-it.
“Ne duhet të mësohemi me idenë se rreziku i luftës mund të jetë i afërt në Evropë,” i tha socialdemokrati transmetuesit publik ZDF. “Kjo do të thotë se ne duhet të përgatitemi për luftë: ne duhet të jemi të aftë, të përgatitur për luftë. Ne duhet të jemi të përgatitur për mbrojtje. Dhe të përgatisim si Bundeswehr-in, ashtu dhe shoqërinë për këtë.”
Krahas thirrjes për urgjencë më të madhe politike dhe mbrojtjes së rezultateve të punës së tij që nga marrja e detyrës në janar të këtij viti, Pistorius hodhi poshtë kritikat se ministria e tij po punonte shumë ngadalë. “Do të ishte e pamundur të ecje shumë më shpejt,” tha Pistorius.
Një ushtri e re për një kërcënim të ri
Kritikë të shquar janë shfaqur në media javët e fundit për të denoncuar mungesën e vullnetit politik për t’u përballur me agresionin rus. Gjenerali amerikan në pension Ben Hodges shkoi aq larg sa i tha transmetuesit publik ZDF se Gjermania rrezikon të humbasë autoritetin moral që kishte fituar duke u përballur me historinë e saj naziste, duke dështuar të përballet me kërcënimet me të cilat përballet në rendin demokratik ndërkombëtar.
Por që ushtria gjermane të jetë “e gatshme për konflikte”, është e nevojshme jo vetëm të anulohen reformat e dekadave të tëra që synojnë kursimin e buxhetit të mbrojtjes. Kjo këkron edhe të rimendohet misioni i ushtrisë: me fjalë të tjera, më pak misione në vende të huaja si Afganistani apo Mali, më shumë fokus në mbrojtjen e Gjermanisë dhe Evropës. Është e kuptueshme, thonë disa, që 30 vjet paqe relative në Evropë që nga rënia e Murit të Berlinit dhe fundi i kërcënimit të Traktatit të Varshavës kanë ndryshuar natyrën e vetë ushtrisë gjermane.
“Ne nuk mund ta fitojmë kohën e kaluar për 19 muaj,” tha Pistorius, duke shtuar se dy të tretat e fondit special ushtarak prej 100 miliardë eurosh të shpallur vitin e kaluar nga kancelari Olaf Scholz në fjalimin e tij mbi “kthesën epokale” (Zeitenwende) tani janë të lidhura me kontrata. “Problemi është se kontratat nuk nënkuptojnë automatikisht prodhim dhe dorëzim – e gjithë kjo kërkon kohë,” tha ai.
Kjo është e vërtetë, tha Rafael Loss, një ekspert për politikën gjermane dhe evropiane të sigurisë në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë (ECFR). “Urdhërat nga industria kërkojnë shumë kohë […] industrisë i duhet kohë për të rritur kapacitetin e saj prodhues, i duhet kohë për të montuar sisteme shumë komplekse të armëve dhe për t’i integruar ato në Bundeswehr”, tha ai për DW.
Megjithatë, ai beson se shumë nga reformat e prezantuara nga Pistorius janë relativisht sipërfaqësore. “Bundeswehri dhe ministria janë shumë të zënë duke bërë rregullime anësore, por riparimi i përgjithshëm dhe plani për një rregullim gjithëpërfshirës mungojnë,” tha ai.
Aylin Matlé, një studiuese në Këshillin Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë (DGAP), nuk është e përgatitur të fajësojë vetë Pistorius-in. “Unë do të thoja se paraardhësja e tij, Christine Lambrecht, humbi një vit modernizimi dhe nuk bëri mjaftueshëm”, tha ajo për DW. “Përshpejtimi i shumë proceseve është për shkak të Pistoriusiut. Për më tepër, barra financiare që rezulton nuk duhet nënvlerësuar: sipas llogaritjeve të Komisionit të Mbrojtjes së Bundestagut, forcave të armatosura do t’i duheshin 300 miliardë euro shtesë për t’u modernizuar plotësisht.
“Sigurisht, nuk është vetëm një çështje parash,” shtoi Matlé. “Ekziston edhe çështja e personelit: Bundeswehr-i ka një problem rekrutimi: ushtria aktualisht ka 183,000 ushtarë, objektivi është 203,000, por tashmë është e qartë se numri i aplikimeve ka rënë. Bundeswehr-i duhet të sigurojë që të jetë tërheqës si punëdhënës.
Një ushtri e rëndë dhe një bllokadë mendore
Sipas Loss, një simptomë e ndryshimeve të nevojshme strukturore brenda Bundeswehr-it është numri i oficerëve në ushtrinë gjermane, i cili është po aq i lartë sa në fund të viteve 1980, kur ushtria e përhershme ishte shumë më e madhe. Sot ka shumë gjeneralë dhe admiralë dhe nuk ka mjaftueshëm marinarë dhe ushtarë për të shërbyer në anije dhe për të drejtuar tanke. “Është e drejtë të theksohet se sot forcat e armatosura gjermane janë shumë më të ngarkuara në krye se sa ishin më parë, gjë që sigurisht ngre pyetje në lidhje me aftësinë e tyre luftarake”, tha ai.
Ekziston gjithashtu një bllokadë mendore në politikën dhe shoqërinë gjermane për vetë idenë që Gjermania të jetë “gati për luftë”. Vetëm 14 vjet më parë, ministri i atëhershëm gjerman i Mbrojtjes Karl-Theodor zu Guttenberg ngjalli polemika kur e quajti luftën në Afganistan si ishte: ai tha se trupat gjermane u përballën me “kushte lufte” në vend. “Kjo tashmë i ka frikësuar njerëzit,” tha Rafael Loss. “Mendoj se rikthimi i kësaj gjuhe luftarake reflekton përkeqësimin e mjedisit të sigurisë në Evropë”.
Loss druhet se qeveria aktuale e koalicionit përballet me dallime të tilla ideologjike mbi mënyrën e menaxhimit të buxhetit, saqë nuk do të jetë në gjendje të gjejë një mënyrë për të financuar ushtrinë sapo të shterohet fondi prej 100 miliardë eurosh. Pistorius vlerëson se kjo do të ndodhë në vitin 2027 ose 2028.
Politikanët qeveritarë e kanë ngritur tashmë këtë çështje: ministri i Ekonomisë së Gjelbër Robert Habeck i tha Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung këtë javë: “Nëse i marrim seriozisht ndryshimet e kohës, Gjermania duhet të bëjë më shumë për sigurinë e saj. Frena e borxhit ka arsye të mira dhe vlen për punën e këtij koalicioni. Por ne duhet të mendojmë përtej ditës së sotme dhe të pyesim veten nëse rregullat politike që i kemi dhënë vetes janë ende të përshtatshme në kohërat që ndryshojnë, kur Gjermania dëshiron që më shumë femra të shërbejnë në ushtri.” Pavarësisht nga këto, objektivi i deklaruar i NATO-s që shtetet anëtare të shpenzojnë 2% të PBB-së së tyre për mbrojtjen është i kushtueshëm dhe paratë duhet të vijnë nga diku./DW
