Një në tre të rritur në mbarë botën jetojnë me hipertension, por shumica e njerëzve me sëmundje të rrezikshme kardiovaskulare nuk trajtohen siç duhet, sipas një raporti të ri nga Organizata Botërore e Shëndetësisë
Një studim i vitit 2020 i publikuar në The Lancet zbuloi se presioni i lartë i gjakut është “faktori i vetëm më i rëndësishëm i rrezikut për vdekjen e hershme”, thotë raporti i OBSH-së.
Hipertensioni ose presioni i lartë i gjakut çon në rreth 10 milionë vdekje çdo vit, por pothuajse gjysma e të rriturve me presion të lartë të gjakut nuk e dinë se e kanë atë.
“Që do të thotë se sëmundja më vdekjeprurëse në botë është gjithashtu më e neglizhuara,” tha Tom Frieden, ish-drejtor i Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve dhe president dhe shef ekzekutiv i Resolve to Save Lives, një organizatë jofitimprurëse që fokusohet në sëmundjet kardiovaskulare dhe epidemitë. “Kjo neglizhencë sjell si pasojë vdekjen e miliona njerëzve që mund të ishin shmangur”
Numri i njerëzve me presion të lartë të gjakut u dyfishua në 1.3 miliardë në vitin 2019, nga rreth 650 milionë në vitin 1990, sipas OBSH-së.
Zyrtarët shëndetësorë presin që ky numër të vazhdojë të rritet ndërsa popullsia globale rritet dhe njerëzit jetojnë më gjatë.
Të martën, OBSH publikoi raportin e parë të organizatës mbi hipertensionin dhe pasojat e presionit të lartë të gjakut kur nuk trajtohet.
Çfarë është hipertensioni?
Hipertensioni ndodh kur presioni në enët e gjakut të një personi është shumë i lartë. Sa më i lartë të jetë presioni i gjakut, aq më shumë duhet të punojë zemra për të pompuar gjakun nëpër trup dhe aq më shumë mund të dëmtojë sistemin kardiovaskular.
Një test i presionit të gjakut mat presionin në arteriet tuaja kur zemra juaj rreh (numri i parë) dhe pushon (numri i dytë.)
Presioni normal i gjakut është nën 120/80 mmHg.
Hipertensioni zakonisht përkufizohet si 140/90 mmHg ose më i lartë, megjithëse disa udhëzime thonë se fillon në 130/80 mmHg.
Kur nuk trajtohet, hipertensioni mund të çojë në goditje në tru, sulm në zemër, dështim të zemrës dhe dëmtim të veshkave.
“Arsyeja pse ne e quajmë atë ‘vrasësi i heshtur’ është sepse nuk jeni domosdoshmërisht të vetëdijshëm se keni hipertension”, tha Bente Mikkelsen, drejtor i sëmundjeve jo të transmetueshme në OBSH.
Si të menaxhoni presionin e lartë të gjakut
Por, Mikkelsen tha se “është e mundur të menaxhohet dhe kontrollohet hipertensioni. Kjo nuk është një nga sëmundjet nga të cilat duhet të kesh frikë”
Filloni me matjen e presionit të gjakut, tha Mikkelsen. Më pak se gjysma e amerikanëve të moshuar me presion të lartë të gjakut kontrollojnë rregullisht presionin e gjakut.
Ushtrimet fizike, ngrënia e një diete të shëndetshme me përmbajtje të ulët natriumi dhe shmangia e alkoolit dhe duhanit janë mënyra për të shmangur presionin e lartë të gjakut, thonë zyrtarët shëndetësorë.
Sulmet në zemër dhe goditjet në tru janë “vrasësit kryesorë të sotëm”, tha Frieden. Dhe “kushton qindarka në ditë” për ilaçet për të trajtuar presionin e lartë të gjakut.
“Ai mund të trajtohet në mënyrë efektive me ilaçe të sigurta dhe me kosto të ulët,” tha Frieden. “Pra, le të përqendrohemi në rritjen e shkallës së trajtimit efektiv, sepse kjo do të shpëtojë jetë, do të kursejë para, do të mbështesë pacientët, do të rrisë produktivitetin”.
